Theo dự thảo, Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (viết tắt là Hệ thống VNTLAS) là tập hợp những quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam và Điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết theo từng giai đoạn của chuỗi cung từ khâu khai thác, nhập khẩu, vận chuyển, chế biến, mua bán đến xuất khẩu nhằm mục đích bảo đảm gỗ và sản phẩm gỗ (gỗ) là hợp pháp.
Hệ thống VNTLAS là công cụ kiểm soát và truy xuất chuỗi cung nhằm bảo đảm gỗ bất hợp pháp hoặc gỗ có nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng không được tham gia vào chuỗi cung.
Nguồn gốc gỗ và nguyên tắc bảo đảm gỗ hợp pháp
Theo dự thảo, Hệ thống VNTLAS kiểm soát đối với các nguồn gốc gỗ sau đây: Gỗ khai thác rừng tự nhiên trong nước; gỗ khai thác rừng trồng tập trung trong nước; gỗ khai thác vườn nhà, trang trại và cây phân tán; gỗ cao su khai thác trong nước; gỗ sau xử lý tịch thu; gỗ nhập khẩu, bao gồm cả gỗ cao su.
Hệ thống VNTLAS quy định: 1- Trách nhiệm của các chủ thể trong việc tạo lập, xác minh, phê duyệt và kiểm tra các bằng chứng về gỗ hợp pháp theo từng giai đoạn của chuỗi cung ứng; 2- Khai thác chính và tận dụng, tận thu gỗ trong rừng tự nhiên, rừng trồng theo quy định; 3- Thành phần hồ sơ gỗ hợp pháp, trách nhiệm lập, quản lý và lưu giữ Hồ sơ gỗ hợp pháp tại mỗi giai đoạn của chuỗi cung ứng từ nguồn gốc đầu vào tới xuất khẩu; phương pháp kiểm tra, xác minh, xác nhận nguồn gốc gỗ và hồ sơ gỗ.
Việc thực hiện quy định tại điểm 1, 3 nêu trên theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về hồ sơ lâm sản hợp pháp.
Dự thảo nêu rõ, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tuân thủ các quy định của Hệ thống VNTLAS trong việc tạo lập, xác minh và phê duyệt bằng chứng cho mỗi giao dịch phù hợp với từng điểm của chuỗi cung ứng và chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin và tính hợp pháp của tất cả nguồn gốc gỗ; lập, quản lý và lưu giữ hồ sơ gỗ hợp pháp tại mỗi giai đoạn của chuỗi cung theo quy định; kê khai và báo cáo chuỗi cung ứng theo quy định cho cơ quan Kiểm lâm.
Chi cục Kiểm lâm tỉnh có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, giám sát hoạt động của Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp trên địa bàn tỉnh; vận hành và quản lý cơ sở dữ liệu về vi phạm pháp luật về lâm nghiệp; cơ sở dữ liệu về phân loại doanh nghiệp; thực hiện việc kiểm tra, xác minh và xác nhận nguồn gốc gỗ, hồ sơ gỗ tại mỗi giai đoạn của chuỗi cung ứng; xác minh xuất khẩu và quản lý, lưu trữ hồ sơ gỗ theo quy định; thực hiện việc báo cáo kết quả nhập, xuất lâm sản trên địa bàn tỉnh cho Cục Kiểm lâm định kỳ và theo yêu cầu.
Cục Kiểm lâm hướng dẫn, kiểm tra, giám sát hoạt động của Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp trên cả nước; vận hành và quản lý cơ sở dữ liệu trung tâm về vi phạm pháp luật về lâm nghiệp; cơ sở dữ liệu về phân loại doanh nghiệp; tập huấn nâng cao năng lực nghiệp vụ cho cán bộ kiểm lâm từ Trung ương đến địa phương về các nội dung của Hệ thống VNTLAS; báo cáo định kỳ về việc thực hiện Hệ thống VNTLAS cho cơ quan có chức năng; đầu mối tiếp nhận thông tin khiếu nại về thực hiện Hệ thống VNTLAS.