Hội Nhà báo Việt Nam: Chủ động bảo vệ phóng viên

Hội Nhà báo Việt Nam tích cực, chủ động bảo vệ lợi ích của hội viên

Việc nhiều phóng viên khi tác nghiệp bị cản trở, xúc phạm, hành hung đang gia tăng, gây khó khăn cho hoạt động tác nghiệp báo chí; ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm và đe dọa tính mạng phóng viên, gây hoang mang trong dư luận. Theo ông, đâu là nguyên nhân của tình trạng trên?

Môi trường báo chí ngày nay, hàng ngày, chúng ta có tới 30.000 người tham gia các hoạt động và phục vụ báo chí. Một lượng tin bài, tác phẩm báo chí không nhỏ được sản xuất mỗi ngày đồng nghĩa với hàng chục nghìn phóng viên tác nghiệp trên mọi nẻo đường đất nước và cả ở nước ngoài.

Trong nền kinh tế thị trường đang phát triển và hội nhập nhanh chóng, các hoạt động sản xuất, kinh doanh nói riêng, lĩnh vực kinh tế - xã hội nói chung vận động không ngừng và đương nhiên trong quá trình đó có mặt trái - một trong những mảng đề tài “nóng” của báo chí.

Ông Phan Hữu Minh - Trưởng ban Ban kiểm tra, Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam

Điều này là một trong những nguyên nhân của các hành động dọa dẫm, thậm chí là hành hung đối với phóng viên. Trên thực tế, mỗi năm, hàng chục vụ nhà báo bị dọa dẫm, đánh đập hoặc chèn ép, dù tỷ lệ không phải là lớn nhưng cũng là hồi chuông báo động cho việc quản lý, bảo vệ phóng viên khi tác nghiệp.

Một nguyên nhân khác, theo tôi là trong quá trình hoạt động báo chí, nhất là phản ánh những “mảng tối”, không phải nhà báo nào cũng hành xử một cách đúng mực, đúng quy định. Có những vụ việc nhà báo bị hành hung, đe dọa nhưng nguyên nhân không hẳn từ phía hoạt động báo chí mà từ nguyên nhân đời thường khác mà mỗi con người đều có thể có. Cũng có trường hợp nhà báo, thậm chí còn gây khó khăn cho cơ sở, đơn vị, tạo bức xúc trong cuộc sống.

Thưa ông, quy định về quyền của nhà báo và cơ quan báo chí trong Luật Báo chí và các bộ luật liên quan đã đủ mạnh để bảo vệ nhà báo khi tác nghiệp? Có nên quy định nhà báo trong quá trình tác nghiệp phải được coi là người thi hành công vụ để có cơ chế bảo vệ hữu hiệu hơn?

Luật Báo chí 2016 được Quốc hội khóa XIII thông qua vào tháng 4/2016 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2017 với 61 điều, trong đó có tới 32 điều mới, 29 điều sửa đổi, bổ sung. Theo tôi, Luật Báo chí 2016 đã đạt đến mức hoàn thiện rất cao, đặc biệt là nội dung quy định về trách nhiệm của Hội Nhà báo Việt Nam trong việc hoàn thiện bộ quy định về đạo đức nghề nghiệp trong quá trình hoạt động của các hội viên. Luật lần này cũng qui định rất rõ về hoạt động báo chí, quyền và nghĩa vụ của người làm công tác báo chí.

Có thể khẳng định, Luật Báo chí 2016 đã tạo mọi điều kiện để cho nhà báo hành nghề một cách thuận lợi nhất và tạo mọi điều kiện để công chúng, công dân tham gia hoạt động và giám sát báo chí. Bên cạnh đó, luật cũng qui định rõ những trường hợp cơ quan báo chí, nhà báo vượt quyền và chế tài xử lý vi phạm. Điều này thực sự khuyến khích các nhà báo hoạt động tác nghiệp chân chính, đúng quy định.

Tôi muốn nhấn mạnh thêm, những năm qua, về cơ bản, báo chí đã góp phần tích cực trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, song cũng có không ít những tác phẩm báo chí do nhiều nguyên nhân cũng đã gây tổn hại cho hoạt động sản xuất và đời sống nhân dân. Xử lý các sai phạm đó, lâu nay mới chỉ dừng lại ở biện pháp hành chính và tài chính. Tới đây, khi thực hiện Luật Báo chí 2016 và Bộ quy định về đạo đức người làm báo Việt Nam mới, chế tài để loại bỏ quyền hành nghề thông qua việc thu thẻ nhà báo khi người làm báo sai phạm sẽ được áp dụng nghiêm ngặt hơn.

Về việc có nên quy định nhà báo trong quá trình tác nghiệp phải được coi là người thi hành công vụ, khi Quốc hội cho ý kiến vào Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) năm 2016, nhiều ý kiến đã đề nghị, nhưng căn cứ của việc coi quá trình tác nghiệp của nhà báo là hoạt động công vụ chưa được khẳng định. Điều này theo tôi nghĩ cần có thêm thời gian nghiên cứu.

Là tổ chức xã hội, nghề nghiệp của báo giới, trong thời gian tới, Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam sẽ có những giải pháp gì trong việc bảo vệ phóng viên và kiến nghị gì trong việc hoàn thiện cơ chế bảo vệ phóng viên trong quá trình tác nghiệp?

Trong năm nay, Hội Nhà báo Việt Nam sẽ chủ trì và báo chí cả nước sẽ tham gia vào một đợt sinh hoạt chính trị lớn là học tập Luật Báo chí 2016; triển khai lấy ý kiến xây dựng bộ quy định về đạo đức Người làm báo Việt Nam (sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2017) phù hợp với pháp luật hiện hành thay cho 9 điều quy định đạo đức Người làm báo đã thực hiện từ năm 2015.

Trước khi Luật Báo chí 2016 và Bộ quy định đạo đức Người làm báo Việt Nam mới có hiệu lực, các nhà báo - hội viên Hội Nhà báo Việt Nam - đã và đang được bảo vệ trong hoạt động nghề nghiệp chân chính với quan điểm xuyên suốt: Nhà báo là công dân, hoạt động của họ có đặc thù hiệu ứng xã hội rộng nên cần phải bảo vệ hoạt động chân chính của họ. Không chỉ có Luật Báo chí mà còn nhiều bộ luật khác điều chỉnh vấn đề này.

Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định sẽ tích cực, chủ động trong quá trình hoạt động vì lợi ích của các hội viên.

Xin cảm ơn ông!