Kiểm soát quyền lực trong kiểm toán: Giải pháp góp phần phòng chống tham nhũng

Tại hội thảo, Phó Tổng KTNN Đặng Thế Vinh nhấn mạnh, với địa vị pháp lý là cơ quan kiểm tra tài chính nhà nước do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, Kiểm toán nhà nước là một trong những cơ quan trực tiếp có trách nhiệm phát hiện và phối hợp xử lý tham nhũng.

Theo ông Đặng Thế Vinh, trong những năm qua, đặc biệt là từ khi thực hiện Luật Phòng chống tham nhũng, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, KTNN đã xây dựng kế hoạch kiểm toán tập trung vào những vấn đề được Quốc hội, Chính phủ và xã hội đặc biệt quan tâm, các lĩnh vực trọng yếu dễ xảy ra thất thoát, tham nhũng, lãng phí như: Đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, quản lý và khai thác tài nguyên khoáng sản, các dự án BT, BOT, hệ thống ngân hàng thương mại với phương châm phòng là chính.

Đồng thời tăng cường kiểm tra việc thực hiện các kiến nghị kiểm toán, đôn đốc thu hồi nhanh chóng, dứt điểm tiền, tài sản của Nhà nước bị thất thoát. Bên cạnh đó, việc công khai kết quả kiểm toán, kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán của KTNN được thực hiện định kỳ, có định hướng đã tạo được dư luận tốt. KTNN cũng đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc huỷ bỏ nhiều văn bản quy phạm pháp luật của các bộ, ngành và địa phương không phù hợp với quy định hiện hành của pháp luật. KTNN đã phát hiện và kiến nghị xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân nhiều vụ việc; chuyển nhiều vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự sang cơ quan điều tra.

Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra kiểm toán được chỉ đạo quyết liệt, chặt chẽ, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh các sai phạm, siết chặt kỷ luật kỷ cương, góp phần đắc lực nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng. Các cơ quan thanh tra, kiểm toán tập trung thanh tra kiểm toán các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng nhất là các dự án gây thất thoát, thua lỗ lớn, kéo dài dư luận xã hội quan tâm.

Qua thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước gần 170.000 tỉ đồng, hơn 12.000 ha đất; kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ hơn 300 văn bản quản lý nhà nước không còn phù hợp trên các lĩnh vực; kiến nghị cơ quan có thẩm quyền kiểm điểm trách nhiệm nhiều tập thể, cá nhân sai phạm, chuyển gần 200 vụ việc sang cơ quan có thẩm quyền để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo Điều 8 Hiến pháp 2013 thì quyền lực được kiểm soát bằng pháp luật và giám sát của Nhân dân, đồng thời cơ quan quyền lực tự đấu tranh chống tham nhũng lãng phí. Cụ thể: “Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ. Các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức phải tôn trọng Nhân dân, tận tụy phục vụ Nhân dân, liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của Nhân dân; kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và mọi biểu hiện quan liêu, hách dịch, cửa quyền”.

TS. Vũ Đình Ánh- chuyên gia kinh tế nhận định, về bản chất, lợi dụng quyền lực chiếm đoạt tài sản công gọi là tham nhũng. Nói cách khác, tham nhũng gắn liền với quyền lực và tài sản công. Từ các quy định của Hiến pháp có thể thấy Quốc hội đóng vai trò quan trọng và cao nhất trong kiểm soát quyền lực nói chung và phòng, chống tham nhũng nói riêng.

Tại Hội thảo, các đại biểu đều nhấn mạnh vai trò của KTNN trong kiểm soát quyền lực để góp phần phòng, chống tham nhũng. Trong đó, đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc KTNN đã tập trung nêu rõ thực trạng việc kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng thông qua hoạt động kiểm toán của KTNN. Đặc biệt, các đại biểu đều cho rằng, cần phải phát huy hơn nữa vai trò của KTNN trong kiểm soát quyền lực, góp phần phòng, chống tham nhũng.