Khởi nghiệp thành công từ nấm sạch

Thất bại là động lực vươn lên

Nhìn trang trại nấm Tâm An rộng gần 1.000 m², nằm trên địa bàn xã Minh Trí (huyện Sóc Sơn, Hà Nội), ít ai biết rằng chị Thủy đã có hàng chục lần thất bại từ những ngày đầu khởi nghiệp. Chị chia sẻ, trước đây, chị từng thử sức với công việc kế toán và nhiều vị trí nhân viên văn phòng khác nhau. Thời điểm đó, chị giống như những bà nội trợ khác, luôn đau đáu nỗi lo về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Sản phẩm nấm Tâm An được người tiêu dùng ưa chuộng

Tình cờ, năm 2017, chị được thưởng thức món nấm sò tươi ngon, khác hẳn với những lần ăn nấm ngoài chợ. Tò mò, cô gái quê Sóc Sơn vào youtube và tìm hiểu, càng xem càng thấy say mê. Hóa ra nấm lại tốt thế, lại nhiều dinh dưỡng như vậy, vừa có chất xơ, vitamin và khoáng chất như rau, lại có đạm và các Axit amin như thịt, mà đạm của nấm lại là đạm thực vật, rất dễ tiêu hóa, chứ không hề gây ra các tình trạng béo phì hay mỡ máu.

Nấm tốt vậy mà vẫn còn ít người biết. Tại thời điểm đó, khoảng 80% nấm trên thị trường là nấm nhập từ Trung Quốc. Trong khi nguồn nguyên liệu chính để trồng nấm thì lại đang bị lãng phí. Một ý tưởng nảy lên trong đầu Chu Thị Thủy lúc ấy, là sao mình không trồng nấm, từ những nguyên liệu có sẵn như vậy cho bà con dân mình ăn, không cần phải ăn nấm Trung Quốc nữa, đồng thời công khai minh bạch quy trình nuôi trồng, giúp nhiều người yên tâm trong bữa cơm gia đình.

Nghĩ là làm, để có kinh nghiệm trồng nấm, ngoài việc tự tìm hiểu thông tin trên mạng, Thủy còn đăng ký một khóa học trồng nấm tại Trung tâm Nấm (thuộc Viện di truyền Nông nghiệp Việt Nam). Tại đây, chị Thủy có dịp được học và hiểu sâu hơn về một số loại nấm ăn và nấm dược liệu cơ bản có thể nuôi trồng tại nước ta như nấm sò, nấm rơm, nấm mộc nhĩ, nấm mỡ, nấm hương, nấm linh chi…

Kết thúc khóa học, chị Thủy lại khăn gói đồ đạc đi tham quan trực tiếp mô hình sản xuất nấm ở quanh Hà Nội và một số tỉnh lân cận. Đi đến đâu, Thủy ghi chép cẩn thận đến đó. Có trong tay “cuốn sổ kinh nghiệm”, Thủy áp dụng vào mô hình sản xuất nấm. Rồi chị vay 40 triệu từ chính sổ lương, lấy vốn nuôi giấc mơ của mình.

Bắt tay vào đóng mẻ nấm sò đầu tiên, chị Thủy cùng người nhà rất hào hứng; nhưng do còn thiếu kinh nghiệm trong sản xuất nên nấm bị chết khoảng 40% số bịch. Những lần làm tiếp theo, tuy đã cải thiện hơn lần trước, song chị Thủy vẫn tiếp tục gặp khó khăn do nấm bị mốc, ruồi giấm phá hoại.

Khó khăn liên tục ập đến, khiến chị rơi nước mắt. Những lúc như thế này, chị nhận được sự động viên tích cực từ chồng và gia đình. Không để người thân suy nghĩ nhiều về bản thân mình, chị Thủy quyết định đứng lên, vẽ lại con đường khởi nghiệp.

Sau nhiều lần trải qua khó khăn, thất bại, chị đã đúc rút được những kinh nghiệm về cách trị nấm bị mốc, trị ruồi giấm, ruồi vàng gây hại nấm... Mặc dù cách làm đều thủ công, tốn nhiều công sức, nhân công, nhưng chị vẫn chấp nhận.

