Họp báo Bộ Công Thương quý I/2019: Hàng loạt vấn đề "nóng" được giải đáp

Sẽ cho phép các công ty mua điện trực tiếp từ nhà máy

Trả lời phóng viên về thị trường bán buôn điện cạnh tranh sau 3 tháng vận hành chính thức đến nay, ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực cho biết, thực hiện các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/1/2019, Bộ Công Thương triển khai mô hình thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Theo đó, các tổng công ty được phép trực tiếp mua điện từ một số nhà máy điện. Hiện nay, sản lượng điện được mua trực tiếp chiếm 10% tổng sản lượng điện thương phẩm cả nước.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải phát biểu tại buổi họp báo

“Từ 1/1/2019, bên cạnh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), còn 5 đơn vị nữa được trực tiếp mua điện thông qua thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Sắp tới, chúng tôi sẽ nghiên cứu để cho phép có thêm các tổng công ty được mua điện trực tiếp từ nhà máy và một số nhà máy được bán điện trực tiếp cho các tổng công ty” - ông Tuấn cho hay.

Sau 3 tháng triển khai thị trường bán buôn điện cạnh tranh, Bộ Công Thương đã gặp nhiều khó khăn liên quan đến cơ chế chính sách, thuế, hạ tầng cơ sở do các giao dịch tăng khá nhiều so với giao dịch trước đây. Giải quyết vấn đề này, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ chỉ đạo các đơn vị hoàn thiện cơ sở hạ tầng; tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ vận hành; đồng thời, tổ chức sơ kết 3 tháng vận hành để tập hợp vướng mắc, từ đó tìm giải pháp giải quyết.

Cũng trong năm 2019, Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu, xem xét, cho phép thí điểm để triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, dự kiến vào năm 2021.

Về việc thực hiện Thông tư 25/2018/TT-BCT sửa đổi, bổ sung một số điều Thông tư số 16/2014/TT-BCT ngày 29/5/2014 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định về thực hiện giá bán điện, ông Nguyễn Anh Tuấn thông tin, hiện nhiều tỉnh thành phố như Hà Nội hoặc các tỉnh có tập trung nhiều lao động như Hà Nam, Bình Dương, 100% chủ hộ đã ký cam kết bán điện đúng cho các hộ thuê nhà trọ. Các Sở Công Thương cũng có thường xuyên có kế hoạch đi kiểm tra trực tiếp các nhà trọ để đảm bảo điện được bán đúng giá.

Đảm bảo nguồn cung xăng dầu

Liên quan đến việc giá xăng dầu được cho là tăng sốc vào ngày 2/4 vừa qua, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, việc giá xăng E5 RON 92 tăng thêm 1.377 đồng, xăng RON 95 tăng 1.484 đồng/ lít là điều không mong muốn, song thực tế nếu không dùng quỹ bình ổn xăng dầu để bù thì mức tăng phải là 3.019 đồng/lít…

Trước đó, Chính phủ quyết định ngày 20/3 tăng giá điện. Do đó, vào kỳ điều hành ngày 18/3 vừa rồi, giá xăng dầu thế giới đã tăng, nhưng Chính phủ đã quyết định không tăng giá và dùng quỹ bình ổn xăng dầu để bù. Ví dụ E5 bù 2.800 đồng/lít, xăng RON 95 bù 2.000 đồng/lít để giữ giá. Sau 15 ngày giá xăng vẫn tiếp tục tăng nên giá xăng dầu trong nước buộc phải tăng theo.

“Bộ chia sẻ với khó khăn của doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cũng như người dân tiêu dùng, việc phải tăng giá xăng lần này là điều không mong muốn nhưng bắt buộc phải thực hiện” - Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nêu rõ.

Thực hiện vai trò quản lý nhà nước về mặt hàng xăng dầu, khi sự cố với Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn - nhà máy chiếm gần 40% nguồn xăng dầu cả nước xảy ra, Bộ Công Thương đã yêu cầu các đơn vị nhập khẩu 200.000m3 xăng dầu với thuế suất 20% thay vì 10% nếu nhập theo đường Hàn Quốc để đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước. Đây là nỗ lực của Bộ Công Thương trong việc đảm bảo nguồn cung cho nhu cầu sử dụng cũng như điều hành giá. Bộ Công Thương cũng khẳng định luôn nỗ lực để đảm bảo an ninh năng lượng, đảm bảo đủ xăng dầu cho nhu cầu sản xuất và đời sống trong nước.

