Hoàn thiện môi trường pháp lý tháo gỡ điểm nghẽn cho doanh nghiệp bất động sản

Đây là nội dung được các chuyên gia, doanh nghiệp bất động sản (BĐS) kiến nghị trong “Hội thảo lấy ý kiến dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điểu của Luật Xây dựng” với chủ đề: Cải thiện môi trường pháp lý trong lĩnh vực xây dựng và phát triển bất động sản hiện nay, do Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức, diễn ra ngày 15/9, tại TP. Hồ Chí Minh.

Cải thiện môi trường pháp lý trong lĩnh vực xây dựng và phát triển bất động sản

Luật Xây dựng 2014 có hiệu lực từ ngày 1/1/2015, sau hơn 4 năm đi vào thực tiễn, đang tồn tại một số vấn đề cần sửa đổi, hoàn thiện. Trong đó, các vướng mắc trong thủ tục pháp lý cần thiết phải điều chỉnh, bổ sung một số nội dung nhằm thống nhất Luật với các văn bản hướng dẫn, các đạo luật khác liên quan đến đầu tư xây dựng và phù hợp thông lệ quốc tế.

Theo tờ trình của Bộ Xây dựng về Dự án luật sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng năm 2014, phạm vi sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng tuân thủ theo các nhóm chính sách đã được Chính phủ thông qua gồm: Cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng; bãi bỏ, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc lĩnh vực xây dựng; hoàn thiện chính sách, pháp luật về xây dựng bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với pháp luật có liên quan.

Ông Lê Quang Huy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Môi trường của Quốc hội nhấn mạnh, các nhóm vấn đề mà Luật sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng 2014 tập trung làm rõ là đảm bảo sự đồng bộ giữa Luật Xây dựng với các luật liên quan, thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng tạo điều kiện đầu tư kinh doanh thông thoáng, đơn giản cho doanh nghiệp.

Theo các chuyên gia, sau hơn 4 năm Luật Xây dựng 2014 đi vào thực tiễn đã cơ bản tháo gỡ nhiều khó khăn trong quá trình chuẩn bị dự án, thực hiện dự án đầu tư xây dựng, hướng đến cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng, hoạt động xây dựng, tăng cường vai trò quản lý Nhà nước trong đầu tư xây dựng và hoạt động xây dựng. Tuy nhiên, quá trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật nhằm cụ thể hóa các quy định của Luật vẫn tồn tại một số vướng mắc, chưa phủ kín hết hành lang pháp lý.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) đã chỉ ra nhiều điểm bất cập trong luật hiện hành. Chủ tịch HoREA dẫn chứng Luật Xây dựng 2014 quy định việc cấp giấy phép xây dựng và khởi công công trình dự án nhà ở là không yêu cầu điều kiện chủ đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính (tiền sử dụng đất) với Nhà nước nhằm giảm áp lực tài chính lên doanh nghiệp.

Trong khi Luật Kinh doanh bất động sản quy định điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai, thì nhà đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Luật Đất đai cũng quy định để đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất dự án, thì chủ đầu tư phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. “Những điều khoản chồng chéo đó gây ách tắc trong cấp phép dự án BĐS hiện nay” – ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.

Do đó, Chủ HoREA - cho rằng, cần thiết phải tích hợp quy trình cấp giấy phép xây dựng với quy trình thẩm định thiết kế xây dựng để rút ngắn thời gian, bổ sung các trường hợp được miễn cấp giấy phép xây dựng. Ngoài ra, cần phân biệt rõ khái niệm chủ đầu tư và nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, Luật Xây dựng quy định chặt chẽ quy trình thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng, kể cả quy hoạch vùng, quy hoạch chung xây dựng cấp tỉnh, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000, quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, thiết kế đô thị. Trong quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, đề nghị không lệ thuộc vào ranh giới hành chính của các địa phương.

Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo chất lượng công tác điều chỉnh quy hoạch xây dựng, nhất là trong trường hợp xem xét yêu cầu điều chỉnh quy hoạch của nhà đầu tư. Trong trường hợp điều chỉnh quy hoạch dẫn đến hiệu quả kinh tế của dự án tăng lên, thì chủ đầu tư có nghĩa vụ thực hiện nộp bổ sung vào ngân sách nhà nước, để phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.

Vế phía doanh nghiệp, đại diện Công ty CP kinh doanh Địa ốc Him Lam kiến nghị, Luật Xây dựng không nên quy định bắt buộc mà nên khuyến cáo, khuyến nghị chủ đầu tư sử dụng công nghệ xây dựng, vật liệu sử dụng không nung vì thực tế thi công xây dựng đã xảy ra tình trạng nứt, thấm vật liệu, không bảo đảm kỹ thuật dự án, nhất là những dự án cao tầng...