Kịch bản tác động của Omicron đối với sự phục hồi kinh tế

Nhật Bản sẽ cấm nhập cảnh tất cả du khách nước ngoài như một phần trong kế hoạch kiềm chế sự lây lan của virus. Thị trường nhanh chóng chuyển giá trong một cú đánh kinh tế. Kỳ vọng tăng lãi suất trong năm tới đã giảm ít nhất 10 điểm cơ bản vào ngày 26/11 đối với các ngân hàng trung ương của Mỹ, Vương quốc Anh và Úc.

Điều gì xảy ra tiếp theo sẽ được quyết định bởi những gì các nhà khoa học khám phá về biến thể Covid-19 mới, bao gồm khả năng kháng vắc-xin và khả năng lây truyền của nó nhiều hơn so với biến thể delta đã hoành hành trong những tháng gần đây mà không khiến các nền kinh tế quay trở lại suy thoái. Kịch bản xấu nhất sẽ là nếu sự đột biến đòi hỏi trở lại tình trạng đóng cửa làm thắt chặt tăng trưởng, điều này sẽ đe dọa chuỗi cung ứng vốn đã căng thẳng và làm tổn hại đến nhu cầu đang phục hồi.

Điều đó sẽ làm dấy lên lo ngại về sự kết hợp lạm phát đình trệ giữa lạm phát nhanh hơn và tăng trưởng chậm hơn. Các nhà kinh tế của Goldman Sachs đã chỉ ra bốn khả năng, một trong số đó bao gồm một kịch bản đi xuống khi một làn sóng lây nhiễm lớn trong quý đầu tiên của năm tới chứng kiến ​​tăng trưởng toàn cầu chậm lại với tốc độ 2% theo quý hàng năm – thấp hơn 2,5 điểm phần trăm dự báo hiện tại. Tăng trưởng vào năm 2022 nói chung sẽ là 4,2%, hoặc thấp hơn 0,4 điểm phần trăm so với dự báo.

Một kịch bản lành tính là đột biến không gây nguy hiểm như lo ngại ban đầu. Nhưng sự xuất hiện của nó như một lời nhắc nhở rằng đại dịch sẽ vẫn là mối đe dọa đối với nền kinh tế toàn cầu, có khả năng xảy ra trong nhiều năm tới. Alicia Garcia Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á Thái Bình Dương của Natixis SA cho biết vẫn chưa rơi vào tình trạng lạm phát đình trệ. Nhưng thêm một năm nữa nếu không có sự di chuyển xuyên biên giới và sự gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan có thể đẩy đến trạng thái đó. Thậm chí, một số nhà kinh tế vẫn nói rằng sự suy thoái có thể ít hơn so với suy thoái năm 2020. Các chính phủ đã thể hiện sự miễn cưỡng trong việc quay trở lại việc đóng cửa.

Và việc cung cấp vắc-xin phần nào giải thích tại sao dữ liệu tần suất cao cho thấy các biện pháp hạn chế đã được áp dụng ở châu Âu đã tỏ ra linh hoạt hơn và ít gây tổn hại hơn đến tăng trưởng. Rob Subbaraman, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường toàn cầu tại Nomura Holdings Inc., cho biết các doanh nghiệp và hộ gia đình đã thích nghi với các hạn chế và khóa cửa và do đó, mức độ ảnh hưởng có thể không nghiêm trọng như lần này. Điều đó có nghĩa là các khu vực đóng cửa cục bộ khi dịch bùng phát, hạn chế chặt chẽ hơn đối với việc đi lại trong khu vực và khả năng đóng cửa cảng cao hơn. Trung Quốc đã có kinh nghiệm trong việc quản lý các đợt bùng phát, nhưng chi phí kinh tế lâu dài sẽ tăng lên nếu các chủng có khả năng lây truyền cao trở thành đặc hữu trên toàn cầu.

Theo Mickey Levy, nhà kinh tế trưởng về Mỹ và Châu Á tại Berenberg Capital Markets, nếu biến thể này lan rộng “có thể làm chậm đà phát triển lành mạnh của nền kinh tế”. Thị trường bình ổn vào đầu giao dịch ở châu Á ngày 29/11 sau đợt bán tháo mạnh vào ngày 26/11 khi tin tức về biến thể này xuất hiện. S&P 500, Nasdaq 100 và các hợp đồng châu Âu tăng vọt và giá dầu tăng trở lại trên 70 USD/thùng.

Trước khi Omicron xuất hiện, một số nhà kinh tế đã cho rằng nhu cầu chuyển đổi từ hàng hóa lâu bền sang các dịch vụ như giải trí, đi lại và du lịch. Nhưng việc chuyển đổi đó hiện có thể bị trì hoãn - làm ảnh hưởng đến triển vọng phục hồi toàn cầu vốn đã không đồng đều. Quỹ Tiền tệ Quốc tế vào tháng 10 đã cảnh báo rằng sự phục hồi đã mất đà và ngày càng trở nên chênh lệch. Quỹ này tính toán tổng sản phẩm quốc nội cho các nền kinh tế tiên tiến sẽ lấy lại mức trước đại dịch vào năm 2022 và thậm chí vượt mức 0,9% vào năm 2024; các thị trường mới nổi và đang phát triển sẽ vẫn kém dự báo trước đại dịch là 5,5% vào năm 2024.

Những lựa chọn về chính sách

Một thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách khi đối mặt với những dư chấn kinh tế của một đợt bùng phát kéo dài sẽ là thực tế là họ có ít lựa chọn hơn sau nỗ lực kích thích năm ngoái. Chỉ một số ngân hàng trung ương đã thắt chặt chính sách tiền tệ kể từ cuối cuộc suy thoái vào cuối năm ngoái và các tiêu chuẩn quan trọng của thế giới phát triển vẫn ở mức 0, có nghĩa là thiếu dư địa để giải cứu một lần nữa. Các chính phủ đang phải gánh những gánh nặng nợ nần chồng chất. Trong trường hợp không lo ngại về bất kỳ tác động tiêu cực nào của biến thể này, Fed sẽ tăng tốc độ giảm dần các hoạt động mua tài sản, nhưng những tác động tiêu cực không chắc chắn của biến thể này có thể khiến Fed hoãn lại bất kỳ quyết định nào như vậy.

Các nhà giao dịch đã vội vàng đặt cược rằng Cục Dự trữ Liên bang sẽ chậm tăng lãi suất hơn. Các hợp đồng tương lai báo hiệu đợt tăng đầu tiên của Fed có thể sẽ đến tháng 7 năm 2022, muộn hơn một tháng so với ngày 24/11 khi tháng 6 là tháng đầu tiên có mức tăng hoàn toàn bằng giá. Mặc dù vậy, Chủ tịch Raphael Bostic của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Atlanta ngày 26/11 đã giảm thiểu rủi ro của biến thể mới và vẫn “rất cởi mở” trong việc đẩy nhanh việc rút khỏi chương trình mua tài sản của Fed. Thống đốc Ngân hàng Trung ương châu Âu Luis de Guindos cũng nghĩ rằng “những tác động lên nền kinh tế sẽ hạn chế hơn so với năm ngoái”. Các nhà hoạch định chính sách đã có kinh nghiệm trong việc thay đổi chiến lược nếu được yêu cầu. Nếu không có gì khác, sự tồn tại của Omicron cho thấy mối nguy hiểm của việc đưa ra dự đoán trong thời đại đại dịch.