Đông đảo các phóng viên báo chí quan tâm tới họp báo Bộ Công Thương

Cơ bản hoàn thiện bộ máy quản lý thị trường vào tháng 5

Theo ông Trần Hữu Linh - Tổng Cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường (QLTT), việc kiện toàn bộ máy đã được 6 tháng, thực hiện rất quyết liệt nhưng phải đúng quy trình. Vì Tổng cục QLTT được xây dựng trên cơ sở nâng cấp các chi cục trước đây thuộc Sở Công Thương, do đó xây dựng bộ máy mới và hầu hết đơn vị vị trí lãnh đạo đều được nâng cấp lên. “Việc bổ nhiệm, sắp xếp cán bộ là thực hiện đúng quy định, phải kiện toàn công tác tổ chức Đảng trước. Bộ đã xin ý kiến cho xây dựng mô hình, với 57 Đảng bộ được thành lập trực thuộc địa phương” – ông Linh cho hay.

Ông Trần Hữu Linh cho biết thêm, đến thời điểm này, cả 63 Cục QLTT đang xây dựng đội ngũ cán bộ và Bộ đã phê duyệt phương án tổng thể về phê duyệt cán bộ các cấp. Hiện tất cả 63 cục đang tiến hành bổ nhiệm các vị trí. “Cách đây 2 tuần Bộ Công Thương đã lên phương án tổng thể về bổ nhiệm cán bộ các cấp cho lực lượng QLTT. Các đồng chí Quyền Cục trưởng phải có đủ thời gian công tác 5 năm mới được bổ nhiệm mới, Bộ đặt ra kế hoạch tháng 4 và hết tháng 5 về cơ bản hoàn thiện xong công tác này" - ông Linh thông tin.

Tại buổi họp báo, ông Linh không đồng tình với ý kiến cho rằng, do cơ cấu QLTT chưa xong, nên thời gian qua lực lượng này chưa phát hiện và xử lý được vụ việc nào lớn.

Lãnh đạo Tổng cục QLTT giải thích, khi thực hiện công tác bổ nhiệm, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã giao quyền Cục trưởng và quyền Đội trưởng. Như vậy, với thẩm quyền này, QLTT đã có đủ cơ sở pháp lý để triển khai công tác xử phạt hành chính.

Ông dẫn chứng, giai đoạn trước, trong và sau Tết, lực lượng này đã xử lý nhiều vụ liên quan đến an toàn thực phẩm và gần đây nhất, Đội QLTT số 2 (Cục QLTT Hà Nội) đã bắt vụ xì gà rất lớn, giá trị hơn 4 tỷ đồng. Vụ việc cũng đã được chuyển hồ sơ, tang vật sang cơ quan công an xem xét xử lý hình sự. Từ những kết quả trên, theo ông Linh, trong quý I/2019 vừa qua, lực lượng QLTT tập trung và ưu tiên những vụ việc mà nhờ có mô hình ngành dọc đã giải quyết được.

“Nếu như ngày xưa chỉ xử lý phần ngọn, bây giờ hàng giả xử lý dứt điểm đường dây, ổ nhóm, tụ điểm gốc. Đấy là vai trò, hiệu quả của việc thay đổi mô hình, dẫn đến việc xử lý tốt hơn trong kiểm tra, kiểm soát” - ông Linh chia sẻ.

Đối với việc làm giả nhãn mác hàng hóa, theo ông Linh có 2 nguồn: Thứ nhất, rất nhiều doanh nghiệp gia công đặt hàng làm giả nhãn mác ngay ở nước ngoài. Sau đó theo đường mòn, lối mở nhập lậu vào thị trường nội địa. Thứ hai là sản xuất ngay trong nước. Tổng cục QLTT sẽ kiểm tra, kiểm soát. Tuy nhiên, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp khi phát hiện trên thị trường những hàng bị làm giả của các hãng nước ngoài. Gần đây, lực lượng QLTT đã bắt hơn 3.000 đồng hồ danh tiếng bị làm giả ở Nha Trang, do hãng nước ngoài biết, phát hiện và báo với quản lý thị trường.

Đối với việc làm giả nhãn mác ở nước ngoài vùng biên giới, sau đó đưa thẩm lậu vào trong nước, Tổng cục QLTT vẫn thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng như biên phòng, hải quan để thực hiện công tác chống hàng giả, hàng lậu. Khi hàng giả, hàng lậu vào thị trường nội địa thì Tổng cục QLTT sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát ngay. “Tuy nhiên, hàng lậu, hàng giả tuồn vào thị trường nội địa là vấn đề lớn vì liên quan đến xuất nhập khẩu về xuất xứ” – ông Linh khẳng định.

Liên quan tới vụ Con Cưng, ông Linh thông tin, mới đây đơn vị chức năng Bộ Công Thương xem xét và đã có báo cáo toàn bộ quá trình. Thời gian sớm nhất sẽ có kết luận cuối cùng và có quyết định sớm.

