Kiểm toán Nhà nước cần kiểm soát chặt chẽ các tài sản quốc gia

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển

Báo cáo tại buổi làm việc, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết Kiểm toán Nhà nước hiện có 32 đơn vị cấp vụ, hoạt động ổn định và hiệu quả.

Những năm qua, quy mô kiểm toán đã tăng dần một cách hợp lý, luôn đảm bảo trên 50% tổng thu-chi ngân sách nhà nước. Kiểm toán Nhà nước đã kết hợp hài hòa ba loại hình kiểm toán (kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ và kiểm toán hoạt động); trong đó loại hình kiểm toán hoạt động từng bước được mở rộng cả về mục tiêu, nội dung trong một cuộc kiểm toán cũng như số cuộc kiểm toán hoạt động độc lập.

Để triển khai Kế hoạch kiểm toán năm 2016 đảm bảo chất lượng, hiệu quả, Kiểm toán Nhà nước đã tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp như phân công nhiệm vụ kiểm toán rõ ràng cho các đơn vị trực thuộc; hướng dẫn mục tiêu, trọng tâm, nội dung kiểm toán chủ yếu; xây dựng các đề cương kiểm toán chuyên sâu...

Đến ngày 15/8, Kiểm toán Nhà nước đã triển khai 161/223 đoàn kiểm toán, kết thúc 115/223 đoàn kiểm toán; xét duyệt 79 dự thảo báo cáo kiểm toán; phát hành 38 báo cáo kiểm toán; cung cấp bảy bộ hồ sơ, tài liệu kiểm toán cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát và thực hiện tố tụng.

Các đoàn kiểm toán cơ bản đã thực hiện đúng phương án và kế hoạch kiểm toán được duyệt, kiểm soát chặt chẽ đạo đức nghề nghiệp của kiểm toán viên nhà nước.

Tổng hợp sơ bộ kết quả từ 79 báo cáo kiểm toán đã phát hành và trình xét duyệt cho thấy tổng số kiến nghị xử lý tài chính là 7.240 tỷ đồng; trong đó tăng thu ngân sách nhà nước 1.137 tỷ đồng, giảm chi ngân sách nhà nước 2.093 tỷ đồng, xử lý tài chính khác 4.010 tỷ đồng... Tuy nhiên, công tác của Kiểm toán Nhà nước thời gian qua còn một số hạn chế, bất cập như việc đổi mới nội dung, phương pháp kiểm toán, lựa chọn vấn đề, quy mô kiểm toán, chất lượng kiểm toán chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công.

Kiểm toán Nhà nước xác định mục tiêu trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV là nâng cao năng lực hoạt động, hiệu lực pháp lý, chất lượng và hiệu quả hoạt động của Kiểm toán Nhà nước như một công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát quản lý và sử dụng tài chính, tài sản công. Xây dựng Kiểm toán Nhà nước có trình độ chuyên nghiệp cao, từng bước hiện đại, trở thành cơ quan kiểm tra tài chính công có trách nhiệm và uy tín, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phù hợp với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế.

Qua các ý kiến đánh giá, phân tích và báo cáo, phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đánh giá cao những kết quả mà Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện được thời gian qua cũng như mục tiêu đặt ra trong giai đoạn tới.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh từ khi thành lập đến nay, Kiểm toán Nhà nước hoạt động rất mạnh mẽ, được Đảng, Nhà nước và Quốc hội đánh giá cao, nhân dân tin tưởng. Đặc biệt, tháng Bảy vừa qua, Tổng Kiểm toán Nhà nước đã lần đầu tiên trình bày Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2014 trước Quốc hội khóa XIV tại kỳ họp thứ Nhất với nhiều kết quả nổi bật, được các đại biểu Quốc hội và cử tri cả nước đánh giá cao.

Bên cạnh đó, công tác của Kiểm toán Nhà nước thời gian qua vẫn còn những tồn tại như vấn đề quản lý tài sản công rất lớn nhưng độ phủ còn hạn chế, chưa kiểm soát hết, nhất là tài sản của Nhà nước; nhiều khoản đầu tư lớn nhưng mới chỉ kiểm toán tuân thủ, còn kiểm toán hoạt động ở mức nhất định; tính pháp lý của báo cáo kiểm toán còn chưa cao...

Phân tích rõ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của Kiểm toán Nhà nước được quy định trong Hiến pháp và tình hình kinh tế-xã hội hiện nay, Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Kiểm toán Nhà nước cần kiểm soát chặt chẽ các tài sản quốc gia, ngăn chặn tình trạng tham nhũng, tiêu cực; xây dựng và hướng tới một nền tài chính công công khai, minh bạch. Để làm được điều đó, theo Phó Chủ tịch Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước phải hoạt động độc lập, chỉ tuân thủ pháp luật trên cơ sở của pháp luật; phải làm đúng quy trình kiểm toán, từ việc đưa ra kế hoạch kiểm toán tới quá trình kiểm toán và sau khi kiểm toán; lấy hiệu quả và chất lượng kiểm toán làm chính, không hình thức và phải đi đến cùng vấn đề kiểm toán.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu, thời gian tới, Kiểm toán Nhà nước cần củng cố lại tổ chức bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ có đạo đức và tinh thông nghiệp vụ; tập trung nâng cao số lượng của kiểm toán và chuyển mạnh sang kiểm toán hoạt động.

Ngoài việc tổ chức kiểm toán thường xuyên, Kiểm toán Nhà nước cần đẩy mạnh kiểm toán chuyên đề đối với những vấn đề bức xúc hiện nay như các dự án ODA, BOT... Kiểm toán Nhà nước cần công khai, minh bạch kết quả kiểm toán thông qua hệ thống thông tin đại chúng.