Khánh Hòa bảo tồn và phát triển bền vững quần thể chim yến gắn với biển

Thủ phủ yến sào lớn nhất khu vực Đông Nam Á

Sáng 7/11, UBND tỉnh Khánh Hòa phối hợp với Công ty Yến sào Khánh Hòa tổ chức Hội thảo Khoa học bảo vệ và phát triển bền vững quần thể chim yến. Đây là sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động Kỷ niệm 35 năm xây dựng và phát triển Công ty Yến sào Khánh Hòa (9/11/1990 - 9/11/2025).

Phát biểu khai mạc, ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hoà cho biết, nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo tồn nguồn gen quý hiếm và phát triển ngành hàng yến sào quốc gia theo hướng bền vững, tỉnh Khánh Hòa tổ chức hội thảo này với mong muốn tạo diễn đàn khoa học để các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp và các địa phương liên quan cùng trao đổi, chia sẻ những nghiên cứu, kinh nghiệm thực tiễn; thảo luận giải pháp khoa học, công nghệ và quản lý nhằm bảo tồn, phát triển bền vững đàn yến nguồn tài nguyên thiên nhiên quý báu của quốc gia.

“Trong thời gian tới, tỉnh Khánh Hòa rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, hỗ trợ các bộ, ngành Trung ương; sự hợp tác, đồng hành của các viện, trường, các nhà khoa học, chuyên gia và các địa phương liên quan, nhằm cùng nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến, hoàn thiện cơ chế, chính sách, phát triển thị trường, góp phần đưa ngành yến sào Việt Nam phát triển bền vững, trở thành ngành kinh tế đặc thù gắn với kinh tế biển, văn hóa và du lịch quốc gia”, ông Trịnh Minh Hoàng cho hay.

Phát biểu tại hội thảo, Tiến sĩ Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ, chim yến hàng (Aerodramus fuciphagus Germani) là loài chim quý hiếm, gắn bó mật thiết với biển đảo Việt Nam, đặc biệt tập trung nhiều nhất tại tỉnh Khánh Hòa, nơi được xem là “thủ phủ yến sào” lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Đây là loài cho tổ chim yến đảo thiên nhiên có chất lượng cao hàng đầu thế giới và chúng thường làm tổ trong hang, nẻ vách núi các đảo. Tổ yến không chỉ là sản vật quý giá thiên nhiên ban tặng mà còn là kết tinh của trí tuệ, tâm huyết và truyền thống lao động bền bỉ của bao thế hệ người dân Khánh Hòa.

Những năm gần đây, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và nỗ lực của các địa phương, ngành nghề khai thác và nuôi chim yến ở nước ta phát triển mạnh mẽ, với trên 29.000 nhà nuôi yến trải rộng khắp 22/34 tỉnh, thành, sản lượng đạt khoảng 270 tấn tổ yến/năm. Đặc biệt, Việt Nam đã chính thức xuất khẩu chính ngạch tổ yến sang Trung Quốc, mở ra thị trường tiềm năng rộng lớn và khẳng định uy tín của thương hiệu Yến sào Việt Nam trên trường quốc tế.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Long, bên cạnh những giá trị kinh tế to lớn mà yến sào mang lại cho đất nước, ngành nghề yến sào cũng đang đối mặt với nhiều thách thức: Suy giảm quần thể chim yến đảo tự nhiên do tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và săn bắt trái phép. Nghề nuôi yến còn phát triển tự phát, thiếu quy hoạch tổng thể và thiếu liên kết chuỗi giá trị. Công nghệ chế biến sâu, truy xuất nguồn gốc và quản lý chất lượng sản phẩm còn hạn chế.

Nhận thức cộng đồng về bảo vệ và phát triển bền vững đàn chim yến chưa đồng đều. Cơ chế, chính sách và công tác quản lý nhà nước về nghề nuôi, khai thác yến còn thiếu đồng bộ, chưa theo kịp thực tiễn phát triển. Thị trường tiêu thụ, đặc biệt là xuất khẩu vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

“Trước những thực trạng đó, hội thảo khoa học là diễn đàn quan trọng để các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp và địa phương cùng nhau thảo luận, trao đổi, đánh giá, phân tích, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp khoa học, công nghệ, chính sách và hợp tác quốc tế nhằm bảo vệ và phát triển bền vững quần thể chim yến”, Tiến sĩ Nguyễn Văn Long thông tin.

Bảo vệ quần thể chim yến là sứ mệnh cốt lõi

Ngành nghề yến sào Việt Nam có tiềm năng phát triển to lớn, đóng góp to lớn tăng trưởng kinh tế, bảo tồn thiên nhiên và quảng bá hình ảnh đất nước. Để phát triển bền vững, cần có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Nhà nước, sự phối hợp của doanh nghiệp, nhà khoa học và cộng đồng. Trong đó, các doanh nghiệp đầu ngành như: Công ty Yến sào Khánh Hòa đóng vai trò nòng cốt trong việc bảo tồn, nghiên cứu, chế biến sâu, chuẩn hóa sản phẩm và dẫn dắt chuỗi giá trị quốc gia, khẳng định vị thế thương hiệu “Yến sào Việt Nam” trên trường quốc tế.

Kết quả của hội thảo sẽ là cơ sở khoa học quan trọng để tỉnh Khánh Hòa và các bộ, ngành Trung ương tiếp tục xây dựng, hoàn thiện chính sách, quy hoạch và chương trình hành động quốc gia về bảo tồn và phát triển quần thể chim yến đến năm 2035, tầm nhìn 2050.

Điều này mang lại hiệu quả rất lớn về kinh tế - xã hội, đặc biệt có hiệu quả trực tiếp cho các địa phương và người dân ven biển, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế của Đảng và Nhà nước về phát triển các sản phẩm từ tổ yến, nâng cao giá trị tổ yến và tăng cường xuất khẩu tổ yến chính ngạch, phát triển ngành nghề nuôi chim yến tại Việt Nam theo định hướng phát triển bền vững, ngành nghề đồng hành cùng sự phát triển xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Theo đó, để bảo vệ và phát triển bền vững quần thể chim yến, tỉnh Khánh Hoà cần triển khai đồng bộ các giải pháp và luôn xác định bảo vệ quần thể chim yến là sứ mệnh cốt lõi, là nền tảng của sự tồn tại và phát triển bền vững.

Trong 3 ngày, từ 7-9/11, UBND tỉnh Khánh Hoà phối hợp với Công ty Yến sào Khánh Hoà sẽ tổ chức chuỗi sự kiện Kỷ niệm 35 năm xây dựng và phát triển Công ty Yến sào Khánh Hòa (9/11/1990 - 9/11/2025), gồm: Hội thảo khoa học bảo vệ và phát triển bền vững quần thể chim yến; Lễ kỷ niệm 35 năm Ngày thành lập công ty; Lễ ra mắt sản phẩm mới, tri ân khách hàng.