Kinh tế tư nhân: Động lực để Việt Nam ‘cất cánh’

Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Xuân Hòe - Tổng thư ký Hiệp hội Cho thuê tài chính Việt Nam cho rằng, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp 51% GDP Việt Nam và tạo ra gần 80% việc làm. Việt Nam có thể ‘cất cánh' được hay không phụ thuộc vào khu vực kinh tế tư nhân.

Khu vực kinh tế tư nhân nhanh nhạy

- Ông đánh giá như thế nào về vai trò của khu vực kinh tế tư nhân sau gần 40 năm Việt Nam đổi mới?

Ông Phạm Xuân Hòe: Hơn 40 năm qua, nền kinh tế Việt Nam có sự tăng trưởng và phát triển tích cực, tạo ra nhiều công ăn việc làm, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp tích cực vào sự tăng trưởng đó.

Theo thống kê, hiện kinh tế tư nhân đã đóng góp khoảng 51% GDP, gần 80% công ăn việc làm của cả nền kinh tế, như vậy kinh tế tư nhân đóng vai trò rất quan trọng và là trụ cột của nền kinh tế.

Việt Nam đã xuất hiện một số tập đoàn tư nhân lớn trong một số lĩnh vực, và đang đóng góp tích cực cho nền kinh tế đất nước. Ví dụ như Tập đoàn Hòa Phát, hiện đã là doanh nghiệp sản xuất thép đứng đầu trong khu vực. Hay như Tập đoàn kinh tế tư nhân của Vingroup, cũng là doanh nghiệp tư nhân lớn với nhiều ý tưởng sáng tạo. Ngoài ra, có thể kể đến các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ như FPT, CMC…

Như vậy rõ ràng là kinh tế tư nhân rất nhanh nhạy, thích nghi nhanh với bối cảnh mới. Trong khi các tập đoàn doanh nghiệp nhà nước còn phải trải qua rất nhiều cấp để phê duyệt kế hoạch kinh doanh, thì khu vực kinh tế tư nhân lại rất chủ động, nhanh nhạy thích ứng, đây là ưu điểm. Tôi cho rằng, tới đây, Việt Nam có ‘cất cánh’ được hay không thì phải nhờ vào khu vực kinh tế nhân. Theo đó, việc có những cơ chế để thúc đẩy kinh tế tư nhân ở giai đoạn này là vô cùng cần thiết.

- Thời gian gần đây, Đảng và Chính phủ đã có nhiều thông điệp về phát triển kinh tế tư nhân. Vậy theo ông, đâu là ‘nút thắt’ quan trọng nhất cần tháo gỡ để kinh tế tư nhân bứt phá?

Ông Phạm Xuân Hòe: Trong một thế giới đầy biến động như hiện nay và trong bối cảnh Việt Nam đang đặt mục tiêu để tiến vào kỷ nguyên mới, để kinh tế tư nhân có thể bứt phá thì giải pháp đầu tiên và căn cơ nhất mà tôi mong muốn đó là cải cách thể chế. Liên quan đến vấn đề này, Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đã có chỉ đạo, đó là cần phải cải cách về mặt thể chế.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh và các cơ hội kinh doanh.

Trong đó, về đơn giản hóa các thủ tục hành chính, tôi xin kể câu chuyện, một người bạn của tôi đi đăng ký địa chỉ kinh doanh, số nhà mới thì do quận cấp, còn số nhà trên sổ đỏ là số nhà cũ. Nên khi đi đăng ký kinh doanh thì chính quyền địa phương đòi phải có thêm thủ tục nữa là xác nhận số nhà cũ trên sổ đỏ với số nhà mới là 1. Để hoàn thành thủ tục này doanh nghiệp lại phải mất thêm 1 tuần nữa đi xác nhận của chính quyền địa phương về 2 địa chỉ đó là một, điều này khiến doanh nghiệp rất nản lòng.

Trong khi, thủ tục hành chính đó là không cần thiết, vì số nhà cũ hay mới thì vẫn là một địa chỉ đó, nên những thủ tục này cần được loại bỏ để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận cơ hội kinh doanh.

Năm 2025 được đánh giá là năm bối cảnh kinh tế thế giới cũng như Việt Nam rất khó khăn, đối với doanh nghiệp và người dân, đặc biệt khu vực kinh tế tư nhân thì còn khó khăn gấp đôi so với những năm trước, nên các cơ chế, chính sách cần phải thông thoáng hơn, cải tiến tốt hơn cho khu vực doanh nghiệp phát triển.

Cần phát triển dựa trên lợi thế

- Bên cạnh cơ chế, chính sách của nhà nước, để có cơ hội bứt phá trong bối cảnh kinh tế đầy biến động, theo ông các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cần phải làm gì?

Ông Phạm Xuân Hòe: Tôi nghĩ, điều đầu tiên đó là các doanh nghiệp tư nhân phải dựa trên nội lực của chính doanh nghiệp, cùng với đó dựa trên những ngành nghề mà Việt Nam có ưu thế, những ngành nghề là thế mạnh của người Việt Nam. Doanh nghiệp tư nhân càng nhỏ thì lại càng phải quan tâm đến việc chọn ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh phù hợp để tận dụng được lợi thế của doanh nghiệp, lợi thế của địa phương, dân tộc. Đây cũng là bài học kinh nghiệm mà các doanh nghiệp Nhật Bản áp dụng, nhằm đưa Nhật Bản phát triển thần kỳ trong 20 năm, trở thành cường quốc kinh tế thế giới.

Với Việt Nam, những doanh nghiệp lớn như FPT hay Tập đoàn Hòa Phát thì họ đã có thể định hướng đúng và trúng những ngành nghề kinh doanh, nhưng với các doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa và siêu nhỏ thì hãy dựa vào các cái lợi thế của Việt Nam, trong đó đầu tiên là những sản phẩm nông nghiệp để xuất khẩu ra thế giới hoặc thậm chí là phát triển những cửa hàng xanh, sạch ở chính thị trường Việt Nam.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cũng có thể phát triển du lịch xanh, du lịch kết hợp với chữa bệnh. Tôi nói như vậy vì Việt Nam có bờ biển dài, có khí hậu tốt, nếu phát triển tốt những dịch vụ này thì người già của các quốc gia phát triển như Nhật Bản, châu Âu hoàn toàn có thể sang Việt Nam để du lịch và chữa bệnh...

Xin cảm ơn ông!