Kết thúc năm đầu tiên bị thua lỗ, năm thứ 2, chị đã tìm ra phương pháp nuôi trồng hợp với định hướng của bản thân, cải thiện hơn. Chị hòa vốn và bắt đầu có lãi. Chấp nhận một sản lượng thấp hơn, với chi phí nhân công cao hơn. Bù lại sản phẩm được người tiêu dùng đón nhận rất tốt, giá thành cũng cao hơn so với sản phẩm nấm cùng loại.

Kết tinh cây nấm từ đất lành

Để đi đến thành công, chị Thủy quyết định chọn cách đi riêng, thay vì chọn nguyên liệu bông để trồng nấm như nhiều người vẫn sử dụng vì dễ làm, cho năng suất cao, thời gian nuôi trồng ngắn, quay vòng vốn nhanh, chị chọn chỉ trồng nấm trên 2 nguyên liệu chính là rơm và mùn cưa, bổ sung thêm cám ngô, cám gạo.

Chị giải thích: Đây là những nguyên liệu thân quen với người dân, có thể hiểu rõ là truy xuất được nguồn gốc rõ ràng, lại tận dụng được nguồn nguyên liệu sẵn có. Đồng thời, chọn rơm, mùn cưa còn góp phần bảo vệ môi trường, giúp lượng rơm rạ bị đốt trên đồng ruộng bớt đi. Quy trình ủ rơm không tạo ra mùi hôi, thối và nước thải bẩn ra môi trường như làm trên bông.

Thay vì nhập sẵn bịch từ nơi khác về nuôi trồng, chị còn quyết định làm từ những công đoạn đầu tiên từ ủ nguyên liệu đến cấy giống nấm, chuyển bịch vào nhà ươm tơ, rồi chuyển ra nhà nuôi trồng, chăm sóc cho ra nấm.

Năm 2019, trang trại sản xuất nấm Tâm An được cơ quan chức năng thành phố Hà Nội chứng nhận đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm . Cùng năm đó, nấm sò nâu và nấm linh chi của Tâm An cũng được Trung tâm kiểm nghiệm và chứng nhận chất lượng TQC (thuộc Liên Hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) cấp giấy chứng nhận sản phẩm phù hợp với yêu cầu của Tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ quốc gia (TCVN 11041-2:2017).

Ngay sau đó, năm 2020, cả 2 sản phẩm nấm của “Tam An Organic Farm” đều lọt qua các vòng đánh giá, thẩm định để giành được số điểm cao nhất, trụ hạng 4 sao trong Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (sản phẩm OCOP) do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đánh giá, phân hạng.

Đến nay, sau gần 5 năm xây dựng và phát triển sau không biết bao nhiêu lần vấp váp, trang trại sản xuất nấm hữu cơ Tâm An vẫn hoạt động, sản xuất với tôn chỉ: “Vì sức khỏe người tiêu dùng để tâm luôn an nhiên, tự tại”. Bởi vậy, mà Tâm An ngày càng phát triển mạnh mẽ, trụ vững đến tận ngày nay và được nhiều đoàn cán bộ, những người chuẩn bị khởi nghiệp đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm.

Hiện nay, thị trường tiêu thụ của “Tam An Organic Farm” chủ yếu là thành phố Hà Nội và các tỉnh lân cận. Nấm sạch của Tâm An cũng đã có mặt ở nhiều cửa hàng tiện ích bán nông sản sạch.

Theo tính toán của chị Thủy, trung bình mỗi năm, trang trại cung ứng ra thị trường khoảng 20 tấn nấm sò nâu, được bán với giá 50.000 - 60.000 đồng/kg, tùy vào từng thời điểm. Ngoài cung ứng nấm sò nâu, trang trại sản xuất nấm hữu cơ Tâm An còn cung cấp nấm linh chi - một loạt nấm dược liệu rất tốt cho sức khỏe và được người tiêu dùng ưa chuộng.