Hội nhập năm 2014: Nước rút hoàn hảo

Tin vui cuối năm

Năm 2014 đã khép lại với tin vui đến trong các ngày trung tuần tháng 12/2014, khi cả Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Hàn Quốc (VKFTA) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Liên minh Hải quan Belarus- Kazakhstan- Nga (VCUFTA) đều chính thức tuyên bố kết thúc đàm phán. Trong khi đó, Hiệp định FTA với EU (EVFTA) cũng đã đề ra lộ trình kết thúc đàm phán theo tuyên bố chung của lãnh đạo cấp cao hai bên vào tháng 10.

Sau hơn hai năm với 18 phiên đàm phán chính thức và các phiên họp nhóm, VKFTA đã thống nhất phạm vi toàn diện, mức độ cam kết cao và bảo đảm cân bằng lợi ích, thông qua các ưu đãi cắt giảm thuế quan, tạo cơ hội xuất khẩu mới. Được khởi động chính thức từ tháng 3/2013 tại Hà Nội, VCUFTA đã qua 8 vòng đàm phán với nỗ lực của cả hai bên nhằm đạt được lợi ích chung cho các nước tham gia và hướng nhiều hơn tới doanh nghiệp.

Riêng EVFTA, dù vẫn chưa ký tuyên bố kết thúc đàm phán nhưng những cam kết mà lãnh đạo cấp cao hai bên đã đưa ra một lần nữa khẳng định quyết tâm đẩy nhanh tiến trình đàm phán để đem lại lợi ích thực sự cho doanh nghiệp và người dân. Cho tới nay, hai bên đã thống nhất được nhiều nội dung quan trọng liên quan tới hải quan và thuận lợi hóa thương mại, hàng rào kỹ thuật trong thương mại, minh bạch hóa, giải quyết tranh chấp, hợp tác... Với một số vấn đề then chốt còn lại như thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư, mua sắm công, sở hữu trí tuệ… hai bên đang tập trung xử lý để hướng tới một thỏa thuận đạt yêu cầu chất lượng cao và cân bằng.

Năm 2014 cũng đạt nhiều tiến triển trong quá trình đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) với 9 phiên đàm phán cùng sự tham gia tích cực của 12 Bộ trưởng phụ trách kinh tế các nước thành viên. Sau Hội nghị cấp cao của các nhà lãnh đạo TPP tại Bắc Kinh tháng 11, Hiệp định TPP đang được các đoàn đàm phán tiến hành nhanh hơn khi sau phiên họp cuối cùng vào trung tuần tháng 12 tại Hoa Kỳ, các nước lại ngồi với nhau vào cuối tháng 1/2015 tại Singapore. Dự kiến, các Bộ trưởng sẽ gặp nhau vào đầu tháng 3/2015 để xác định những vấn đề then chốt của tiến trình đàm phán.

Theo ông Sandeep Mahajan - chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam - thông tin khả quan từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã và đang đàm phán năm 2014 sẽ tạo “cú hích” mạnh cho các doanh nghiệp và các nhà đầu tư chiến lược của Việt Nam.

Bước sang năm 2015, hội nhập của Việt Nam sẽ có thể tiến triển nhanh hơn khi ASEAN hình thành cộng đồng kinh tế chung, EVFTA và TPP có thể được ký kết. Hội tụ được những FTA này, Việt Nam chắc chắn có được nền tảng vững chắc để hiện thực hóa mục tiêu trở thành nước công nghiệp năm 2020 và hội nhập toàn diện với thế giới.

FTA- Thúc đẩy tăng trưởng bền vững

Theo ông Glenn B.Maguire - chuyên gia kinh tế trưởng phụ trách Nam Á, ASEAN và Thái Bình Dương của ANZ - xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài sẽ có vai trò quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế Việt Nam giai đoạn tới. Việc tham gia tích cực vào đàm phán các hiệp định thương mại tự do (FTA) chứng tỏ Việt Nam coi đây là động lực quan trọng để giúp các doanh nghiệp, nền kinh tế phát triển và khẳng định, Việt Nam không đứng ngoài sân chơi hội nhập khu vực và toàn cầu.

“Việc Việt Nam cơ bản kết thúc đàm phán 2 FTA quan trọng năm 2014 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang các thị trường lớn như Nga, Hàn Quốc có mức giá cạnh tranh so với các đối thủ và tận dụng tốt hơn quy trình liên kết kinh tế khu vực và tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất toàn cầu” - ông Glenn B.Maguire chia sẻ

Các hiệp định TPP, EVFTA mà Việt Nam đang đàm phán và có thể được ký kết năm 2015 cũng cho thấy các dấu hiệu tích cực khi Việt Nam nỗ lực đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng. Các hiệp định này chắc chắn giúp cải thiện môi trường kinh doanh, thuận lợi hóa thương mại, thu hút đầu tư và thúc đẩy xuất khẩu sang các thị trường chủ chốt như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản có cơ cấu cân bằng hơn. Quan trọng hơn, qua các FTA thế hệ mới, Việt Nam sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh của toàn nền kinh tế, cải thiện thể chế, giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa có cơ hội cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp lớn.

Đáng lưu ý, góc nhìn của các nhà đầu tư ngoại với Việt Nam càng rộng hơn khi Cộng đồng ASEAN hình thành vào năm 2015 do Việt Nam là thành viên năng động của tổ chức này. Các hàng rào thuế quan giảm sâu khiến lưu thông hàng hóa nhanh trong khi cấu trúc cơ sở hạ tầng khu vực dần được hoàn thiện, sẽ đưa nhiều nhà đầu tư lớn tới Việt Nam.

Dù vậy, bên cạnh những tác động tích cực, doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt do thị trường mở cửa, nhất là với các đối thủ từ ASEAN, Trung Quốc – những nền kinh tế có quy mô và tốc độ sản xuất tương đồng với Việt Nam. Cùng với đó là thách thức về điều chỉnh hệ thống pháp luật để phù hợp với điều kiện mới và những yêu cầu, tiêu chuẩn cao về chất lượng hàng hóa, chịu sức ép tuân thủ các điều khoản quy định về vệ sinh, môi trường, lao động và quy trình công nghệ.