Kỳ 1: Buôn lậu thuốc lá - Sóng ngầm ở biên giới Tây Nam

Phóng viên Báo Công Thương đã có chuyến đi thực tế tại một số địa phương để thấy được các chiêu thức vận chuyển, buôn bán hết sức tinh vi của các đối tượng buôn lậu thuốc lá hiện nay.

Những cung đường nóng bỏng

Mười hai giờ trưa một ngày cuối tháng 11/2019, dưới cái nắng bỏng rát trên quốc lộ 30, tại khóm An Thạnh A, phường An Lộc, thị xã Hồng Ngự, Đồng Tháp, ngồi bên một quán nước ven đường, chỉ trong vòng khoảng 30 phút, tôi có thể thấy các khoảng chục đối tượng buôn lậu chạy xe gắn máy liên tục lạng lách đánh võng rú ga phóng nhanh để vận chuyển thuốc lá lậu tới các địa điểm, mỗi xe chở từ 2 -3 thùng thuốc lá. Người dân cũng cho biết, buổi trưa là trong những khung giờ cao điểm của các đối tượng vận chuyển bởi vắng người qua và lực lượng chức năng cũng ít hơn.

Điều này hoàn toàn trùng khớp với những chia sẻ của lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Đồng Tháp rằng: các đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu thường sử dụng phương tiện xe mô tô 2 bánh, rất liều lĩnh điều khiển phương tiện với tốc độ cao khi có hàng hóa để nhanh chóng đưa đến nơi an toàn, bấp chấp nguy hiểm đến tính mạng, khiến các lực lượng chức năng không dám truy đuổi vì sợ ảnh hưởng đến người cùng tham gia giao thông. Thậm chí, đối tượng buôn lậu còn thuê những người nghiện ma túy có sử dụng ma túy đá để tham gia vận chuyển.

Buôn lậu thuốc lá tại Đồng Tháp vẫn chưa hạ nhiệt, các đối tượng chủ yếu vận chuyển hàng bằng xe máy trên đường quốc lộ

Tương tự, hoạt động buôn lậu trên tuyến quốc lộ 91 chạy qua địa phận tỉnh An Giang, tình trạng vận chuyển thuốc lá nhập lậu bằng xe gắn máy cũng diễn "sôi động" ra từ khoảng 20h tối. Sau khi bốc hàng từ ghe trên kênh Vĩnh Tế lên xe, mỗi nhóm từ 3-5 xe gắn máy nối đuôi nhau phóng bạt mạng đến trung tâm Châu Đốc.

Đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu trên quốc lộ 91 (An Giang) vào ban đêm

Theo lực lượng chức năng tỉnh An Giang, các đối tượng dùng ghe vận chuyển thuốc lá lậu từ biên giới Campuchia, sau đó cất giấu tinh vi bên trong các ngôi nhà khu vực bên sông Vĩnh Tế. Thời điểm chúng vận chuyển hàng vào nội địa khoảng từ 19 giờ tối hôm trước đến 8 giờ sáng hôm sau, sau đó giao cho các đầu nậu phân phối đi các tỉnh thành. Chính vì thế, việc vận chuyển hàng có thể dễ dàng quan sát thấy nhất chính là khung giờ từ 20 giờ, khi các đối tượng liên tục vận chuyển hàng với vận tốc lớn trên tuyến quốc lộ.

Đây chỉ là một vài cung đường trong hàng chục, hàng trăm cung đường “nóng” mà các đối tượng buôn lậu thuốc lá khu vực biên giới Tây Nam đang hoạt động mà phóng viên có thể chứng kiến. Dù đã có sự kiểm tra ngăn chặn từ các cơ quan chức năng: công an, biên phòng, quản lý thị trường... nhưng dường như với nguồn lợi nhuận quá lớn, lên đến 400% của thuốc lá lậu thì đây vẫn là mặt hàng được các đầu nậu cũng như các đối tượng buôn lậu tập trung "đánh hàng". Và các tỉnh Tây Nam, nơi giáp biên giới với nhiều đường kênh rạch sông suối vẫn luôn là khu vực “vàng” của các đối tượng buôn lậu với đủ mọi cách thức, thủ đoạn, đặc biệt là khu vực Đức Hòa, Đức Huệ (Long An), Bến Cầu, Trảng Bàng (Tây Ninh), quốc lộ 91 (An Giang)...

Ngoài việc vận chuyển bằng xe gắn máy, các đối tượng hiện nay cấu kết với buôn lậu ngoài tỉnh, móc nối các đối tượng buôn lậu tại địa phương sử dụng xe ô tô 7 -16 chỗ dưới dạng xe khách để buôn lậu thuốc lá số lượng lớn.

