Gia Lai: Sức mạnh tình người đè cơn lũ dữ

Sáng 23/11, khi nước lũ vừa rút khỏi nhiều tuyến đường, khu vực Quy Nhơn (tỉnh Gia Lai) như bước ra từ một cơn mộng dữ. Những chiếc thuyền thúng vẫn nằm chỏng chơ trước hiên, tường gạch còn hằn vệt nước cao vượt đầu người lớn. Trong ký ức của người dân, hiếm có trận lũ nào đến nhanh và hung dữ đến vậy. Chỉ sau bão chưa đầy 10 ngày, khi nhà cửa vừa kịp dọn dẹp, mưa lũ bất ngờ ập xuống theo cách không ai kịp trở tay. Vùng biển vốn hiền hòa bàng hoàng sau những ngày cuồng nộ, trận lũ mà nhiều người nói rằng “cả đời mới thấy một lần”.

Mưa lớn kéo dài đã biến đường phố thành sông.

Những vùng trũng như Quy Nhơn Đông, Quy Nhơn Bắc, Quy Nhơn Tây,… chìm trong biển nước. Người dân vẫn còn nhớ rõ thời điểm các cuộc gọi cầu cứu dồn dập đổ về đường dây nóng; những tiếng kêu khản đặc xen giữa tiếng gió không dứt.

Như một mệnh lệnh từ trái tim, các lực lượng quân đội, công an, biên phòng lập tức triển khai phương án di dời, phong tỏa khu vực xung yếu, huy động phương tiện ứng phó. Giữa màn mưa dày đặc, những chiếc ca nô của bộ đội, công an, dân quân rẽ sóng lao vào vùng lũ. Trên đầu họ là giông gió, dưới thuyền là dòng nước xiết, nhưng trong tim là tình người.

 

Lực lượng công an di dời người dân tới nơi an toàn. Ảnh: ĐVCC

Khi lũ dữ bắt đầu ngày một dâng lên và tình hình cấp bách hơn, sáng 20/11, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Gia Lai kích hoạt phương án cứu hộ cấp độ khẩn cấp. Mệnh lệnh của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong cuộc họp khẩn trực tuyến với lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan, địa phương về tình hình và các giải pháp cấp bách ứng phó mưa lũ, thiên tai trên địa bàn một số tỉnh miền Trung, lúc 22 giờ đêm 20/11 vang lên như một chỉ thị để cứu lấy sự sống. Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu cao nhất là tập trung cứu người, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản, phát huy tinh thần “tình đồng chí, nghĩa đồng bào”, “ở đâu dân cần, dân khó có chúng ta”.

Xe thiết giáp, ca nô, xuồng hơi, mô tô nước,… nối nhau tiến vào các khu vực ngập sâu. Trực thăng và thiết bị bay UAV được điều động mở rộng tầm quan sát, xác định điểm còn người mắc kẹt. Hơn 12.590 lượt cán bộ, chiến sĩ cùng hàng trăm phương tiện được huy động theo phương châm “4 tại chỗ”.

Hơn 12.590 lượt cán bộ, chiến sĩ cùng hàng trăm phương tiện được huy động để hỗ trợ người dân. 

Trong dòng nước đục ngầu, những chùm đèn pin quét qua từng nóc nhà trở thành tín hiệu của sự sống và giữa ranh giới mỏng manh ấy, người dân không hề đơn độc.

Bên cạnh lực lượng chức năng, phong trào cứu hộ tự phát của người dân và các nhóm thiện nguyện lan nhanh như một mạch ngầm đầy nhân ái. Trong số đó phải kể đến Đội SOS 38 Hà Tĩnh. Bảy chàng trai trẻ do Lương Vĩnh Long Nhật (23 tuổi, Huế) dẫn đầu. Họ có mặt tại khu vực Long Vân từ sớm 20/11, lao ngay vào dòng nước xiết để phối hợp cùng công an, bộ đội địa phương.

“Có đoạn nước chảy mạnh đến mức thuyền bị đẩy trượt cả mét. Chúng tôi phải bơi sát tường nhà, bám cửa sổ để kiểm tra từng căn”, Nhật kể.

Đội SOS 38 Hà Tĩnh cứu người nhà bị kẹt lại trong nhà. Ảnh: Long Nhật

Nhật cho biết, đêm ngày 20/11, khi phát hiện một căn nhà khóa trái cửa, họ suýt đi qua. Nhưng linh cảm mách bảo, Nhật gõ mạnh vào cửa sổ và nghe vọng ra một tiếng đáp rất nhỏ. Trong ánh đèn pin mờ, cả đội phát hiện đôi vợ chồng hơn 70 tuổi đang co ro trên chiếc bàn gỗ, nước đã dâng đến mép.

“Lúc bế ông cụ, tôi có cảm giác như nhấc cả nỗi sợ hãi đè nặng suốt nhiều giờ của họ. Nếu trễ hơn chút nữa thì…”, Nhật nghẹn giọng.

Ba ngày, họ cứu được hơn 300 người. Khi nước Quy Nhơn bắt đầu rút, nhóm lại lên đường vào Tuy Hòa, rồi Bình Kiến (tỉnh Đắk Lắk) để tiếp tục hỗ trợ đồng bào.

