Góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế xanh

Tại tổ thảo luận, các đại biểu tập trung vào các giải pháp kinh tế trọng tâm như đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển kinh tế xanh, hoàn thiện thể chế…

Chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang chiều sâu

Đại biểu Trần Thị Vân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh đánh giá, tại tỉnh Bắc Ninh, việc lấy ý kiến góp ý dự thảo văn kiện được triển khai tích cực, nghiêm túc, sáng tạo.

Ngoài các diễn đàn truyền thống như đại hội cơ sở, Đại hội Đảng bộ và hội nghị chuyên đề, tỉnh đã mở rộng kênh góp ý qua Cổng thông tin điện tử, mạng xã hội và đặc biệt là ứng dụng VNeID. Nhờ đó, người dân ở nhiều lứa tuổi, ngành nghề có thể trực tiếp đóng góp và gửi ý kiến tâm huyết.

Đại biểu nhận định, Dự thảo Văn kiện đã thu hút sự quan tâm sâu sắc của Nhân dân, thể hiện rõ niềm tin và tinh thần trách nhiệm với Đảng. Việc lấy ý kiến lần này được đánh giá là thực chất, không hình thức, qua đó cụ thể hóa phương châm: "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng".

Tại kỳ họp Quốc hội lần này, việc tổ chức lấy ý kiến để các đại biểu thảo luận, đóng góp vào dự thảo văn kiện là một cách làm mới, thể hiện tinh thần dân chủ, cầu thị, công khai, minh bạch trong quá trình chuẩn bị văn kiện của Đảng.

Việc tổ chức lấy ý kiến rộng rãi, từ Nhân dân đến các đại biểu Quốc hội, không chỉ là quy trình kỹ thuật mà là một hoạt động chính trị - xã hội sâu rộng; thể hiện mối liên hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng, để Dự thảo Văn kiện thực sự là kết tinh của trí tuệ, ý chí và khát vọng của toàn dân tộc.

Đại biểu Trần Thị Vân – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh, đóng góp 3 ý kiến cụ thể đối với lĩnh vực kinh tế.

Thứ nhất, cần tiếp tục nhấn mạnh thêm yêu cầu đổi mới về mô hình tăng trưởng, chuyển mạnh từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu Trần Thị Vân nhận định, sau gần 40 năm đổi mới, quy mô nền kinh tế đã tăng 20 lần, GDP năm 2024 đạt khoảng gần 500 tỷ USD, đưa Việt Nam vào nhóm 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, chất lượng tăng trưởng vẫn chủ yếu dựa trên khai thác tài nguyên, lao động giá rẻ và đầu tư vốn, trong khi hàm lượng công nghệ, đổi mới sáng tạo, năng suất nội sinh còn thấp.

Đại biểu nhấn mạnh: "Năng suất lao động của Việt Nam chỉ bằng khoảng 60% Thái Lan, 40% Malaysia và 10% Singapore".

Do đó, cần tiếp tục nhấn mạnh mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển kinh tế tri thức, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm nền tảng. Hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu chuyển giao công nghệ và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp trong giới trẻ.

Thứ hai, phát triển các ngành kinh tế mới, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, coi đây là xu hướng tất yếu và là mong muốn của nhiều người dân, doanh nghiệp Bắc Ninh bày tỏ đóng góp vào dự thảo báo cáo.

Đại biểu nhấn mạnh cam kết đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050 của Thủ tướng Chính phủ tại COP 26 là cam kết chính trị quan trọng, đòi hỏi cả hệ thống chính trị phải hành động quyết liệt. Cần phải xác định kinh tế xanh là một động lực tăng trưởng mới, vừa tạo không gian phát triển vừa giảm rủi ro về môi trường và khí hậu.

Cần ban hành chính sách ưu đãi cho năng lượng tái tạo, giao thông, xây dựng xanh, nông thôn tuần hoàn, đẩy mạnh chuyển đổi sản xuất công nghiệp tiêu hao sang công nghiệp ít phát thải. Trong đó, phát triển kinh tế tuần hoàn, tái chế, tái sử dụng hướng đến nền kinh tế không rác thải, thân thiện môi trường.

Thứ ba, cần tiếp tục quan tâm cải thiện thể chế, môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích khu vực tư nhân phát triển lành mạnh, trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế.

Đại biểu Trần Thị Vân viện dẫn thực tiễn tại Bắc Ninh, bên cạnh các tập đoàn FDI lớn, doanh nghiệp Việt Nam chưa tham gia sâu vào chuỗi cung ứng của họ. Cần hỗ trợ đúng hướng, đúng mức để doanh nghiệp trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu để thúc đẩy kết nối khu vực FDI với khu vực kinh tế trong nước trong việc thực hiện chuyển giao công nghệ hay kỹ năng quản lý, đào tạo nguồn nhân lực hình thành hệ sinh thái chuỗi liên kết.

Và quan trọng nhất là đảm bảo mục tiêu đến năm 2030, có ít nhất 20 doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu như Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã đề ra.