Cụ thể, nhà xe Thiên Thiên Xuân chạy tuyến Châu Đốc – Long Xuyên có hành vi tiếp tay cho vận chuyển thuốc lá lậu đi giao cho các điểm bán nhỏ lẻ. Nhà xe này đã nhiều lần bị bắt quả tang vận chuyển thuốc lá lậu nhưng vẫn tiếp tục hoạt động và đổi tên thành Vạn Khoa Nguyên.

Gần đây nhất, ngày 10/11, sau khi đón khách tại bến xe Châu Đốc, xe ô tô 16 chỗ mang biển kiểm soát 67B - 01456 của nhà xe Vạn Khoa Nguyên đã vào một ngôi nhà gần bến xe để bốc 2 thùng carton có tên Thuốc lá Sài Gòn nhưng bên trong toàn bộ là thuốc lá nhập lậu. Trạm Cảnh sát giao thông (CSGT) Thái Thịnh thuộc Phòng CSGT thành phố Cần Thơ nhanh chóng phối hợp, chốt chặn, dừng chiếc xe khách trên để kiểm tra và thu giữ được 1.950 gói thuốc lá lậu hiệu Jet, Hero và Scott.

Các thùng carton cất giấu thuốc lá lậu nhằm che mắt lực lượng kiểm tra

Cùng ngày, CSGT Công an tỉnh An Giang cũng bắt giữ 1 xe khách khác của nhà xe Vạn Khoa Nguyên mang biển số 67B - 011.86 vận chuyển 3.000 gói thuốc lá ngoại nhập lậu khi đang lưu thông trên quốc lộ 91. Hiện nay, nhà xe này đã tạm thời ngưng hoạt động nhưng có thể thấy thực tế còn rất nhiều nhà xe đã lợi dụng việc chở khách để chở hàng lậu kiếm lời.

Nhà xe Vạn Khoa Nguyên đã bị bắt giữ nhiều lần dưới nhiều tên hãng khác nhau vì buôn lậu thuốc lá. Hiện nay, nhà xe này đã tạm thời ngưng hoạt động

Lực lượng chức năng Cần Thơ bắt giữ xe vận chuyển thuốc lá lậu và thu giữ tang vật, chủ yếu là thuốc lá Jet và Hero

Từ chợ đầu mối đến quầy bán lẻ

Tiếp tục cung đường đi của thuốc lá lậu, khi được vận chuyển nhập lậu trót lọt từ biên giới vào nội địa, thuốc lá lậu sẽ được phân phối tới các điểm bản lẻ… Với lượng “nguồn cung” không hề nhỏ đó, ở các tỉnh Tây Nam thuốc lá lậu được bán ở rất nhiều điểm bán lẻ, cửa tiệm tạp hóa với số lượng “bao nhiêu cũng có”.

Tại Cần Thơ, qua thực tế tại một cửa hàng tại phường Tân An, Ninh Kiều, Cần Thơ, cửa hàng bán thuốc lá lậu nhưng trá hình dưới dạng một cửa hàng may mặc, chúng tôi thấy thuốc lá lậu ở đây chủ yếu là Jet, Hero được bán với giá từ 10 .000 – 15.000 đồng/bao. Chủ hàng cho biết, thuốc lá được nhập từ cửa khẩu, qua kho trung gian và được phân phối đến các cửa hàng nên không có sẵn số lượng nhiều nhưng nếu đặt sẽ có hàng đủ ngay sau 2 tiếng.

Thuốc lá lậu bán tại các cửa hàng nhỏ

Tại các thành phố lớn, dù thường xuyên bị kiểm tra kiểm soát nhưng thuốc lá lậu vẫn được bày bán công khai tại các đại lý, cửa hàng, nhà hàng, quán nước, các điểm bán thuốc lá ven các đường phố. Như tại TP. Hồ Chí Minh, những điểm bán thuốc lá lậu nổi tiếng được nhắc tới là chợ Học Lạc - quận 5, chợ Trần Quốc Toản - quận 3; chợ Tây Ninh - quận Tân Bình, tại đây cảnh bán mua thuốc lá lậu vẫn khá tấp nập dù không công khai như trước… Với những điểm buôn bán số lượng lớn, phương thức hoạt động chủ yếu là các đối tượng cất giấu thuốc lá nhập lậu tại nhiều địa điểm khác nhau hoặc trong nhà ở và được vận chuyển đến điểm kinh doanh với số lượng nhỏ, bán hết lại đưa.

Như vậy, thực tế có thể nhận thấy cuộc chiến với thuốc lá lậu vẫn gian nan, chưa có dấu hiệu suy giảm, thậm chí có phần "bùng phát" tại khu vực các tỉnh Tây Nam.