Không thể phủ nhận tiến bộ về nhân quyền ở Việt Nam - Bài 3: Vạch mặt chiêu trò

Nhiều năm qua, bất chấp những nỗ lực và tiến bộ của Việt Nam trong lĩnh vực nhân quyền, các thế lực thù địch trong và ngoài nước liên tục coi và lấy vấn đề nhân quyền làm cái cớ, làm con bài để vu cáo Việt Nam đàn áp chính trị, từ đó hạ thấp uy tín Việt Nam trên trường quốc tế một cách thiếu cơ sở khách quan. Đây chính là một “mắt xích” rất nguy hại gây ra luồng dư luận xấu, nguy cơ chia rẽ đoàn kết, làm mất đi động lực và sự tập trung nguồn lực để phát triển kinh tế-xã hội, hướng tới mục tiêu xa hơn, vì Việt Nam thịnh vượng. Trước vấn đề này, công tác xây dựng hệ thống pháp luật và thi hành luật của Việt Nam đã có nhiều bước tiến, kịp thời ngăn chặn hiệu quả những mưu đồ xấu.

Không ngừng tung gió độc

Trước sự phát triển vượt bậc, đặc biệt là trước những thành tựu thu được trong gần 40 năm đổi mới, Việt Nam đã trở thành “cái gai” trong đôi mắt của các thế lực thù địch vốn quyết chống, phá bỏ thành quả cách mạng, quyết lật đổ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Hầu như những gì Việt Nam đạt được đều bị chúng phủ nhận, trong đó, phủ nhận thành quả bảo vệ quyền con người được xem là trọng tâm, là con bài để chúng không ngừng “tung gió độc”, “cúng biếu thông tin”, nhằm ngăn trở Việt Nam kết giao với những tổ chức, cơ quan, nhà nước của nước ngoài.

Các tổ chức chính trị xã hội và lực lượng vũ trang của Nhà nước Việt Nam đều tích cực đẩy mạnh an sinh xã hội, góp phần bảo đảm quyền con người ngày càng thu được nhiều thành tựu. Ảnh: Đức Tâm

Ở trong nước, những kẻ bất đồng chính kiến tìm mọi khe hở để chứng minh Việt Nam đàn áp nhân quyền, trọng tâm là những người mà chúng đặt cho các danh xưng: “nhà báo tự do”, “nhà báo độc lập”, “tù nhân lương tâm”, “nhà hoạt động môi trường” hoặc những đối tượng lợi dụng khiếu kiện… Chúng dùng mạng xã hội zalo, facebook, blog, youtube, telegram… để lan tỏa thông tin trong cộng đồng, khiến cho dư luận hiểu sai bản chất vấn đề, trong đó có những tài khoản không còn lạ lẫm trên không gian mạng xã hội Việt Nam, như: Nhóm chúng tôi ghét lừa dối, tiếng dân và trước đây là các tài khoản Lê Văn Thương, Trần Minh Nhật, Phạm Minh Vũ, Đường Văn Thái… Những thông tin này lại được tổ chức khủng bố Việt Tân và các tổ chức ngoại vi và mạng xã hội của các đài RFA, RFI, BBC tiếng Việt, VOA… đăng tải lại làm cho thông tin đến với dư luận liên tục, hết lớp này đến lớp khác.

Xin đưa ra một ví dụ điển hình. Khi trên trang facebook cá nhân Nam Duy đăng tải bài viết của Việt Tân với tiêu đề “Nhức nhối tình trạng nhân quyền ở Việt Nam”, rêu rao rằng “Việt Nam, liên tục bị chỉ trích về tình trạng nhân quyền. Chính quyền Việt Nam hạn chế nghiêm ngặt các quyền tự do cơ bản của công dân, đặc biệt là tự do ngôn luận, tự do hội họp và quyền tham gia chính trị” thì các tài khoản facebook khác cùng các trang web tiếng Việt có máy chủ đặt ở nước ngoài cũng hùa theo, làm nổi sóng truyền thông, gây ảnh hưởng rất xấu cho Việt Nam.

Gần đây nhất, khi cơ quan pháp luật tiếp tục khởi tố Trịnh Bá Phương đang thụ án thì lập tức các trang mạng xã hội của các đối tượng bất đồng chính kiến liên tục đưa thông tin và truyền tải thông điệp của các tổ chức nhân quyền đồi phải trả tự do vô điều kiện cho đối tượng này. Lý do mà chúng yêu cầu không gì khác là vấn đề nhân quyền.

