Giá trị trường tồn của tư tưởng Các Mác

Cách đây 200 năm (ngày 05-5-1818), nhân loại chào đón một con người vĩ đại ra đời - Các Mác. Ngày nay, trong điều kiện thời đại đã có nhiều biến đổi sâu sắc, nhiều điểm khác nhau về con đường và xu thế phát triển của từng dân tộc cũng như nhân loại, song con đường mà C. Mác đã vạch ra cho sự nghiệp giải phóng các dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người mãi mãi là chân lý của loài người tiến bộ.

Những cống hiến vĩ đại cho nhân loại

Suốt cuộc đời của mình cho đến khi qua đời, C. Mác đã vượt lên mọi trở ngại để đi thẳng đến mục tiêu của mình. Ông đã đấu tranh và đã chiến thắng với trái tim nóng bỏng, ý chí sắt đá và niềm tin mãnh liệt vào sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản. Không bao giờ ông nhân nhượng kẻ thù, lùi bước trước khó khăn. C. Mác mang hết công sức nghiên cứu khoa học để phục vụ sự nghiệp cách mạng. Ông tin tưởng mãnh liệt rằng: Đối với khoa học, không có con đường nào bằng phẳng thênh thang cả, chỉ có những người không sợ chồn chân mỏi gối để trèo lên những con đường nhỏ bé gập ghềnh của khoa học mới có hy vọng đạt tới đỉnh cao xán lạn của khoa học mà thôi.

Và ý chí, nghị lực, công phu lao động khổ luyện đó của C. Mác trong suốt cuộc đời đã để lại những thành quả vô cùng quan trọng.

Thứ nhất là về Triết học, C. Mác đã thực hiện một cuộc cách mạng trong toàn bộ quan niệm về lịch sử thế giới mà hạt nhân của nó là phép biện chứng duy vật. Ông khẳng định, lịch sử loài người trước hết là lịch sử phát triển sản xuất, lịch sử những phương thức sản xuất kế tiếp nhau, cũng tức là lịch sử của những người sản xuất của cải vật chất, lịch sử của quần chúng nhân dân lao động. Quần chúng nhân dân là động lực phát triển của lịch sử, là đội quân chủ lực của các cuộc cách mạng xã hội thay thế chế độ xã hội cũ, lỗi thời bằng chế độ xã hội mới, tiến bộ hơn. Đảng Cộng sản, chính đảng của giai cấp công nhân, có lý luận tiền phong soi đường, là lực lượng lãnh đạo quần chúng nhân dân làm cách mạng để phá bỏ chế độ áp bức, bóc lột cũ, xây dựng chế độ mới, chế độ cộng sản chủ nghĩa.

Thứ hai là về Kinh tế chính trị học, C. Mác đã tìm ra quy luật vận động của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa của xã hội tư bản. Một trong những phát hiện vĩ đại của C. Mác trong kinh tế chính trị học, là đã phát hiện ra quy luật giá trị thặng dư. C. Mác chỉ rõ mâu thuẫn cơ bản của xã hội tư bản là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất ngày càng xã hội hóa cao với chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất chủ yếu tư bản chủ nghĩa, mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản. Và đấu tranh giai cấp chính là động lực phát triển xã hội.

Thứ ba là về Chủ nghĩa xã hội khoa học, C. Mác đã phát hiện ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. C. Mác đã tìm ra quy luật vận động phát triển của xã hội và lực lượng xã hội có sứ mệnh tiêu diệt chế độ tư bản và sáng tạo xã hội mới, đó là giai cấp vô sản. Cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản phải đi tới thành lập chuyên chính vô sản và dùng nó làm công cụ để xây dựng chủ nghĩa cộng sản.

Thứ tư, cống hiến đặc biệt của C. Mác là ông đã cùng Ph. Ăng-ghen thành lập các tổ chức cộng sản đầu tiên trên thế giới như Liên đoàn những người cộng sản (năm 1848), Quốc tế thứ nhất (năm 1864), Quốc tế thứ hai (năm 1889). Thông qua hoạt động trong phong trào và tổng kết thực tiễn ông đã đặt nền móng vững chắc cho học thuyết về xây dựng đảng của giai cấp công nhân quốc tế. Tuy còn sơ khai nhưng trong học thuyết của ông đã khẳng định đảng của giai cấp công nhân, đảng cộng sản phải mang trong mình bản chất của giai cấp công nhân. Ông cũng là người nêu ra những quan điểm đầu tiên về các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng cộng sản, thể hiện trong Điều lệ Liên đoàn những người cộng sản, Quốc tế thứ nhất, Quốc tế thứ hai với những nội dung chủ yếu về đoàn kết thống nhất trong Đảng, về mối quan hệ giữa các cơ quan lãnh đạo của Đảng với đội ngũ đảng viên, về kỷ luật của Đảng, về hệ tư tưởng của Đảng...

