Hộ chiếu vắc - xin: Tại sao vẫn là chưa đủ?

“Chìa khóa” khởi động du lịch

Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới ước tính, ngành du lịch toàn cầu đã mất gần 4,5 nghìn tỷ USD và 62 triệu việc làm vào năm 2020. Riêng các hãng hàng không đã lỗ 126 tỷ USD trong năm ngoái và đang trên đà lỗ thêm 48 tỷ USD nữa trong năm nay. Việc triển khai vắc-xin chống lại Covid-19 đang mang lại cho các quan chức chính phủ ở nhiều quốc gia niềm tin mới để mở cửa trở lại. Cho đến nay, các quốc gia đã phân phối khoảng 5 tỷ liều vắc-xin Covid-19 trên toàn cầu. Các ca nhiễm Covid-19 được báo cáo đang giảm ở những nơi có tỷ lệ tiêm chủng cao, như Mỹ, Anh và Israel. Biên giới bị đóng và các quy tắc kiểm dịch ràng buộc vẫn được áp dụng trên khắp thế giới, mặc dù cơ quan y tế công cộng như Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Mỹ cho biết, việc đi lại không có kiểm dịch đối với những cá nhân đã được tiêm chủng đầy đủ gây ra ít rủi ro về sức khỏe cho khách du lịch và các điểm đến.

Ở châu Á, Singapore vào ngày 10/8 đã bắt đầu cấp phép nhập cảnh cho những người lao động nước ngoài được tiêm phòng đầy đủ và những người phụ thuộc của họ. Những người nhập cảnh phải xuất trình bằng chứng về tình trạng tiêm chủng khi đến Singapore và xác nhận kết quả xét nghiệm kháng thể sau khi đến đối với những người đã được tiêm chủng ở nước ngoài. Tuy nhiên, những du khách này vẫn phải cách ly trong hai tuần tại một cơ sở được chỉ định với chi phí tự chi trả hoặc do người sử dụng lao động chi trả nếu họ đến từ một quốc gia được coi là có rủi ro cao hơn. Hiện, 71% dân số nước này đã được tiêm phòng đầy đủ tính đến ngày 14/8.

Việt Nam hồi đầu tháng 8 đã cắt giảm thời gian cách ly đối với những du khách nước ngoài đã được tiêm phòng đầy đủ xuống còn 7 ngày so với 14 ngày trước đó. Philippines cũng rút ngắn thời gian cách ly xuống còn 7 ngày đối với những du khách đến từ các quốc gia "có nguy cơ thấp" đã được tiêm chủng đầy đủ do Philippines phê duyệt vắc-xin hoặc những vắc-xin đã được Tổ chức Y tế thế giới chấp thuận để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Tại Hàn Quốc, doanh nhân nước ngoài được tiêm chủng đầy đủ có thể nộp đơn xin giấy chứng nhận miễn kiểm dịch kể từ ngày 1/7, với nhiều điều kiện. Các nhà khoa học và những người đi thăm nhân đạo, bao gồm cả những người muốn thăm các thành viên gia đình trực tiếp, cũng đủ điều kiện để nộp đơn xin miễn trừ. Chỉ có 19% dân số đã được tiêm chủng đầy đủ tính đến ngày 14/8.

Giáo sư Joseph M. Cheer - Trung tâm Nghiên cứu du lịch (Đại học Wakayama, Nhật Bản - lập luận, “chìa khóa” để khởi động lại du lịch ở châu Á là tăng cường tiêm chủng trong khu vực và làm chậm sự phát triển của các ca nhiễm mới. Vấn đề hài hòa khu vực ở châu Á khó vì sự khác biệt rất lớn về tình hình giữa các khu vực, số ca, tỷ lệ tiêm chủng và bệnh viện.

Phương pháp chắp vá ở châu Á khác rất nhiều so với cách tiếp cận chủ yếu là thống nhất của châu Âu. Liên minh châu Âu kể từ ngày 1/7 đã cấp giấy chứng nhận tiêm chủng Covid-19 kỹ thuật số được công nhận ở 27 quốc gia thành viên, cũng như các quốc gia bao gồm Thụy Sĩ và Na Uy. Người có chứng chỉ có thể quét mã QR khi qua biên giới để được miễn tự kiểm dịch hoặc kiểm tra. Nhiều thành viên EU miễn kiểm dịch cho những người đến từ gần 20 quốc gia nằm trong "danh sách an toàn" nếu họ có bằng chứng về xét nghiệm Covid-19 âm tính, ngay cả khi họ chưa hoàn thành việc tiêm chủng.