Từ những thông tin ấy, Tổ chức theo dõi nhân quyền (Human Rights Watch-HRW), tổ chức nhân quyền Freedom House; Tổ chức ân xá quốc tế, Tổ chức phóng viên không biên giới… đã lấy lại rồi phân tích, bình luận.

Nội dung thông tin mà họ ưu tiên là tình hình của các “tù nhân lương tâm”, “tù nhân chính trị” đang thụ án: Hoàng Thị Minh Hồng, Ngô Thị Tố Nhiên, Thái Văn Đường, Đặng Đình Bách, Phạm Thị Đoan Trang, Trịnh Bá Phương… để đưa ra luận điệu quy chụp Việt Nam “tiếp tục hình sự hóa và bỏ tù những người bảo vệ nhân quyền bao gồm các nhà hoạt động môi trường, nhà hoạt động vì quyền của người thiểu số và các học giả trong khi các tù nhân chính trị bị đối xử tàn tệ trong tù”.

Mục đích của chúng là tác động vào 3 hướng mũi chính: Hướng về phía xã hội Việt Nam; hướng về bảo vệ những kẻ bất đồng chính kiến; hướng về nhà nước, doanh nghiệp nước ngoài có quan hệ với Việt Nam hoặc đang sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ cho Việt Nam. Cạnh đó, các tổ chức này còn vận động các chính khách, nhà hoạt động chính trị, nhà hoạt động môi trường… cho ý kiến và đăng tải ý kiến của họ phản đối Việt Nam… Điều đáng chú ý là, hằng năm, các tổ chức này đều cho ra các báo cáo phản ánh không trung thực, khách quan, toàn diện về tình hình nhân quyền Việt Nam, bôi xấu hình ảnh Việt Nam trong mắt cộng đồng quốc tế.

Chúng cho rằng “tình hình nhân quyền Việt Nam là hết sức tồi tệ, hay xuống cấp nghiêm trọng”; “trong những năm qua Việt Nam tiếp tục vi phạm các quyền dân sự và chính trị cơ bản một cách có hệ thống”; pháp luật Việt Nam không có điều khoản bảo đảm quyền của “người bản địa” theo Tuyên ngôn, công ước quốc tế về quyền con người của Liên hợp quốc mà Việt Nam đã tham gia.

Chúng nhận định: “nhà báo tự do”, “nhà dân chủ”, các blogger, chủ nhân tài khoản mạng xã hội lên tiếng chỉ trích chính quyền là những người thường xuyên bị đàn áp. Những hành động này vi phạm quyền tự do ngôn luận, khiến người dân không thể tự do bày tỏ quan điểm.

Từ những báo cáo này mà Việt Nam và một số quốc gia châu Á bị coi là “vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và có hệ thống”. Tổ chức này nhận định thiếu khách quan cho rằng “chính quyền Việt Nam vẫn không có tiến bộ về nhân quyền”.

Những báo cáo này rất nguy hiểm vì gây hoài nghi, ngộ nhận về nhận thức giá trị tự do, dân chủ, dễ gây nên sự dao động về tư tưởng trong một bộ phận người dân nhẹ dạ, cả tin vào những thông tin đó để từng bước làm giảm lòng tin đối với Đảng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam.

Tư pháp Việt Nam luôn đi trước bảo vệ nhân quyền

Thực tế cho thấy, trước âm mưu, thủ đoạn nham hiểm này, công tác lập pháp và thực thi pháp luật bảo vệ quyền con người của Việt Nam luôn đi trước bảo vệ các đối tượng theo Công ước; thực hiện đầy đủ các khâu, các bước của quá trình điều tra, xét hỏi và quy trình tố tụng. Với việc điều tra, xét xử tuân thủ nguyên tắc đúng người, đúng tội, công bằng, khách quan và tuân thủ quyền con người theo Hiến chương Liên hợp quốc, Việt Nam đã từng bước loại bỏ được những tiếng nói lạc lõng bất đồng chính kiến của số ít những đối tượng chống phá Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa vốn luôn ảo tưởng, chạy theo giá trị dân chủ phương Tây.