Bị điều tra áp thuế tự vệ, thép Việt vẫn xuất khẩu tốt

Không phải gần đây mới xuất hiện nhiều vụ việc đối với mặt hàng thép mà từ xưa đến nay, thép luôn là mặt hàng được các nước trên thế giới điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất. Các vấn đề thép nảy sinh ngày càng nhiều, sau khi Mỹ đưa ra áp thuế 25% đối với mặt hàng thép. Sau Mỹ, Canada, EU, Thổ Nhĩ Kỳ, Liên minh Á - Âu cũng điều tra để áp dụng biện pháp tự vệ đối với toàn bộ ngành thép. Đó là chưa kể các nước khác đều tăng cường điều tra các vụ việc liên quan chống phá giá, hay chống trợ cấp đối với mặt hàng thép cụ thể và một số quốc gia cụ thể.

Lý giải vấn đề này, bà Phạm Châu Giang – Cục phó Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) – cho rằng, thứ nhất do thép là mặt hàng sản xuất cơ bản ở rất nhiều nước và được coi là vấn đề an ninh quốc gia. Thứ hai là tình trạng dư cung toàn cầu. Theo OECD tính toán, năm 2017 thì lượng dư cung toàn cầu là gần 900 triệu tấn, trong đó chủ yếu là từ Trung Quốc.

Thứ ba là do kinh tế thế giới đang có xu hướng chững lại dẫn đến nhiều doanh nghiệp thép gặp thiệt hại và xu hướng bảo vệ mậu dịch quay trở lại.

Đối với Việt Nam, theo bà Giang, tại thời điểm này, Việt Nam phải hứng chịu 47 cuộc điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp các loại đối với thép. Riêng thép chiếm 1/3 tổng số vụ việc phòng vệ thương mại đối với các ngành hàng của Việt Nam.

“Mặc dù, Việt Nam bị điều tra rất nhiều về thép, nhưng các doanh nghiệp thép Việt Nam vẫn có mức tăng trưởng về sản xuất cũng như xuất khẩu được đánh giá cao trong khu vực” – bà Giang đánh giá.

Tuy nhiên, không phải vụ việc nào Việt Nam bị điều tra cũng bị áp thuế và chịu thiệt hại. Đơn cử như mới đây, Indonesia quyết định chấm dứt áp dụng biện pháp tự vệ mặt hàng tôn lạnh Việt Nam sau khi Việt Nam đã kiện ra WTO về việc áp dụng biện pháp tự vệ của Indonesia vi phạm các mục tiêu. “Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng phối hợp với Hiệp hội Thép Việt Nam và doanh nghiệp xuất khẩu chứng minh được các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam không bán phá giá, hay không nhận trợ cấp từ Chính phủ. Rất nhiều vụ việc doanh nghiệp Việt Nam điều tra xuất đi nhưng không bị áp thuế mà vẫn xuất khẩu tốt” - bà Giang thông tin thêm,

Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng đã có những hành động để bảo vệ thị trường Việt Nam trước sức ép hàng Trung Quốc xuất đi mà bị các nước ngăn chặn có khả năng tràn vào Việt Nam bằng các hàng rào kỹ thuật cũng như các biện pháp phòng vệ thương mại.

“Những thông tin cụ thể về các vụ việc liên quan đến phòng vệ thương mại về thép đều được Bộ Công Thương đăng đầy đủ trên website của Bộ. Hiện Cục Phòng vệ thương mại cũng đang trong quá trình hoàn thiện Sách Trắng về các rào cản thương mại đối với lại hàng thép để công bố chính thức vào quý II/2019 cho các doanh nghiệp cập nhật” - bà Giang nhấn mạnh.

Đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển bền vững

Gần đây, một số siêu thị đã dùng lá chuối để gói thực phẩm. Bà Lê Việt Nga - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) khẳng định, đây là hoạt động đáng hoan nghênh để góp phần bảo vệ môi trường sống, cũng như đúng với đường lối của Đảng và Nhà nước.

Việc sản xuất, sử dụng bao bì thân thiện môi trường không phải đến năm nay mới sử dụng, mà từ năm 2007, Tập đoàn Metro Cash & Carry (Đức) đã đi đầu trong việc sử dụng túi nilon thân thiện với môi trường, có khả năng phân hủy. Từ năm 2011, nhiều hệ thống chuỗi siêu thị theo phong trào này như: Saigon Co.op, Vinmart, các hệ thống Big C, Lotte cũng tích cực sử dụng bao bì túi nilon này.

Ngoài ra, trong hệ thống này đã sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường như: Thực phẩm chức năng, dệt may thân thiện với môi trường, các sản phẩm điện trong hệ thống phân phối điện máy tiết kiệm năng lượng. Đây là hoạt động tích cực trong việc góp phần tuyên truyền, vận động người dân sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường. Việc sử dụng bao bì này là 1 phần trong những chương trình hành động của Chính phủ và Bộ Công Thương.