Cần sự công nhận toàn cầu

Việc công nhận lẫn nhau giữa các quốc gia cần có thời gian và hy vọng điều đó diễn ra nhanh hơn. Việc xây dựng các tiêu chuẩn hộ chiếu vắc-xin toàn cầu là một quá trình chậm. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã cân nhắc các đề xuất khác nhau kể từ tháng 12 năm ngoái trong Nhóm công tác về Chứng chỉ tiêm chủng thông minh. Nhưng sau khi đưa ra các khuyến nghị dự thảo ban đầu vào tháng 3 cho đến nay, WHO đã không đưa ra bất kỳ tiêu chuẩn cụ thể nào. Hơn 200 chính phủ là một số lượng rất lớn các thỏa thuận tiềm năng cần được thực hiện để công nhận lẫn nhau về hộ chiếu vắc-xin, bất kỳ tiêu chuẩn nào sẽ được thông qua. Khả năng tất cả các quốc gia áp dụng tiêu chuẩn chung thấp, ngay cả với tất cả các loại vắc-xin và thử nghiệm nhanh, vẫn dựa vào các phương pháp cũ.

Một số quốc gia giảm thời gian cách ly đối với du khách nước ngoài

Việc nối lại hoàn toàn các chuyến di chuyển toàn cầu có thể mất vài tháng - nếu không nói là vài năm - nhưng các chuyến du lịch quốc tế có thể sớm khởi động lại. Các khối như Liên minh châu Âu và G7 đang tạo ra các tiêu chuẩn riêng để công nhận khách du lịch đã tiêm chủng, trong khi Trung Quốc và Nhật Bản đang phát triển nền tảng hộ chiếu vắc-xin độc lập và muốn đàm phán hành lang du lịch với các quốc gia khác trên cơ sở song phương. Mỹ và châu Âu đang mở cửa trở lại nền kinh tế trong bối cảnh việc triển khai vắc-xin nhanh chóng, trong khi một số quốc gia ở châu Á tỏ ra thận trọng hơn trong việc mở cửa biên giới. Việc nối lại các chuyến du lịch quốc tế có thể bị giảm sút hơn nữa đối với những nước nghèo không có khả năng đảm bảo vắc-xin.

Nếu các nước sẵn sàng công nhận một hoặc nhiều hệ thống tài liệu kỹ thuật số được biết đến trên toàn cầu trong tương lai, khi tình hình chăm sóc sức khỏe cho phép, có thể tạo điều kiện thuận lợi rất nhiều cho việc tiếp tục di chuyển quốc tế. Hệ thống hộ chiếu vắc-xin toàn cầu đã được đề xuất bởi một số nhóm, bao gồm Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế, Dự án Commons và công ty nhận dạng kỹ thuật số Idemia của Pháp. Rất nhiều chính phủ quan tâm đến việc có giải pháp tương thích với nhau. Tính năng này là “chìa khóa” để công dân đi du lịch đến các quốc gia khác, nơi thẻ sức khỏe được công nhận, nhưng cũng để xác minh bất kỳ thẻ sức khỏe nào của khách du lịch nước ngoài đến. Điều này rất quan trọng đối với nhiều quốc gia ở châu Á - nơi thu nhập dựa vào du lịch, trong khi khu vực cũng đang phải ứng phó với biến thể Delta.

Sự lây lan nhanh chóng của biến thể Delta đã làm tăng khó khăn trong việc đưa ra các tiêu chuẩn đầu vào chung, đặc biệt ở châu Á, do sự khác biệt về tỷ lệ tiêm chủng và năng lực y tế công cộng ở khu vực này. Điều đó làm nổi bật thách thức của mở cửa biên giới và miễn kiểm dịch cho khách du lịch thông qua "hộ chiếu vắc-xin" kiểu châu Âu.