Khu hành chính kinh tế đặc biệt- không tham gia sẽ thua thiệt!

Các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt

Thể chế trong dự thảo Luật ngang bằng hoặc hấp dẫn hơn so với các nước

Đánh giá về khả năng cạnh tranh với các mô hình khác trên thế giới của mô hình đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (HC-KT ĐB) trong dự án luật Luật Đơn vị HC-KT ĐB, ông Nguyễn Chí Dũng cho rằng, chúng ta cần có tư duy và tầm nhìn dài hạn, táo bạo và đột phá.

“Đây là một cuộc chơi, nếu chúng ta không tham gia thì sẽ thua thiệt” – ông Dũng khẳng định và cho biết, trong quá trình xây dựng dự thảo luật, Cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu kỹ 13 mô hình của các nước tương đồng với mô hình của Việt Nam (hiện trên thế giới có khoảng 4.500 các loại khu kinh tế của hơn 140 nước) để thấy được những thành công và thất bại, từ thể chế đến thực tiễn.

Theo ông Dũng, thể chế chúng ta đang xây dựng trong dự thảo Luật Đơn vị HC-KT ĐB trình Quốc hội tại kỳ họp thứ tư là những thể chế ngang bằng hoặc hấp dẫn hơn so với các nước.

Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng: Thể chế chúng ta đang xây dựng trong dự thảo Luật Đơn vị HC-KT ĐB trình Quốc hội tại kỳ họp thứ tư là những thể chế ngang bằng hoặc hấp dẫn hơn so với các nước.

Về mục tiêu cụ thể Chính phủ đặt ra cho mô hình, Bộ trưởng Bộ KHĐT nhấn mạnh, trước hết là tạo ra “sân chơi” mới với một thể lệ mới nhằm đón nhận, thu hút làn sóng đầu tư đang dịch chuyển mạnh mẽ trên thế giới hiện nay. Chủ trương đã có, lúc này cần phải được luật hóa để nhanh chóng thành lập các đơn vị HC-KT ĐB nhằm tạo ra những thể chế tốt nhất, vượt trội so với hệ thống pháp luật trong nước, thậm chí cạnh tranh được với các nước trong khu vực và quốc tế. Đồng thời rút ra những bài học kinh nghiệm từ thất bại của các đặc khu hiện nay trên thế giới và tranh thủ những mô hình, xu hướng, cách làm tốt nhất sao cho phù hợp với thực tế của Việt Nam trong việc phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp hay khu công nghệ cao.

Đây cũng là thời cơ tốt nhất để chúng ta đánh giá tổng kết, tạo nên các cực tăng trưởng mạnh mẽ, đột phá, táo bạo, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, phù hợp với xu thế quốc tế để có thể đóng góp nhiều hơn nữa cho nền kinh tế cả nước phát triển

Cần quy định cụ thể cơ chế hỗ trợ trong thời gian đầu

Thảo luận tại tổ về dự án Luật Đơn vị HC-KT ĐB, về cơ sở lý luận và pháp lý của việc xây dựng Luật, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh Đỗ Thị Lan nhấn mạnh, nội dung này đã được thể hiện đầy đủ trong các Nghị quyết của Trung ương, đồng thời, có đánh giá thành công, chưa thành công trong quá trình xây dựng cơ chế, chính sách và tổ chức xây dựng đối với các khu công nghiệp, khu kinh tế trong và ngoài nước. Do đó, việc ban hành luật là cần thiết để thể chế hoá các Nghị quyết của Đảng, chủ trương của Trung ương.

Lấy thực tế từ đề án xây dựng khu HC-KT ĐB Vân Đồn để khẳng định các địa phương đã sẵn sàng bắt tay xây dựng, vận hành các khu HC-KT ĐB, bà Lan cho biết, từ năm 2012, trong quá trình xây dựng đề án, nghiên cứu, học tập mô hình của các nước, đến nay, cơ bản đã đảm bảo các điều kiện để khi Quốc hội thông qua Luật thì có thể tổ chức xây dựng, vận hành được ngay. Hơn nữa, hiện cơ sở hạ tâng giao thông, cảng biển và hạ tầng kỹ thuật được đầu tư cơ bản hoàn thiện với tổng vốn khoảng 55 nghìn tỷ đồng. Ngoài ra, còn có các dự án kết nối khác với số vốn đầu tư trên 100 nghìn tỷ đồng. Tỉnh Quảng Ninh cũng đã tìm kiếm được nhà đầu tư chiến lược đầu tư vào khu vực này.

Đại biểu Đỗ Thị Lan: Dự án khu HC-KT ĐB Vân Đồn đã đáp ứng đầu đủ về mục tiêu, chiến lược, kế hoạch… với tầm nhìn đến năm 2025.

“Dự án khu HC-KT ĐB Vân Đồn đã đáp ứng đầu đủ về mục tiêu, chiến lược, kế hoạch… với tầm nhìn đến năm 2025” – bà Lan thông báo và nêu quan điểm cơ bản thống nhất với các cơ chế, chính sách được nêu trong dự thảo Luật, đảm bảo tính khả thi cũng như khả năng cạnh tranh với các quốc gia khác trên thế giới. Tuy nhiên, nữ đại biểu tỉnh Quảng Ninh cũng cho rằng, ngoài những quy định cơ chế, chính sách vượt trội, đột phá, cũng cần bổ sung quy định cụ thể về hỗ trợ nguồn lực của Nhà nước trong thời gian đầu xây dựng các khu HC-KT ĐB để các địa phương có điều kiện xây dựng và sớm đưa vào hoạt động các khu hành chính – kinh tế đặc biệt.

Bổ sung, đại biểu Trần Văn Minh (đoàn Quảng Ninh) nói, quy định về hỗ trợ đầu tư của Nhà nước trong xây dựng hạ tâng kinh tế - xã hội các khu HC-KT ĐB quy định trong dự thảo Luật là cần thiết vì sẽ tạo ra động lực và niềm tin cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, với quy định để lại số tăng thu cho địa phương trong 10 năm đầu, ông Minh bình luận, lâu nay chúng ta giao dự toán thu cho các địa phương chưa sát thực tế, do đó, nếu giao dự toán cho các khu HC-KT ĐB sát thực tế thì số vượt thu không đáng kể, không có nguồn lực để tái đầu tư, còn nếu giao không sát thì khó khăn trong quản lý. “Nên quy định một tỷ lệ để lại cụ thể trên cơ sở mức thu những năm trước của địa phương” – ông Minh đóng góp vào dự thảo luật.