Các tổ chức chính trị xã hội và lực lượng vũ trang của Nhà nước Việt Nam đều tích cực đẩy mạnh an sinh xã hội, góp phần bảo đảm quyền con người ngày càng thu được nhiều thành tựu. Ảnh: Đức Tâm

Về mặt lập pháp, Nhà nước Việt Nam luôn xác định việc bảo đảm quyền của các nhóm xã hội dễ bị tổn thương, bao gồm phụ nữ, trẻ em, người nghèo, người cao tuổi, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số và người nhiễm HIV/AIDS. Đây là những đối tượng được ưu tiên bảo vệ.

Thực tiễn cho thấy, quyền của các nhóm này đã đạt được những tiến bộ lớn thông qua các tiêu chí đánh giá, như: Không phân biệt đối xử; tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ thiết yếu; bảo đảm sự bình đẳng về cơ hội và chất lượng dịch vụ; mở rộng độ bao phủ của hệ thống bảo hiểm xã hội; và chi phí dịch vụ phù hợp. Minh chứng cụ thể, tại kỳ bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV (nhiệm kỳ 2021-2026), số lượng nữ đại biểu Quốc hội đạt 151 người, tương đương 30,26%, tỷ lệ cao nhất từ trước đến nay. Bên cạnh đó, tỷ lệ đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số là 89 người, chiếm 17,84%. Trong lĩnh vực giáo dục, từ năm học 2017-2018, đã có 22 tỉnh, thành phố triển khai dạy học tiếng dân tộc thiểu số tại 715 trường học; 8 ngôn ngữ dân tộc thiểu số đã được đưa vào chương trình giảng dạy; và 6 bộ sách giáo khoa bằng tiếng dân tộc thiểu số đã được xuất bản.

Nhiều cán bộ có thâm niên trong ngành tư pháp cho chúng tôi biết, đối tượng dễ tổn thương trong thực hiện quyền con người ở các quốc gia đó là các phạm nhân. Họ là người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân và bị tước quyền công dân. Thường các đối tượng chống phá hay dựa vào đối tượng này để vu khống cho Nhà nước Việt Nam đàn áp nhân quyền.

Nhưng theo các cán bộ trong ngành tư pháp, trên thực tế, Việt Nam đã xây dựng hệ thống pháp luật, bảo đảm các quyền theo quy chuẩn quốc tế mà không kể địa vị pháp lý, như: Nhóm quyền tuyệt đối áp dụng cho tất cả các công dân mang Quốc tịch Việt Nam. Riêng đối với phạm nhân, có các quyền được bảo vệ, bảo đảm một cách hạn chế. Đó là các quyền về cuộc sống gia đình, bí mật đời tư, trao đổi thư từ, quyền được giáo dục; lao động, học nghề; quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do thông tin, tự do tôn giáo; cũng như một số quyền tự do dân sự khác. Những quyền này ngang bằng với các nước văn minh trên thế giới.

Trong quá trình thực hiện loạt bài này, chúng tôi đã gặp gỡ anh Vũ Ngọc H ở thôn Đồng Khanh, xã Ngọc Vân, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang để khảo sát về quyền con người trong thi hành án phạt tù 20 năm (từ 2006-2026) vì tội tàng trữ ma túy. Anh được ra tù năm 2020, trước thời hạn 6 năm. Anh cho biết, trong tù anh được bảo hộ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; được phổ biến quyền và nghĩa vụ của mình, nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân. Được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế theo quy định; gửi, nhận thư, nhận quà, tiền; đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình phù hợp với điều kiện của nơi chấp hành án. Được tham gia hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ; lao động, học tập, học nghề. Được gặp, liên lạc với thân nhân; được khen thưởng khi có thành tích trong quá trình chấp hành án. Lời anh Hữu chia sẻ cũng trùng khớp với lời của bà N.T.P hiện cư trú ở Ninh Bình. Bà P. chịu án về lĩnh vực kinh tế trong thời gian 7 năm, nhưng thụ án được 3 năm đã trở về do có thành tích tốt.

Sau hơn 40 năm thực hiện đường lối đổi mới, hội nhập sâu rộng vào đời sống quốc tế, hệ thống pháp luật Việt Nam về bảo vệ, bảo đảm quyền con người nói chung, quyền con người trong lĩnh vực tư pháp hình sự nói riêng, ngày càng được hoàn thiện đáp ứng yêu cầu, nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và yêu cầu của hội nhập quốc tế.

(Còn nữa)