Thống kê từ Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh cho thấy, trên địa bàn thành phố hiện có 206 siêu thị, 43 trung tâm thương mại, 1.079 cửa hàng tiện lợi và 239 chợ truyền thống. Hoạt động bán lẻ trên địa bàn thành phố hiện nay đang bùng nổ với nhiều loại hình, chỉ riêng lĩnh vực cửa hàng tiện lợi, trong 3 năm gần đây mỗi năm tăng gấp đôi số cửa hàng.
Theo đánh giá của Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, trong số các cửa hàng tiện ích hiện nay, 50% chuyên bán mặt hàng thực phẩm tươi sống, đa phần do DN trong nước kinh doanh; các DN nước ngoài kinh doanh các sản phẩm tiêu dùng nhanh, chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp.
Đặc biệt, việc các chuỗi bán lẻ liên tục mở và mở sát nhau dẫn tới tình trạng bị phân tán khách, cửa hàng này trực tiếp cạnh tranh khách với cửa hàng kia, kéo theo doanh số bị sụt giảm. Điều đáng nói, giá thuê mặt bằng lại ngày một cao khiến việc kinh doanh càng trở lên khó khăn hơn.
Một nghiên cứu thị trường bất động sản được Công ty CBRE Việt Nam công bố hồi quý 2/2017 cho thấy, giá thuê mặt bằng bán lẻ cả khu vực trung tâm và ngoài trung tâm TP. Hồ Chí Minh đều tăng trưởng mạnh. Nếu như so với 3 năm trước đây giá thuê đã tăng đến 15%, thậm chí có nơi tăng đến 20%.
Ông Từ Mậu Tường, Chuyên gia về kinh doanh bán lẻ - đánh giá, so với khoảng 3-4 năm về trước, giá thuê mặt bằng để bán lẻ hàng hóa đã nhiều hơn và khả năng còn tăng nữa khi nhu cầu thuê vẫn tiếp tục cao. Tại khu vực quận 1, 3, 5 giá bình quân thuê một căn mặt tiền đường hai chiều từ 50-90 triệu đồng/tháng, với số tiền trả cho chủ nhà, tiền mặt bằng đã “ăn hết” tiền của doanh thu bán lẻ.
Chủ một căn hộ mặt tiền 118 Cống Quỳnh (quận 1) - cho biết, gần 1 năm nay gia đình chị kinh doanh ăn uống trên diện tích gồm 1 trệt 1 lầu và mỗi lầu 78m2. Tuy nhiên mỗi tháng sau khi trừ hết các chi phí chỉ đủ chi trả tiền nhân viên, còn lại lỗ mặt bằng khoảng trên 40 triệu đồng. Tính đi tính lại, chị quyết định cho DN khác thuê và dùng tiền này kinh doanh theo mô hình khác…
Tương tự, chị Thu Tuyết (hiện đang cho thuê mặt bằng kinh doanh với diện tích hơn 100m2 tại khu vực quận 7) - chia sẻ, trước khi quyết định cho thuê mặt bằng như hiện nay chị đã mở kinh doanh buôn bán. Thời điểm đó chị nghĩ mặt bằng là của mình nên sẽ tiết kiệm được khoản tiền này và chỉ mất tiền thuê nhân công, điện nước… để vận hành quán. Tuy nhiên, khi mở ra được vài tháng tiền thu về chả có là bao lại mất thêm mỗi tháng hơn 20 triệu đồng thuê nhân viên cùng nhiều chi phí phát sinh khác. Đau đầu vì phải chịu lỗ chị đã ngừng kinh doanh và dùng mặt bằng đó cho thuê. Hiện mỗi tháng chẳng cần phải vất vả cũng có vài trục triệu bỏ túi.
Nhiều DN khẳng định, chi phí thuê mặt bằng quá cao gây khó khăn cho các DN, nhất là DN vừa và nhỏ, khiến cho năng lực cạnh tranh của công ty nội địa bị sụt giảm. Hầu hết các DN có quy mô trung bình tại Việt Nam không thể chi trả những khoản phí cao để thuê mặt bằng tốt, có vị trí thuận lợi. Điều này khiến DN Việt bị lép vế so với các đối thủ quốc tế bởi DN ngoại là những nhà bán lẻ danh tiếng, giàu kinh nghiệm, có tiềm lực tài chính vững mạnh hơn.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh - đánh giá, chính giá thuê mặt bằng đã tác động lớn đến hoạt động của lĩnh vực bán lẻ và quyết định đến giá hàng hóa.
“Giá cho thuê mặt bằng để bán lẻ hàng hóa tại TP. Hồ Chí Minh hiện nay do thị trường quyết định, nếu so với mặt bằng tiêu dùng của xã hội là bất hợp lý và chỉ có người cho thuê mặt bằng có lợi, bất lợi thuộc về người kinh doanh và người tiêu dùng” - ông Hòa nhận xét.