Những quan điểm này đã được V.I. Lê-nin kế thừa và phát triển, hoàn chỉnh học thuyết về đảng kiểu mới của giai cấp công nhân ngày nay. Nhờ học thuyết về xây dựng Đảng cộng sản của C. Mác, Ph. Ăng-ghen và V.I. Lê-nin, những người cộng sản trên toàn thế giới đã có hơn một thế kỷ hình thành phong trào công nhân quốc tế với các Đảng cộng sản kiểu mới và đã góp phần làm thay đổi bản đồ chính trị trên thế giới với những cột mốc vĩ đại như thắng lợi Cách mạng Tháng Mười Nga (1917), Chiến thắng Hồng quân Liên Xô đánh bại chủ nghĩa phát xít Đức trong Chiến tranh Thế giới lần thứ II, những thành tựu xây dựng Chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô - Đông Âu và các nước khác trên thế giới trong thập niên 40, 50, 60, 70 của thế kỷ XX.

Sức sống vững bền của chủ nghĩa Mác - Lê-nin

Ngày nay, học thuyết của C. Mác nói chung và học thuyết về xây dựng đảng nói riêng không những còn nguyên giá trị mà còn được các Đảng cộng sản ngày nay bổ sung thêm những nội dung mới, làm cho những quan điểm dẫn đường của C. Mác vẫn tiếp tục tỏa sáng.

Giá trị bền vững của chủ nghĩa Mác - Lê-nin chính là ở sự chân thực về khoa học, tính cách mạng của nó với mục đích giải phóng người lao động, giải phóng xã hội khỏi mọi áp bức, bóc lột, mọi sự tha hóa, thực hiện một xã hội công bằng, nhân văn và nhân đạo. Bất chấp thăng trầm của lịch sử, từ khi ra đời đến nay, chủ nghĩa Mác - Lê-nin luôn luôn tỏ rõ sức sống mãnh liệt của mình; với “linh hồn sống” là phép biện chứng duy vật, với “hòn đá tảng kinh tế” là học thuyết giá trị thặng dư, với những phát kiến vĩ đại duy vật về lịch sử mà nội dung cơ bản là lý thuyết hình thái kinh tế - xã hội, vai trò lịch sử của giai cấp công nhân... Một nguyên lý hay một quan điểm nào đó của chủ nghĩa Mác - Lê-nin có thể bị thực tiễn vượt qua, nhưng về tổng thể, với tư cách là học thuyết cách mạng và khoa học thì nó không mất đi, mà ngược lại, nó còn sống mãi với thời gian. Thực tiễn lịch sử của thế kỷ XX và thập niên đầu của thế kỷ XXI vừa qua là minh chứng không thể chối cãi cho điều đó. Hàng loạt dân tộc với hàng tỷ người đã vùng lên đấu tranh tự giải phóng và lựa chọn con đường xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa là thể hiện khát vọng chân chính, nóng bỏng của nhân loại.

Ở thời điểm hiện nay, khi mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu mặc dù đã sụp đổ nhưng con đường xã hội chủ nghĩa vẫn có sức hút mạnh mẽ đối với nhiều dân tộc ở khắp các châu lục. Không ít nhà xã hội học, nhà tư tưởng, trong đó có cả những học giả tư sản và đại diện của giới tư sản, đã trở lại với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, mà thực chất là trở lại với những nguyên lý căn bản trong quản lý kinh tế - xã hội của học thuyết về chủ nghĩa xã hội. Điều đó càng chứng tỏ, chủ nghĩa Mác - Lê-nin cho đến nay vẫn là đỉnh cao của trí tuệ loài người. Cho dù có phải bổ sung, phát triển, hoàn thiện (đây là điều tất yếu) thì những nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê-nin trong điều kiện hiện nay vẫn giữ nguyên giá trị. Chủ nghĩa Mác - Lê-nin vẫn là vũ khí lý luận sắc bén của giai cấp công nhân và nhân dân lao động bị áp bức trên toàn thế giới trong cuộc đấu tranh để tự giải phóng mình. Cho dù có những kẻ cố tình xuyên tạc, bóp méo thì chủ nghĩa Mác - Lê-nin vẫn có sức sống dẻo dai và giá trị lâu bền. Việc các thế lực thù địch càng ra sức bài bác chủ nghĩa Mác - Lê-nin thì càng chứng tỏ tính đúng đắn, tính khoa học và tính cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Tư tưởng, lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin là một kho tàng vô giá, mãi mãi phải khám phá, hiểu biết, vận dụng và phát triển.

