Hà Nội: Nhiều vướng mắc trong xử lý nợ xấu

Nhiều khoản vay thế chấp bằng BĐS rất khó xử lý

Đến ngày 30/6/2015, tổng dư nợ tín dụng của các NHTM trên địa bàn Hà Nội đạt 1.130.162 tỷ đồng, tăng 11,82% so với thời điểm 31/12/2014. Đây cũng là mức tăng trưởng cao nhất trong 4 năm qua của hệ thống NHTM Hà Nội.

Một trong những điểm nhấn trong hoạt động của các NHTM Hà Nội trong 6 tháng đầu năm là xử lý nợ xấu. Đặc biệt, trong năm 2015, với nhiệm vụ toàn ngành ngân hàng đưa nợ xấu về dưới mức 3%, ngay từ đầu năm, các NHTM Hà Nội đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, tổ chức, sắp xếp lại bộ phận xử lý nợ chuyên trách theo đặc điểm khách hàng, khả năng tái cấu trúc khoản vay hoặc tiến hành khởi kiện, xử lý tài sản bảo đảm...

Tổng nợ xấu mà 13 NHTMCP có trụ sở chính tại Hà Nội được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giao xử lý hoàn thành trước 30/9/2015 (trừ GPBank) là 30.778 tỷ đồng. Tính đến 30/6/2015, tổng số nợ xấu đã xử lý là 24.705 tỷ đồng, đạt 80% kế hoạch được giao.

Mặc dù, tỷ lệ nợ quá hạn của các NHTM trên địa bàn đã giảm, nhưng theo đánh giá của lãnh đạo NHNN chi nhánh Hà Nội, con số này vẫn ở mức cao, tính đến 30/6/2015 vẫn còn chiếm 5,06% trong tổng dư nợ. Một trong những vấn đề khó khăn nhất đối với các NHTM trong quá trình xử lý nợ xấu là xử lý, thu hồi tài sản bảo đảm. Đại diện NHNN chi nhánh Hà Nội cho biết, năm 2014, tỷ lệ nợ xấu có bảo đảm bằng tài sản chiếm tỷ trọng khá cao, tới 91% tổng nợ xấu. Vì thế, nếu khâu xử lý tài sản bảo đảm bị vướng mắc sẽ tác động lớn đến tốc độ xử lý nợ xấu. Theo phản ánh của nhiều NHTM, thực tế vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc chưa được giải quyết triệt để.

Giám đốc một NHTM chi nhánh Hà Nội chia sẻ, chi nhánh có 70% khoản vay thế chấp bằng bất động sản, nhưng xử lý rất khó khăn. Dù trong hợp đồng giữa chi nhánh với khách hàng đã được công chứng có điều kiện rõ ràng, NHTM toàn quyền xử lý tài sản khi khách hàng không trả được nợ. Thực tế, NHTM không thể thực hiện thu giữ tài sản bảo đảm nếu khách hàng bỏ trốn hoặc không có mặt tại địa điểm có tài sản bảo đảm, do vẫn còn tồn tại các tài sản khác của khách hàng tại tài sản bảo đảm. Việc giải quyết các tài sản khác đang tồn tại cùng tài sản bảo đảm đó có thể gây ra tranh chấp khi chủ sở hữu tài sản “kêu” thất thoát tài sản.

Mặt khác, pháp luật cũng chưa có các quy định cụ thể về việc UBND và cơ quan công an thực thi chức năng liên quan hỗ trợ công tác xử lý tài sản bảo đảm nên các NHTM rất khó thực hiện quyền thu giữ tài sản. Vì thực tế, bên bảo đảm thường bất hợp tác, tìm cách chây ỳ, trì hoãn không chuyển giao tài sản bảo đảm.

Đại diện Vietcombank cho rằng, nếu không có sự vào cuộc phối hợp tích cực với các NHTM của các cấp, các ngành trên địa bàn Hà Nội thì sẽ rất khó khăn cho các NHTM trong việc thu hồi tài sản bảo đảm. Ví dụ, nhờ sự can thiệp của lãnh đạo UBND TP.Hà Nội, Vietcombank chi nhánh Hà Nội mới thu được một khoản nợ xấu 29 năm có giá trị hơn 11 tỷ đồng.

Theo quy định của Luật Thi hành án dân sự, cơ quan thi hành án dân sự phải có kế hoạch cưỡng chế thi hành án. Tuy nhiên, nếu chính quyền địa phương và công an không phối hợp thì việc cưỡng chế cũng không thực hiện được, nhất là khi bên bảo đảm là đối tượng chính sách, việc cưỡng chế gần như... bất khả thi.