Khắc phục nghẽn lệnh tại HOSE: Kỳ vọng hệ thống mới

Tình trạng nghẽn lệnh tại HOSE, đã xảy ra từ ngày 21/12/2020. Cơ quan quản lý và HOSE, đã đưa ra nhiều giải pháp để xử lý, nhưng nghẽn lệnh vẫn kéo dài. Bộ Tài chính coi sự cố nghẽn lệnh tại HOSE, là trường hợp khẩn cấp quốc gia, phải tập trung mọi nguồn lực để xử lý. Lãnh đạo Bộ Tài chính mới đây, đã ra quyết định thanh tra hành chính đối với HOSE liên quan đến vấn đề này.

Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI), cho rằng, nghẽn lệnh là một yếu kém của HOSE về công nghệ thông tin. Theo VAFI, phần mềm giao dịch tại HOSE là do Sở Giao dịch chứng khoán Thái Lan cung cấp từ cách đây 20 năm. Bản thân Sở Giao dịch chứng khoán Thái Lan, thực tế ban đầu họ không thể tự làm ra phần mềm, mà cũng phải đi mua công nghệ từ các công ty chuyên làm phần mềm, rồi sau đó họ đã nhanh chóng làm chủ được công nghệ và còn có khả năng bán phần mềm cho HOSE. Còn với HOSE, sau 20 năm đưa hệ thống phần mềm do đối tác Thái Lan cung cấp vào vận hành, đến nay vẫn không thể làm chủ được công nghệ. Mỗi lần hệ thống giao dịch gặp trục trặc, HOSE lại khẩn cấp mời các chuyên gia từ Sở Giao dịch chứng khoán Thái Lan sang để giải quyết. Trong khi đó, Việt Nam là một trong những cường quốc về công nghệ thông tin, có đủ khả năng khắc phục, sửa chữa, làm chủ được công nghệ giao dịch do Thái Lan cung cấp, có thể nâng cấp giúp cho tình trạng nghẽn lệnh kéo dài tại HOSE như vừa qua không xảy ra.

Đánh giá của VAFI là có lý, bởi để giải quyết tình trạng nghẽn lệnh kéo dài trong thời gian vừa qua, thay vì tiếp tục gọi các chuyên gia của Sở Giao dịch chứng khoán Thái Lan sang xử lý, HOSE đã hợp tác với Công ty Hệ thống thông tin FPT (FPT IS) để sử dụng phần mềm của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) do FPT IS cung cấp vào việc khắc phục nghẽn lệnh. Trên cơ sở thống nhất với HOSE và các bên liên quan, FPT IS đã cử 50 nhân sự phối hợp với 30 chuyên gia công nghệ của HOSE tiến hành sửa phần mềm giao dịch của HNX cho tương thích với HOSE theo hướng viết lại hệ thống giao tiếp với các công ty chứng khoán; tích hợp thêm phần mềm từ các đơn vị khác như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Trung tâm Lưu ký chứng khoán...; bỏ cơ chế phân bổ số lượng lệnh hàng ngày cho các công ty chứng khoán; cải thiện khả năng xử lý số lượng lệnh gửi vào trong một giây... và một số chỉnh sửa khác.

Ông Dương Dũng Triều - Chủ tịch FPT IS, khẳng định, hệ thống khắc phục nghẽn lệnh tại HOSE vận hành có năng lực xử lý từ 3 đến 5 triệu lệnh/ngày, quá trình kiểm thử đã chứng minh các tham số đạt yêu cầu. Trước khi đưa vào vận hành, HOSE và FPT IS cũng đã tầm soát rất kỹ các rủi ro. FPT IS hoàn toàn có khả năng làm chủ hệ thống, thông qua việc đã lên các kịch bản để xử lý tình huống phát sinh để nhanh chóng khắc phục sự cố (nếu có) và nâng cấp, hiệu chỉnh nhằm đáp ứng theo sự phát triển nhu cầu giao dịch của thị trường.

Giải pháp nêu trên đã được Bộ Tài chính chấp thuận. Trước khi đưa vào vận hành tại HOSE, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cũng đã yêu cầu HOSE phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của các nội dung kiểm thử với FPT IS, tổ chức kiểm tra, đánh giá, rà soát kỹ để đảm bảo hệ thống vận hành an toàn, thông suốt.

HOSE, FPT IS và các bên liên quan… đều kỳ vọng, tình trạng nghẽn lệnh tại HOSE sẽ chấm dứt kể từ ngày 5/7/2021. Thực tế, trong ngày đầu tiên giải pháp khắc phục nghẽn lệnh vận hành, giao dịch chứng khoán tại sàn HOSE đã bình thường trở lại. Tuy nhiên, theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, thì đó mới là giải pháp tạm thời trong quá trình chờ hệ thống công nghệ thông tin mới cho toàn thị trường chứng khoán được hoàn tất và đưa vào vận hành, do đối tác Hàn Quốc cung cấp.