Chủ nghĩa Mác - Lê-nin soi đường cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân Việt Nam

Sự nghiệp và tư tưởng của C. Mác gắn bó rất chặt chẽ với lịch sử phát triển của đất nước và dân tộc Việt Nam. Trong những năm đầu thế kỷ XX, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã tìm đến chủ nghĩa Mác - Lê-nin, đã trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên và đã vận dụng thành công tư tưởng của Mác - Lê-nin trong cuộc đấu tranh của cả dân tộc Việt Nam vì tự do và độc lập, vì công lý và công bằng xã hội, vì cuộc sống hạnh phúc cho nhân dân và sự thịnh vượng cho đất nước, vì hòa bình cho Việt Nam và thế giới. Chủ nghĩa Mác - Lê-nin là một trong những cội nguồn quan trọng, cơ bản và quyết định nhất của tư tưởng Hồ Chí Minh. Bằng tư tưởng của mình, chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã đồng hành cùng dân tộc Việt Nam đi qua những giai đoạn của cuộc đấu tranh giải phóng, cách mạng dân tộc và dân chủ, xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận định: “Chủ nghĩa Mác - Lê-nin soi phương hướng, đường lối cho chúng ta đi. Có phương hướng đúng thì làm việc mới đúng. Hết lòng, hết sức phụng sự nhân dân, phụng sự Tổ quốc; bất kỳ việc to, việc nhỏ cũng nhằm mục đích ấy; đó là chủ nghĩa Mác - Lê-nin” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996, tập 8, tr. 138).

Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, trước khi có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, dân tộc ta có không ít những người con ưu tú, yêu nước cháy bỏng và có tinh thần anh dũng hy sinh cao cả, như Nguyễn Trung Trực, Phan Đình Phùng, Phan Bội Châu, Hoàng Hoa Thám, Phan Chu Trinh,... Nhưng vì sao các cuộc khởi nghĩa, cũng như các phong trào do các ông lãnh đạo cuối cùng đều bị thất bại? Nguyên nhân căn bản là do thiếu một đường lối cứu nước đúng đắn, thiếu một học thuyết khoa học tiên tiến soi đường. Suốt 7 thập niên đất nước rơi vào khủng hoảng về đường lối cứu nước, con đường giải phóng dân tộc dường như không lối thoát. Nhưng từ khi Nguyễn Ái Quốc tiếp thu và truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào Việt Nam; đồng thời kết hợp phong trào yêu nước, phong trào công nhân với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, thành lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam, chúng ta mới tìm ra con đường đi đúng, đáp ứng được nguyện vọng thiêng liêng của nhân dân, đất nước ta mới có cơ hội tiến hành cuộc cách mạng giải phóng dân tộc một cách đúng đắn, cách mạng nước ta mới giành được những thắng lợi vĩ đại, đưa dân tộc ta bước sang một trang sử mới, một thời đại mới.

Qua hơn 30 năm đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, mặc dù thế giới có những diễn biến hết sức phức tạp, đất nước còn nhiều khó khăn, nhưng nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, với ánh sáng soi đường của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã thu được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đất nước thực hiện thành công bước đầu công cuộc đổi mới, ra khỏi tình trạng kém phát triển; đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố, tăng cường. Độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao. Sức mạnh tổng hợp của đất nước đã tăng lên rất nhiều, tạo tiền đề để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn theo con đường xã hội chủ nghĩa.

Từ thực tiễn phong phú và những thành tựu to lớn đã đạt được, một lần nữa chúng ta khẳng định rằng, nhờ được trang bị bằng chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp chặt chẽ với tinh hoa truyền thống của dân tộc và nhân loại, Đảng Cộng sản Việt Nam suốt gần 90 năm qua đã lãnh đạo nhân dân ta giành được những thắng lợi cực kỳ to lớn, làm cho đất nước ngày càng phát triển. Đó là thực tế không thể phủ nhận và đồng thời cũng là lý do giải thích vì sao Đảng ta nhất thiết phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin.

Dù trong thế kỷ XXI này thế giới sẽ còn những biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, nhưng chủ nghĩa Mác - Lê-nin vẫn tiếp tục soi sáng những vấn đề cơ bản của thời đại và sự nghiệp đổi mới ở nước ta, đó vẫn là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng, của cách mạng Việt Nam và của nhân dân ta. Kiên định với bản chất khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, đồng thời biết vận dụng sáng tạo vào thực tiễn cách mạng Việt Nam, nhất định Đảng ta sẽ lãnh đạo nhân dân ta xây dựng thành công một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Đây chính là bí quyết thành công của Đảng Cộng sản Việt Nam trong suốt gần 90 năm qua và trong những chặng đường tiếp theo của cách mạng nước nhà./.