Đại biểu cũng đề nghị rà soát, loại bỏ rào cản pháp lý, thủ tục hành chính phức tạp, tăng tính dự toán và ổn định của chính sách. Khu vực kinh tế tư nhân đang đóng góp từ 42 - 43% GDP, nhưng năng suất bình quân chỉ bằng một nửa của khu vực FDI. Do đó, cần có cơ chế ưu đãi hơn nữa, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ để khu vực này đóng góp đạt trên 55% GDP như mục tiêu đề ra.

Phát triển nông nghiệp gắn với du lịch

Cũng tại tổ 8, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh góp ý cho Dự thảo Văn Kiện về công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn bền vững.

Đại biểu Kim Anh đề xuất phát triển nông nghiệp gắn với du lịch, bản sắc văn hóa và con người Việt Nam, coi đây là định hướng kinh tế, chiến lược phát triển bền vững của quốc gia.

“Từ Đồng bằng sông Hồng, miền Trung đến Tây Nguyên hay Đồng bằng sông Cửu Long đều chứa đựng những giá trị độc đáo về cảnh quan tập quán sản xuất ẩm thực và đời sống văn hóa truyền thống”, đại biểu nói.

Khi nông nghiệp kết nối với du lịch, mỗi sản phẩm nông nghiệp sẽ mang theo giá trị hàng hóa và trải nghiệm, du khách vừa được tham quan, vừa có thể cảm nhận sự cần cù, sáng tạo và mến khách của người nông dân Việt Nam.

Phát triển nông nghiệp gắn với du lịch là cách để kinh tế nông thôn phát triển, bảo tồn, tôn vinh bản sắc văn hóa và con người Việt Nam. Mỗi vùng đất, từ cánh đồng, vườn cây đến làng nghề, lễ hội, đều là tài sản sống phản ánh tinh hoa lao động và đời sống tinh thần của người dân.

Để phát huy lợi thế này, cần tập trung quy hoạch, đầu tư hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực nhằm phát triển nông nghiệp bền vững, kinh tế nông thôn xanh, gắn kết văn hóa vùng miền.

Theo đại biểu, phát triển nông nghiệp không chỉ tạo ra lúa gạo, trái cây, sản phẩm thủy sản, chăn nuôi mà còn tạo nên trải nghiệm hóa du lịch đặc sắc. Từ đó, nâng cao thu nhập và giữ chân người nông dân, người lao động ở nông thôn.

Cùng với đó, chính sách tam nông (nông nghiệp - nông dân - nông thôn), mỗi làng một sản phẩm, mỗi vùng một câu chuyện du lịch gắn nông nghiệp với văn hóa du lịch cộng đồng và chuyển đổi số, cần được tiếp tục duy trì và thảo luận sâu sắc hơn để đưa vào trong dự thảo báo cáo chính trị, góp phần đưa người nông dân trở thành chủ thể sáng tạo. Nông thôn Việt Nam trở thành không gian sống, không gian văn hóa hấp dẫn của đất nước.

Từ phân tích nêu trên, đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh đề nghị, bổ sung từ "du lịch" vào dự thảo văn kiện thành: "Gắn kết chặt chẽ giữa phát triển công nghiệp dịch vụ du lịch với nông nghiệp” tại trang 24 của Dự thảo Văn Kiện, để có nhiều làng du lịch nông nghiệp như là Lô Lô Chải được tổ chức du lịch Liên hiệp quốc vinh danh là làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025.

Đại biểu Kim Anh cũng đề nghị, tổng rà soát toàn diện hệ thống pháp luật, hướng tới một hệ thống ít nhưng tinh, ổn định và dễ áp dụng để tăng hiệu lực của pháp luật và niềm tin của người dân.

“Việt Nam có khoảng hơn 280 luật, bộ luật, đang có hiệu lực và sắp có hiệu lực, còn văn bản dưới luật hướng dẫn thi hành luật quá lớn, luôn thay đổi và khó cập nhật đầy đủ. Tôi đề nghị tiếp tục đổi mới tư duy pháp luật, tổng rà soát toàn diện hệ thống pháp luật để đảm bảo hệ thống đầy đủ, toàn diện, thống nhất…”, đại biểu Kim Anh minh chứng.

Đồng thời, đề xuất bổ sung lộ trình sửa đổi các luật quan trọng liên quan trực tiếp đến sức khỏe, quyền lợi của người dân như: Luật An toàn thực phẩm, Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Cùng với đó, cần nghiên cứu xây dựng các luật mới như Luật Vũ trụ hoặc Luật Không gian vũ trụ, Luật Công nghệ lượng tử mà Việt Nam đang nghiên cứu và từng bước phát triển.

“Luật điều chỉnh cho các ngành mới là công cụ để Nhà nước dẫn dắt sự phát triển công nghệ, đảm bảo đổi mới đi đôi với an toàn, chủ quyền và lợi ích chung của con người” - Đại biểu nhấn mạnh.

Dự thảo Văn kiện đã thu hút sự quan tâm sâu sắc của Nhân dân, thể hiện rõ niềm tin và tinh thần trách nhiệm với Đảng. Việc lấy ý kiến lần này được đánh giá là thực chất, không hình thức, qua đó cụ thể hóa phương châm: "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát và dân thụ hưởng".