Dịch Covid-19 đã ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển kinh tế không chỉ của các quốc gia tâm dịch mà trên phạm vi toàn cầu. Tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự báo giảm 0,2%, xuống mức 2,3% trong năm 2020, mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu trong thế kỷ trước. Do tính liên kết và phụ thuộc lẫn nhau giữa kinh tế các nước trong thời kỳ hội nhập, hoạt động ngoại thương của Việt Nam và thành phố Hà Nội từ đầu năm 2020 đến nay cũng chịu tác động mạnh của dịch Covid-19.
Ngành Công Thương đã tham mưu UBND thành phố xây dựng kịch bản tăng trưởng xuất khẩu năm 2020 |
Hoạt động xuất nhập khẩu với các nước tâm dịch như Trung Quốc, Hàn Quốc bị tác động mạnh do tạm thời đình trệ các chuỗi sản xuất- cung ứng cũng như hạn chế đi lại, giao thương. Kim ngạch xuất khẩu cả nước 2 tháng đầu năm chỉ tăng 2,4% và nhập khẩu giảm 2,4%. Trong bối cảnh đó, hoạt động xuất khẩu của Hà Nội cũng không nằm ngoài vòng xoáy, kim ngạch xuất khẩu 2 tháng đầu năm 2020 của thành phố chỉ đạt 1.728 triệu USD, giảm 19%; trong đó xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc giảm 18% và xuất khẩu sang Hàn Quốc giảm 35,5%. Kim ngạch nhập khẩu 2 tháng đầu năm 2020 của thành phố đạt 3.711 triệu USD, giảm 20,7% so với cùng kỳ năm 2019, trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc giảm 20,9% và nhập khẩu từ Hàn Quốc giảm 15,8%.
Theo ông Nguyễn Thanh Hải - Phó giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, nhóm hàng xuất khẩu có nguyên liệu đầu vào là hàng nhập khẩu từ các nước, trong đó có Trung Quốc và Hàn Quốc - hai quốc gia đang là tâm dịch lớn nhất trên thế giới nên bị ảnh hưởng. Đơn cử như Công ty CP Sunhouse sản xuất ngành hàng đồ gia dụng mỗi tháng xuất khẩu đi Mỹ 2 container nhưng hiện nay không hoàn thiện được sản phẩm để xuất khẩu vì thiếu linh kiện, phụ tùng phải nhập khẩu. Mặt khác, khi nguồn cung lớn của thế giới là Trung Quốc bị ảnh hưởng, giá thành nguyên liệu tăng lên sẽ khiến sức cạnh tranh của hàng hóa bị giảm sút. Tuy các doanh nghiệp tìm nguồn nguyên liệu khác thay thế, nhưng trong thời gian ngắn không thể thay thế được 100%. "Trong trường hợp các doanh nghiệp có thể chủ động những nơi cung ứng nguyên liệu mới như: Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Bangladesh,… thì với giá cao hơn nhập khẩu từ Trung Quốc và mất thời gian đàm phán, sức cạnh tranh sẽ bị giảm sút" - ông Nguyễn Thanh Hải nhận định.
Triển khai quyết liệt các giải pháp
Ông Nguyễn Thanh Hải cho biết, trong bối cảnh nền kinh tế bị ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh Covid-19, mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu trên 8% của thành phố Hà Nội là thách thức rất lớn. Căn cứ tình hình 2 tháng đầu năm 2020; kịch bản tăng trưởng của cả nước; đánh giá tác động của dịch bệnh đến phát triển của các ngành, lĩnh vực và những tình huống giả định của dịch bệnh, ngành Công Thương đã tham mưu UBND thành phố xây dựng kịch bản tăng trưởng xuất khẩu năm 2020.
Hỗ trợ các doanh nghiệp tìm nguồn nhập khẩu hàng hóa, nguyên liệu, vật tư, linh phụ kiện đầu vào sản xuất để thay thê |
Kịch bản 1: Dịch bệnh được kiểm soát hoàn toàn trong quý I, quý II lấy lại đà tăng trưởng và quý III, IV bứt tốc để cả năm hoàn thành chỉ tiêu đề ra; dự kiến kim ngạch xuất khẩu cả năm tăng 8%, đạt chỉ tiêu kế hoạch.
Kịch bản 2: Quý I kiểm soát được dịch nhưng vẫn ảnh hưởng sang các quý sau, tăng trưởng không thể bứt tốc và cả năm đạt thấp hơn kế hoạch; dự kiến kim ngạch xuất khẩu cả năm tăng 6,5%, thấp hơn kế hoạch 1,5%.
Kịch bản 3: Dịch bệnh kéo dài đến quý II và còn ảnh hưởng sang các quý tiếp theo, năm 2020 tăng trưởng thấp, cả năm bằng với năm 2019, thấp hơn kế hoạch 8%.
Để phấn đấu hoàn thành mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu đạt trên 8% như kịch bản 1, ông Nguyễn Thanh Hải cho biết, Sở Công Thương đã tham mưu UBND thành phố Hà Nội ban hành Kế hoạch số 33/KH-UBND ngày 12/2/2020 về đẩy mạnh xuất khẩu trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2020. Theo đó, Sở Công Thương sẽ đổi mới nội dung, nâng cao hiệu quả các chương trình hội thảo, tập huấn, tập trung vào nội dung phổ biến thông tin thị trường xuất khẩu tiềm năng thay thế thị trường Trung Quốc, 11 hiệp định thương mại tự do (FTA) có hiệu lực, đặc biệt là các hiệp định thế hệ mới là CPTPP, và Hiệp định EVFTA vừa được Nghị viện châu Âu phê chuẩn, các văn bản pháp quy liên quan đến xuất xứ hàng hóa, chỉ dẫn địa lý, nhằm chuẩn bị khai thác và tận dụng hiệu quả lợi ích mang lại ngay khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực.
Cùng với đó, Sở Công Thương phối hợp chặt chẽ với Cục Xuất nhập khẩu và các đơn vị của Bộ Công Thương, 57 Thương vụ Việt Nam trên toàn thế giới tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp tìm nguồn nhập khẩu hàng hóa, nguyên liệu, vật tư, linh phụ kiện đầu vào sản xuất để thay thế trong trường hợp nguồn cung bị ảnh hưởng của dịch bệnh, nhất là các nguyên liệu ngành dệt may, da giày, điện tử...; rà soát, tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu như thị trường Nga, châu Mỹ Latin, châu Phi; giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc; hướng dẫn doanh nghiệp các tiêu chuẩn, quy cách, đóng gói, bảo quản, bao bì nhãn mác phù hợp với yêu cầu của thị trường xuất khẩu.
Sở Công Thương sẽ làm việc với các nhà phân phối để tăng cường đưa các sản phẩm nông, thủy sản đảm bảo an toàn thực phẩm vào hệ thống phân phối của nước ngoài trên địa bàn thành phố; đồng thời đưa hàng vào hệ thống phân phối của doanh nghiệp tại một số thị trường mới (Campuchia, Lào…) tương đồng với Trung Quốc để trước mắt hỗ trợ tiêu thụ nông sản cho nông dân.
"Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh liên kết, hỗ trợ lẫn nhau, sử dụng sản phẩm của nhau trong hoạt động sản xuất, kinh doanh để giảm mức phụ thuộc vào nguồn lực từ bên ngoài" - ông Nguyễn Thanh Hải nhấn mạnh.
Phó giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thanh Hải: Sở Công Thương Hà Nội sẽ phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để tăng cường xúc tiến thương mại nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; đồng thời, kết nối giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm và phát triển các kênh phân phối hàng Việt Nam ở nước ngoài. |