Hút thuốc thụ động là hít phải khói từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra. Khói thuốc thụ động chứa hàng nghìn các hóa chất, trong đó ít nhất là 250 chất gây ung thư hay chất độc hại. Cụ thể, trong điếu thuốc có thể phân biệt ra hai nguồn khói thuốc: khói thuốc chính và khói thuốc phụ:
Khói thuốc chính là khói thuốc do người hút hít vào, thở ra có chứa hơn 4.700 chất khác nhau, bao gồm những chất chính sau: Nicotine; Carbon monoxide (C0); Các chất gây kích thích (aldehyd, acid, phenol…) và nguy hiểm nhất là các chất gây ung thư, đó là các chất như: Benzopyrens, Dibenzoanthracène, Benzofluenthène, Dibenzopyrène, các phức hợp Nitrite đa vòng…
Khói thuốc lá thụ động giết chết 1,2 triệu người mỗi năm |
Người trực tiếp hút thuốc lá, hay gọi hút thuốc chủ động nguy cơ cao mắc các bệnh nan y như ung thư, tim mạch, phổi… Tuy nhiên đối với người không hút thuốc hay gọi là hút thuốc thụ động là hít phải khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra cũng có nguy cơ cao mắc các bệnh nguy hiểm.
Tại Việt Nam, nhiều người hút thuốc lá có thói quen hút thuốc trong nhà, nơi làm việc, nơi đông người như nhà ga, bến xe, nhà chờ xe bus, nhà hàng, … gây ảnh hưởng đến sức khỏe của những người không hút thuốc. Vì lẽ đó mọi người đều có thể bị phơi nhiễm khói thuốc thụ động tại những nơi có người hút thuốc. Người hút thuốc thụ động cũng có nguy cơ mắc các bệnh giống như người hút thuốc như: ung thư, đột quỵ, các bệnh về hô hấp và tim mạch, …. Trong đó, trẻ em, phụ nữ là những đối tượng đặc biệt nhạy cảm với khói thuốc. Hút thuốc thụ động có thể gây nên nhiều bệnh nguy hiểm ở cả người lớn và trẻ em.
Với những người hít khói thuốc thụ động cũng có nguy cơ mắc các bệnh giống như người hút thuốc như ung thư phổi, nhiễm trùng đường hô hấp, các bệnh về tim mạch. Nguy cơ mắc bệnh động mạch vành ở những người hút thuốc thụ động cao hơn 25 - 30% so với những người không hít phải khói thuốc. Bên cạnh đó, cũng dễ mắc bệnh như xơ vữa động mạch, hen suyễn… Ở phụ nữ hút thuốc thụ động có thể gặp khó khăn trong quá trình thụ thai, dễ sảy thai, sinh non hay mãn kinh sớm... Ở trẻ em, hút thuốc thụ động có thể gây viêm đường hô hấp, hen, viêm tai giữa, đột tử ở trẻ sơ sinh (SID), nhẹ cân, kém phát triển chức năng phổi và làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh khác.
Vì vậy, một trong những giải pháp giảm thiểu tác hại do khói thuốc lá đối với những người không hút thuốc lá là xây dựng các mô hình không thuốc lá như mô hình trường học, bệnh viện, công sở, khách sạn, nhà hàng,… không khói thuốc.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, người hút thuốc lá dễ bị mắc Covid-19 cao gấp 1,5 lần, từ đó nguy cơ lây nhiễm cho gia đình và người xung quanh. Ngoài ra, một người không hút thuốc lá nhưng sống cùng một người hút thuốc lá sẽ tăng nguy cơ ung thư phổi từ 20%-30%, và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư khác ít nhất là 30% (có thể bao gồm một số loại ung thư như ung thư cổ tử cung, ung thư thận, ung thư vòm họng, ung thư trực tràng và khối u não). Tiếp xúc với khói thuốc lá gây viêm phổi, làm tăng các vấn đề liên quan đến sức khỏe bao gồm hen suyễn, các bệnh tim. |