Hiệp định EGA: Điểm nhấn đàm phán thương mại về môi trường

Trong Báo cáo thường niên năm 2017 của WTO, vấn đề này đã trở thành điểm nhấn về đàm phán thương mại.

Nhận thức sự cần thiết phải giải quyết các vấn đề môi trường, quá trình đàm phán Hiệp định EGA chính thức được khởi động từ tháng 7/2014 với sự tham gia của 18 thành viên đại diện cho 46 thành viên WTO, bao gồm: Australia, Canada, Trung Quốc, Costa Rica, Liên minh châu Âu (đại diện là Áo, Bỉ, Bungari, Croatia, Cộng hòa Cyprus, Séc, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hungari, Ireland, Italia, Latvia, Lithuania, Lucxembua, Malta, Hà Lan, Ba Lan, Bồ Đào Nga, Romania, Slovakia, Slovenia, Tây Ban Nha, Thụy Điển và Vương quốc Anh), Hồng Kong Trung Quốc, Iceland, Israel, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Na Uy, Singapore, Thụy Sỹ, Liechtenstein, Đài Loan Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Hoa Kỳ.

Sử dụng năng lượng sạch và năng lượng tái tạo - một trong những mục tiêu của Hiệp định EGA

Hiệp định EGA được kỳ vọng sẽ giảm thuế của một loạt hàng hóa có thể giúp các nước giải quyết một số thách thức môi trường áp lực nhất trên thế giới. Các bên tham gia đã đề xuất các công cụ sản phẩm được sử dụng nhằm có lợi cho môi trường như: sử dụng năng lượng sạch và năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu quả năng lượng và bảo vệ nguồn, làm sạch ô nhiễm không khí, nguồn nước và đất, quản lý việc phát thải, kiểm soát tiếng ồn, giám sát chất lượng môi trường. Khi tiến trình đàm phán kết thúc, các thành viên sẽ đưa ra biểu cam kết WTO và cũng có nghĩa là tất cả các thành viên WTO sẽ hưởng lợi từ việc tiếp cận thị trường các thành viên EGA.

Riêng trong năm 2016, các bên đã tiến hành 7 phiên đàm phán với nỗ lực sớm kết thúc đàm phán và nhằm giải quyết một số vấn đề còn khác biệt về phạm vi và thực thi hiệp định. Theo Tổng Giám đốc WTO - Roberto Azevedo, đây không chỉ là một hiệp định thương mại thông thường mà nó đặt trọng tâm vào bảo vệ hàng hóa chung của toàn cầu, chính là môi trường. Hệ thống thương mại sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi tạo ra đóng góp thiết thực, ý nghĩa hướng tới giải quyết sự suy thoái môi trường.

Quá trình đàm phán bao trùm mối liên hệ giữa các quy tắc WTO hiện tại và các nghĩa vụ thương mại cụ thể đặt ra trong các hiệp định môi trường đa phương (MEA), các thủ tục về trao đổi thông tin thường xuyên giữa các ban thư ký thực thi MEA cũng như các ủy ban của WTO, cắt giảm hoặc xóa bỏ thuế quan và các rào cản phi thuế quan đối với hàng hóa và dịch vụ môi trường.

Tại Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 10 ở Nairobi năm 2015, các Bộ trưởng đã công nhận tầm quan trọng của WTO trong các vấn đề thương mại và môi trường, góp phần đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030. Với ý nghĩa đó, khi Hiệp định EGA được đàm phán thành công, cùng với những kết quả quan trọng gần đây như Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và Chương trình nghị sự 2030 về mục tiêu phát triển bền vững, chắc chắn sẽ tạo ra nhiều công cụ giá trị cho các nước để giải quyết các vấn đề thương mại và môi trường.