Gỡ khó cho nhà ở xã hội: Đại gia bất động sản kiến nghị gì?

Cắt giảm tối da các thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội

Chia sẻ tại Hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, sáng 16/3, ông Nguyễn Việt Quang – Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup cho biết, vừa qua, Công ty Vinhomes của Tập đoàn VinGroup đã khởi công xây dựng 4 dự án nhà ở xã hội tại Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Trị và Khánh Hòa.

"Sau khi hoàn thành, các dự án này sẽ bổ sung thêm hơn 10.000 căn hộ nhà ở xã hội và quỹ nhà ở tại các địa phương. Đồng thời, Tập đoàn VinGroup cũng đang tiếp tục thực hiện các thủ tục pháp lý để có thể sớm khởi công các dự án nhà ở xã hội tại Hà Nội, Hưng Yên, Hà Tĩnh, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố khác" - Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup thông tin.

Cũng theo ông Nguyễn Việt Quang, vừa qua, Chính phủ đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, tạo ra hành lang pháp lý tương đối đầy đủ hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia và phát triển nhà ở xã hội.

Ông Nguyễn Việt Quang – Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Nhiều dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án; cho vay ưu đãi lãi suất thấp và các chính sách hỗ trợ khách hàng, cá nhân vay, mua, thuê nhà ở xã hội.

Đưa ra góp ý qua thực tế triển khai từ doanh nghiêp tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup chỉ ra, về thủ tục thực hiện dự án nhà ở xã hội, số lượng thủ tục nhà ở xã hội hiện nay đang nhiều hơn so với dự án nhà ở thương mại.

Cụ thể, các thủ tục chung như phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư, đấu thầu lựa chọn các nhà đầu tư; giao đất, cho thuê đất thì dự án nhà ở xã hội phát sinh thêm các thủ tục về xác nhận các đối tượng được mua, thuê nhà ở xã hội; thủ tục thẩm định giá bán, giá cho thuê nhà ở xã hội.

"Điều này dẫn đến các thủ tục thực hiện nhà ở xã hội kéo dài. Tổng thời gian hoàn thành thủ tục dự án nhà ở xã hội từ lúc bắt đầu triển khai đến khi khởi công thường khoảng 2 năm" - Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup nêu.

Về cơ chế ưu đãi đối với các hạng mục thương mại dịch vụ trong phạm vi dự án nhà ở xã hội: Để dự án nhà ở xã hội thực sự là các khu đô thị hiện đại, văn minh, đầy đủ tiện ích nhằm nâng cao cuộc sống của người dân thì bên cạnh nâng cao chất lượng nhà ở xã hội thì việc xây dựng đồng bộ các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thương mại dịch vụ phục vụ người dân là rất cần thiết. Đặc biệt là nhà ở xã hội có quy mô lớn.

"Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ đối với việc đầu tư xây dựng các công trình hạng mục này chưa rõ ràng. Vì vậy nếu chủ đầu tư thực hiện đầu tư đồng bộ các công trình này thì dễ dẫn đến tăng chi phí, tăng giá bán nhà ở xã hội" - Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup chỉ ra.

Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị về phát triển nhà ở xã hội - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Về xuất vốn đầu tư nhà ở xã hội: Trên cơ sở rà soát thì xuất vốn đầu tư xây dựng nhà ở cao tầng theo Quyết định số 610/QĐ-BSĐ ngày 13/2/2022 hiện đang thấp hơn so với xuất vốn đầu tư cho nhà ở thương mại. Trong khi đó, chi phí và xuất vốn đầu tư thực tế của nhà ở thương mại đang cao hơn xuất vốn đầu tư theo quy định.

Do đó, theo Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup, điều này làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình nhà ở xã hội và khó khăn về doanh thu cho nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội do việc xác định giá bán phải dựa trên cơ sở xuất vốn đầu tư.

Đối với nguồn vốn cho việc đầu tư xây dựng, mua, thuê nhà ở xã hội, trên thực tế việc tiếp cận các nguồn vốn vay vẫn chưa thuận lợi. Bên cạnh đó, mức lãi suất cho vay ưu đãi đầu tư xây dựng cũng như để thuê, mua nhà ở xã hội hiện nay còn cao. Đối với chủ đầu tư, mức lãi suất 8%/năm, khách hàng mua nhà ở xã hội 7,5%/năm.

Để có thể thu hút nhà đầu tư tham gia vào các dự án đầu tư nhà ở xã hội và giảm giá bán nhà ở xã hội, Phó Chủ tịch Tập đoàn VinGroup đề xuất:

Thứ nhất, xem xét cắt giảm tối da các thủ tục liên quan đến việc đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội.

Thứ hai, xem xét ban hành danh mục các hạng mục hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội được ngân sách hỗ trợ kinh phí đầu tư, miễn giảm tiền thuê đất đối với các diện tích công trình dịch vụ thương mại trong phạm vi dự án nhà ở xã hội.

Thứ ba, xem xét điều chỉnh lại xuất vốn đầu tư dự án nhà ở xã hội cho phù hợp với thực tế.

Thứ tư, xem xét điều chỉnh lãi suất cho vay để đầu tư xây dựng cũng như để mua, thuê nhà ở xã hội. Trên cơ sở ngân sách thực hiện, cấp bù chênh lệch lãi suất nếu chủ đầu tư, khách hàng vay vốn từ các ngân hàng thương mại để đầu tư xây dựng và thuê, mua nhà ở xã hội.