Tuy nhiên, trước thắc mắc rằng dường như cơ quan quản lý nhà nước đang đi chậm so với sự phát triển của doanh nghiệp trong việc tiến tới mô hình kinh doanh xanh, bà Lê Việt Nga cho rằng, đó là nhận xét còn thiếu thông tin vì từ 2013, các cơ quan Nhà nước, trong đó có Bộ Công Thương đã có các chương trình, văn bản xác định việc thay thế từng bước sử dụng túi nilon có phân hủy bằng sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường; chương trình tiết kiệm năng lượng; chương trình sản xuất sạch hơn… Đây là nỗ lực của các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc đồng hành cùng các doanh nghiệp hướng tới phát triển bền vững.

Tại buổi họp báo, bà Nga cũng thông tin thêm, giá thịt lợn cả 3 vùng Bắc- Trung - Nam đã ấm lên, giá tăng từ 1.000 -5.000 đồng, tăng nhiều nhất là miền Nam, miền Trung, chỉ có các tỉnh Bắc Trung Bộ, Nghệ An, Hà Tĩnh chưa tăng. Dự đoán tình hình dịch bệnh được kiểm soát thì giá thịt lợn có khả năng tăng hơn nữa, tạo điều kiện tái đàn, phục vụ cân đối cung cầu của người tiêu dùng trong cả nước.

Vướng mắc của dự án Junin 2 sẽ tiếp tục được tháo gỡ

Dự án đầu tư liên doanh phát triển khai thác và nâng cấp dầu khí lô Junin 2 tại Venezuela (dự án Junin 2) của Tổng Công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) thuộc Tập đoàn Dầu khí PVN được thực hiện từ năm 2010 trên cơ sở thành lập Công ty Liên doanh Petromacareo giữa PVEP và Công ty Dầu khí Venezuela (đơn vị thành viên của Công ty Dầu khí quốc gia Venezuela). PVEP đại diện cho PVN góp 40% tại liên doanh này.

Hợp đồng này được ký kết và triển khai cấp phép đầu tư từ năm 2010. Thời điểm đó Bộ Công Thương chưa phải đại diện chủ sở hữu, nhưng với tư cách quản lý ngành. Năm 2012, sau khi có hiệu lực, Bộ Công Thương giữ vai trò đại diện chủ sở hữu, trên cơ sở đánh giá dự án, những vướng mắc, khó khăn do nguyên nhân khách quan đã kịp thời báo cáo với Thủ tướng Chính phủ. Sau đó, Thủ tướng Chính phủ đã họp và có quyết định tạm dừng triển khai dự án bao gồm kế hoạch thăm dò, thẩm lượng, các kế hoạch liên quan thăm dò dự án, đồng thời tìm cơ chế ưu đãi cho dự án và đề xuất cơ chế ưu đãi để dự án có hiệu quả kinh tế. “Toàn bộ những khó khăn, vướng mắc của dự án đã được các bộ, ngành trao đổi. Đặc biệt, tại các cuộc họp Uỷ ban liên Chính phủ giữa Việt Nam và Venezuela đã nghiên cứu và đề xuất những giải pháp ưu đãi đặc biệt để dự án gấp rút triển khai” – ông Trần Thanh Tùng – Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí than cho biết thêm.

Hai mức kỷ luật đối với cán bộ liên quan đến xe biển xanh

Liên quan đến xe biển xanh đón người nhà Bộ trưởng, ông Đỗ Ngọc Hưng – Phó chánh Văn phòng Bộ Công Thương – thông tin, căn cứ vào một số nội dung liên quan đến xe biển xanh, việc kiểm tra, rà soát các thông tin trong thời gian vừa qua, sau khi xem xét quá trình công tác, đóng góp của các cá nhân liên quan, Bộ Công Thương đã căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của Nghị định số 98/2017/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công Thương, thay thế cho Nghị định số 95/2012/NĐ-CP và Nghị định 34/2011/NĐ-CP quy định xử lý kỷ luật công chức, kiến nghị Hội đồng kỷ luật của Bộ Công Thương, bao gồm các đơn vị, cơ quan đưa ra 2 mức độ kỷ luật đối với các cá nhân liên quan đến xe biển xanh. Đó là ông Trần Duy Hưng – chuyên viên phòng lễ tân Văn phòng Bộ Công Thương, ông Đoàn Tùng Lâm- Trưởng phòng lễ tân Văn phòng Bộ Công Thương, ông Đỗ Văn Côi – Phó Chánh văn phòng Bộ Công Thương và đưa ra 2 mức độ kỷ luật là khiển trách và kiểm điểm sâu sắc.

Ban cán sự Đảng Bộ Công Thương sẽ xem xét và mức độ kỷ luật đó sẽ đưa ra Hội đồng kỷ luật xem có phù hợp, thỏa đáng hay không để đi đến kết luận cuối cùng.