Hiện trạng các lô 'đất vàng' ở sân bay Nha Trang của Tập đoàn Phúc Sơn

Theo hồ sơ, sân bay Nha Trang có diện tích gần 240ha, nằm ở trung tâm của thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Sau năm 2004, khi sân bay Cam Ranh hoàn thành, sân bay Nha Trang "đóng cửa" rồi trở thành căn cứ quân đội. Năm 2009, một phần sân bay Nha Trang được giao cho địa phương phát triển kinh tế - xã hội. Khi thực hiện nhiều dự án BT (xây dựng - chuyển giao) về giao thông, môi trường trên địa bàn, tỉnh Khánh Hòa đã "chia" quỹ đất sân bay Nha Trang để hoàn vốn cho nhà đầu tư.

Trong số 6 dự án BT có chủ trương sử dụng quỹ đất thanh toán tại khu vực sân bay Nha Trang, có 3 dự án được UBND tỉnh giao cho Tập đoàn Phúc Sơn thực hiện năm 2016 với tổng mức đầu tư hơn 3.562 tỷ đồng, gồm: dự án Các tuyến đường, các nút giao thông kết nối Khu sân bay Nha Trang; dự án Nút giao thông Ngọc Hội; dự án Đường vành đai kết nối nút giao thông Ngọc Hội. Cả 3 công trình này đều không đấu giá, mà chỉ định thầu. Tập đoàn này được tỉnh Khánh Hòa giao hơn 20ha đất tại khu vực sân bay để hoàn vốn hợp đồng BT.

Tính đến cuối năm 2015, Bộ Quốc phòng đã bàn giao khoảng 62,89/238,82ha đất quốc phòng cho UBND tỉnh Khánh Hòa. Tháng 10/2016, UBND tỉnh này giao hơn 62,3ha đất tại khu vực sân bay Nha Trang để hoàn vốn dự án BT cho Tập đoàn Phúc Sơn thực hiện dự án Trung tâm đô thị thương mại - Dịch vụ tài chính - Du lịch Nha Trang (dự án Trung tâm đô thị Nha Trang) gồm phân khu 2A, 2 và 3. Sau nhiều lần điều chỉnh, tháng 2/2018, UBND tỉnh Khánh Hòa quyết định cho Tập đoàn Phúc Sơn quản lý, thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, các thủ tục chuẩn bị đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng, sử dụng đất để thực hiện dự án Trung tâm đô thị Nha Trang.

Quá trình thực hiện 3 dự án BT, nhà đầu tư không hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng theo kế hoạch đề ra mà nhiều năm liền bị chậm tiến độ. Dù “vỡ” tiến độ 3 dự án BT nhưng Tập đoàn Phúc Sơn vẫn làm hạ tầng tại quỹ đất đối ứng rồi phân lô bán nền cho khách hàng, sau đó doanh nghiệp này được xác định có hành vi vi phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản, bị UBND tỉnh Khánh Hòa xử phạt vi phạm hành chính 275 triệu đồng vào tháng 5/2018.

Sau khi cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra năm 2019 và phát hiện nhiều tồn tại, dự án bị quây tôn để tránh người ngoài tiếp cận.

Tháng 6/2021, Thanh tra Chính phủ có kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật liên quan đến các dự án BT sử dụng quỹ đất thanh toán tại khu vực sân bay Nha Trang. Nêu rõ, việc tỉnh Khánh Hòa giao đất, cho thuê đất là vi phạm quy định của Luật Đất đai, không phù hợp với chủ trương sử dụng quỹ đất tại sân bay Nha Trang để hoàn vốn cho các dự án BT. Vào thời điểm kiểm tra, UBND tỉnh Khánh Hòa chưa xác định giá đất cụ thể để làm cơ sở xác định giá trị quỹ đất hoàn vốn cho các dự án BT; chưa ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất cho Tập đoàn Phúc Sơn để thực hiện dự án khác theo thỏa thuận ghi tại hợp đồng BT; chưa xác định diện tích đất còn lại để xử lý theo quy định pháp luật…

Tập đoàn Phúc Sơn sau đó cũng vướng vào lùm xùm liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính tại dự án Trung tâm đô thị Nha Trang. Khi năm 2022, chính quyền tỉnh Khánh Hòa cho rằng phần khấu trừ 3 hợp đồng BT đã ký chỉ hơn 20ha nhưng đã bàn giao cho doanh nghiệp này gần 63ha đất sân bay Nha Trang cũ, do đó còn khoảng gần 43ha đất mà Tập đoàn Phúc Sơn được giao từ nhiều năm, cần nộp gần 12.000 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước để thực hiện nghĩa vụ tài chính tại dự án nêu trên.

Tuy nhiên, Tập đoàn Phúc Sơn không thực hiện theo yêu cầu của UBND tỉnh Khánh Hòa, và có văn bản phúc đáp rằng "chưa có đầy đủ căn cứ pháp lý để tính toán, xác định, bảo đảm theo nguyên tắc ngang bằng giá trong việc thực hiện đầu tư xây dựng các dự án theo hình thức BT", khẳng định sẽ thực hiện việc nộp đúng, nộp đủ sau khi giá đất khu sân bay Nha Trang cũ được tính toán, xác định rõ ràng trên cơ sở tuân thủ đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Sau gần 9 năm được giao đất, dự án Trung tâm đô thị Nha Trang được Tập đoàn Phúc Sơn đầu tư đường, hệ thống chiếu sáng, trồng cây xanh nhưng còn dở dang.

Nằm ở vị trí "vàng" trung tâm thành phố Nha Trang, khu đất sân bay Nha Trang vương vãi gạch đá, vật liệu xây dựng, cỏ mọc um tùm.

Liên quan đến 3 hợp đồng BT Tập đoàn Phúc Sơn ký với tỉnh Khánh Hòa, đến nay chỉ có dự án nút giao thông Ngọc Hội hoàn thành một phần, đang chờ mặt bằng để tiếp tục thi công nhánh phía Bắc (N4); các dự án khác chậm tiến độ, chưa hoàn thành.

Tập đoàn Phúc Sơn (trụ sở chính ở huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc), với lĩnh vực chính là kinh doanh bất động sản, xây dựng. Ngoài tỉnh Vĩnh Phúc, Tập đoàn này còn đầu tư làm các dự án ở các địa phương khác, trong đó có tỉnh Khánh Hòa. Theo nguồn tin của phóng viên, Cục Cảnh sát Kinh tế (Bộ Công an) đã có văn bản yêu cầu tỉnh Khánh Hòa cung cấp các hồ sơ, tài liệu có liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn và công ty thành viên làm chủ đầu tư, thi công trên địa bàn tỉnh này. Hồ sơ bàn giao trước ngày 28/2.