Kinh tế Việt Nam 2015: Sức sống mới

Ba điểm sáng của kinh tế Việt Nam năm 2014

Qua theo dõi tình hình thực tế, cũng như báo cáo của Chính phủ, đánh giá khách quan của các tổ chức, chuyên gia trong và ngoài nước về kinh tế Việt Nam năm 2014, Gs - Ts. Vương Đình Huệ cho rằng, Việt Nam có ba điểm sáng rõ nét nhất, đó là kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính và quá trình tái cơ cấu kinh tế.

Theo đó, kinh tế vĩ mô năm 2014 tiếp tục ổn định, củng cố và vững chắc hơn năm 2013. Mức tăng trưởng trên 5,8% cho thấy đây là năm đầu tiên trong nhiệm kỳ từ 2011- 2014 đạt và vượt kế hoạch. Lạm phát thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu của Quốc hội đề ra.

Điểm sáng thứ hai là thị trường tài chính tiền tệ ổn định hơn, biểu hiện qua các yếu tố như: Lãi suất huy động, cho vay đều giảm mạnh khoảng 8- 9% so với trước. Dự trữ ngoại hối tăng mạnh. Tỷ giá giữa tiền đồng với đôla Mỹ ít biến động. Điều này củng cố tâm lý thị trường, hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất, xuất khẩu. Thị trường chứng khoán có nhiều chuyển biến tích cực và được đánh giá nằm trong 5 thị trường có mức tăng trưởng mạnh nhất trên thế giới.

Điểm sáng thứ ba là quá trình tái cơ cấu nền kinh tế đã đạt được những tiến bộ đáng kể. Cụ thể, lĩnh vực tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước (DNNN) bao gồm cổ phần hóa và thoái vốn đã được đẩy nhanh, nhất là sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 15/NQ-CP ngày 16/3/2014. Đây được coi là điểm nhấn trong điều chỉnh chính sách, tháo gỡ khó khăn về thoái vốn cho doanh nghiệp. Chỉ tính riêng 10 tháng đầu năm 2014, tốc độ thoái vốn đã gấp 3,5 lần so với năm 2013; công tác cổ phần hóa tiến triển tích cực không chỉ các DN nhỏ mà hàng loạt DN lớn cũng đẩy nhanh cổ phần hóa như Tập đoàn Dệt may, VietnamAirlines... Quá trình tái cơ cấu DNNN sẽ giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả, thúc đẩy khu vực tư nhân phát triển. Đối với tái cơ cấu ngân hàng, đã đẩy lùi nguy cơ đổ vỡ hệ thống, ổn định tính thanh khoản, nợ xấu từng bước được xử lý. Tái cơ cấu đầu tư công được triển khai đúng hướng, có chuyển biến tích cực bằng việc giảm dần đầu tư phân tán dàn trải, tăng hiệu quả nguồn vốn đầu tư... Nếu như giai đoạn 2006-2010, chỉ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (ICOR) của khu vực kinh tế nhà nước là 9,6 điểm thì giai đoạn 2011-2013 giảm xuống còn 7,5 điểm.

Nhờ những sự chuyển biến tích cực đó, các đối tác quốc tế đã đánh giá môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam tiếp tục được cải thiện. Các hãng đánh giá tín nhiệm như Fitch Ratings, Moody’s... cũng nâng mức xếp hạng tín nhiệm đối với Việt Nam lên cao hơn cùng đánh giá “triển vọng”.

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đã đạt được, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cũng chỉ ra rằng, nền kinh tế Việt Nam vẫn còn một số tồn tại cần khắc phục như: Một số cân đối vĩ mô còn khó khăn, thiếu vững chắc, đặc biệt là vấn đề thu chi ngân sách. Hiện nay, chi thường xuyên đang chiếm khá cao khoảng 67- 68%, thậm chí một số ngành như giáo dục chi tới 80%. Tốc độ tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng do nhu cầu nội địa phục hồi chậm. Sản xuất, kinh doanh của DN còn khó khăn. Nợ công cao, áp lực trả nợ lớn, xử lý nợ xấu chưa thực sự hiệu quả. Thêm vào đó, quá trình tái cơ cấu kinh tế còn chậm, chưa được như mong đợi...

Nhiều cơ hội phát triển trong năm 2015

Xu hướng phục hồi của nền kinh tế thế giới đang diễn ra tuy còn chậm, kinh tế vĩ mô trong nước tiếp tục được củng cố. Đây sẽ là yếu tố tạo điều kiện cho kinh tế Việt Nam tiếp tục chuyển biến tích cực hơn trong năm 2015.

Năm 2015 là năm cuối cùng nhiệm kỳ, do đó các bộ, ngành, địa phương sẽ tập trung cao độ, nỗ lực “chạy nước rút” để hoàn thành chỉ tiêu của kế hoạch 5 năm. Bên cạnh đó, công tác chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp sẽ tạo khí thế, xung lực để phát triển.

Năm 2015, Việt Nam sẽ kết thúc đàm phán, mở ra khả năng ký kết, triển khai nhiều hiệp định thương mại tự do, tạo động lực quan trọng đối với tăng trưởng thương mại và đầu tư, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

Bên cạnh đó, sẽ có nhiều bộ luật, đạo luật liên quan đến kinh doanh, môi trường đầu tư được ban hành và có hiệu lực như: Luật DN sửa đổi, Luật Đầu tư sửa đổi, Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước tại DN, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở... Điều đặc biệt là các luật được sửa đổi theo hướng tích cực, hiện đại cùng với nỗ lực của Chính phủ sẽ tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng và “sức sống mới” cho nền kinh tế.

Theo GS-TS. Vương Đình Huệ, bức tranh kinh tế năm 2015 đã sáng rõ, vấn đề còn lại là xây dựng chương trình hành động, tổ chức chỉ đạo, thực hiện như thế nào để nắm bắt cơ hội đưa nền kinh tế Việt Nam đi lên.