Gói 120.000 tỷ đồng rất tốt, rất nhân văn, rất cần mở rộng đối tượng

Chia sẻ thêm tai Hội nghị, ông Nguyễn Văn Thanh Huy, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Becamex cho biết: Đến thời điểm này, Tổng công ty thực hiện được trên 45.000 căn hộ vừa nhà ở công nhân, vừa nhà ở xã hội và cũng xác định rõ trong thời gian đầu, tập trung phát triển nhà ở công nhân để ổn định đời sống lao động ở các tỉnh về Bình Dương làm việc. Becamex sẽ tập trung mạnh phát triển nhà ở xã hội song song với nhà ở công nhân.

Ông Nguyễn Văn Thanh Huy, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Becamex - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Với Bình Dương, nhà ở công nhân thì chủ yếu cho thuê nhưng nhà ở xã hội thì Bình Dương hướng tới là ổn định an sinh xã hội chung, tức là người lao động sở hữu. Trong năm 2024 này, tỉnh Bình Dương ưu tiên sẽ tiếp tục khởi công thực hiện là 10.000 căn nhà ở xã hội.

Cụ thể trong quý 1 này, Becamex sẽ khởi công ngay 2.000 căn hộ. Về nguồn vốn, tỉnh ưu tiên cân đối các nguồn lực, kêu gọi sự đồng hành của các ngân hàng thương mại để triển khai, thực hiện các dự án này.

Chỉ ra những vấn đề còn tồn tại cần tháo gỡ trong quá trình thực hiện các dự án, ông Nguyễn Văn Thanh Huy cho biết, thứ nhất, lãi vay cho người lao động vẫn còn cao và thứ hai là thời gian vay cho người lao động còn ngắn.

"Qua theo dõi, tìm hiểu, nếu chúng ta kéo dài thời gian vay cho người lao động thì sẽ tạo điều kiện lớn cho người lao động được sở hữu nhà ở xã hội" - ông Nguyễn Văn Thanh Huy nêu, đồng thời nhấn mạnh, gói 120.000 tỷ đồng rất tốt, rất nhân văn, rất cần mở rộng đối tượng thụ hưởng.

Góp ý thêm, ông Trương Anh Tuấn – Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân cho biết, Tập đoàn Hoàng Quân đã tham gia vào chương trình nhà ở xã hội, nhà ở công nhân hơn 10 năm nay và kết quả đến nay đã hoàn thành 10 dự án với số lượng là 10.000 căn hộ, trong đó, tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã hoàn thành 4 dự án và 4.000 căn.

Tập đoàn Hoàng Quân cũng đã đăng ký trong chương trình 1 triệu căn nhà ở xã hội là 50.000 căn. Hiện nay đang triển khai 12 dự án, trong năm 2024 này sẽ hoàn thành 3.000 căn tại Tây Ninh, Bình Thuận và Trà Vinh.

Để tháo gỡ khó khăn, phát triển các dự án nhà ở xã hội, ông Trương Anh Tuấn kiến nghị một số vấn đề.

Một là, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật đất đai đã tháo gỡ rất nhiều vướng mắc, nhưng nếu được, doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội, riêng chương về nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở thì nên áp dụng từ 1/7/2024, như vậy sẽ tháo gỡ được nhiều vướng mắc và thúc đẩy mạnh hơn cho chương trình 1 triệu căn nhà ở xã hội này.

Hai là, về gói 120 ngàn tỷ đồng, đây là một chương trình rất tốt, rất nhân văn nhưng ông Tuấn băn khoăn là tại sao gói 120.000 tỷ không áp dụng cho những khách hàng đã mua nhà tại dự án đã hoàn thành.

Trước đây, chúng ta có gói 30.000 tỷ đồng nhưng sau đó đã dừng nên nhiều khách hàng là người dân, công nhân, lực lượng vũ trang khi mua nhà không được hưởng ưu đãi từ gói 30 ngàn tỷ đồng.

"Chúng tôi kiến nghị gói 120.000 tỷ đồng này dành cho cả khách hàng đã mua những dự án đã hoàn thành nhưng chưa được tiếp cận gói tín dụng ưu đãi" - ông Tuấn nói.

Ông Trương Anh Tuấn – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hoàng Quân phát biểu tại Hội nghị - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Với chương trình 120.000 tỷ đồng, chưa có sự đồng bộ thời gian vay giữa chủ đầu tư và khách hàng. Khách hàng thì được vay 5 năm nhưng chủ đầu tư chỉ có 3 năm và nhiều ngân hàng đề nghị chủ đầu tư phải bảo lãnh cho khách hàng khi vay vốn mua nhà ở xã hội. Như vậy, nếu khách hàng là 5 năm thì chủ đầu tư phải được vay 5 năm, rất mong Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu thêm vấn đề này.

Thứ ba, ông Tuấn kiến nghị Chính phủ có thể nghiên cứu dành ra một khoản từ 1 – 2% bù lãi suất cho các ngân hàng thương mại. Nếu 1% thì mỗi năm là 1.200 tỉ đồng, nếu bù 2% là mỗi năm 2400 tỉ đồng. Như vậy, khi có việc bù lãi suất 1-2% của Chính phủ, chương trình này chắc chắn sẽ thành công và nó mạnh hơn gói 120 ngàn tỷ đồng như hiện nay.

"Chúng tôi thấy rõ ràng tất cả các địa phương, bộ, ngành đều ủng hộ chương trình 1 triệu nhà ở xã hội và việc phát triển nhà ở xã hội đã có kết quả rõ rệt hơn so với trước khi có chương trình này" - ông Tuấn nhấn mạnh.