Các chiến sĩ Công an tỉnh Gia Lai trao nhu yếu phẩm hỗ trợ cho bà con vùng lũ. Ảnh: ĐVCC

Không chỉ các đội SOS mà ngư dân, thợ hồ, lái xe cũng bất ngờ trở thành những “hoa tiêu” dẫn đường trong biển nước. Có người cho mượn chiếc thuyền thúng duy nhất dù nhà mình vẫn còn ngập. Có những phụ nữ chèo thuyền phát cơm, nước uống tới từng điểm sơ tán.

Anh Võ Quốc Dũng (phường Quy Nhơn Bắc) kể: “Tôi quen từng ngóc ngách ở đây, nên khi bộ đội vào, tôi đứng lên mũi thuyền chỉ đường. Người dân giúp được gì thì giúp”.

Có những người không biết bơi nhưng vẫn đứng dưới mưa, soi đèn pin vào từng mái nhà nghi có người mắc kẹt để báo cứu hộ. Những hành động nhỏ bé mà cứu được cả một mạng người.

Lãnh đạo Quân khu 5 và lãnh đạo tỉnh Gia Lai chỉ đạo công tác ứng phó mưa lũ tại các khu vực ngập nặng.

Toàn tỉnh có 19.200 hộ bị ngập, nhiều nơi nước sâu 2-3 m. Nhiều tuyến đường, đê kè, mương nội đồng bị cuốn trôi. Đau lòng nhất là 3 người tử vong, nhiều người bị thương, tài sản mất trắng chỉ sau một đêm.

Điều đáng nói, giữa những giờ phút cam go nhất, chính quyền tỉnh Gia Lai không chỉ chạy đua với nước lũ mà còn chủ động kích hoạt toàn bộ hệ thống ứng phó khẩn cấp. Từng cấp, từng ngành được huy động ngay trong đêm, triển khai phương án cứu hộ theo từng kịch bản cụ thể.

Từng cấp, từng ngành được huy động ngay trong đêm, triển khai phương án cứu hộ theo từng kịch bản cụ thể.

Lực lượng chức năng không đợi nước dâng mới hành động, mà đi trước một bước: Mở rộng các điểm sơ tán, thiết lập đội xung kích tại chỗ, điều động phương tiện chuyên dụng và bố trí quân số túc trực suốt đêm. Chính sự chủ động ấy đã giúp hàng chục nghìn người dân được di dời an toàn, giảm thiểu tối đa thiệt hại và tạo nên “lá chắn” vững vàng giữa mênh mông biển nước.

Sau khi nước rút, tỉnh Gia Lai lại tiếp tục chăm lo đời sống người dân bằng những giải pháp vừa cấp bách, vừa căn cơ, không để bất kỳ hộ nào rơi vào cảnh “thiếu chỗ ở, bị đói, khát”. Tỉnh quyết định hỗ trợ khẩn cấp cho những hộ mất nhà (60 triệu đồng/hộ sập hoàn toàn), hỗ trợ lương thực, nước sạch, thuốc men, nơi ở tạm cho hộ nghèo. Đồng thời triển khai gói hỗ trợ gạo 15 kg/người/tháng trong 3 tháng và hỗ trợ tiền mặt 2 triệu đồng/hộ/tháng cho các hộ khó khăn trong 3 tháng đầu.

Song song đó, các lực lượng quân đội, công an, biên phòng và đoàn thể địa phương được tăng cường xuống từng khu dân cư để dọn bùn đất, khử khuẩn, khôi phục điện, nước, sửa lại trường học, trạm y tế, tuyến giao thông bị hư hỏng. Ở đâu còn bùn đỏ, ở đó xuất hiện áo xanh, áo lính; ở đâu còn người dân hoang mang, ở đó có cán bộ cơ sở đến động viên, hỗ trợ.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long kiểm tra công tác khắc phục hậu quả mưa lũ và tặng quà cho bà con tại Gia Lai.

Không chỉ khắc phục trước mắt, tỉnh cũng yêu cầu các ngành xây dựng kế hoạch phục hồi sinh kế, hỗ trợ sản xuất sau lũ, bảo đảm người dân phục hồi sản xuất, kinh doanh. Chính sự vào cuộc quyết liệt, liên tục và thấu đáo của cả hệ thống chính trị tỉnh Gia Lai đã trở thành chỗ dựa để người dân yên tâm đứng dậy sau hoạn nạn.

Những ngày tháng 11/2025 sẽ còn được nhắc lại thật lâu ở Quy Nhơn và vùng Đông Gia Lai, không chỉ bởi trận lũ dâng cao đến tận mái nhà, mà bởi tình người đã dâng cao hơn thế. Trong giông gió, người ta thấy rõ sức mạnh của sự đoàn kết. Trong hiểm nguy, mới hiểu hết giá trị của một bàn tay chìa ra đúng lúc.

Đại tướng Phan Văn Giang thăm, tặng quà người dân vùng “rốn lũ” ở xã Tuy Phước.

Lũ rồi sẽ rút, bùn đất rồi sẽ được dọn sạch, những con phố biển sẽ lại xanh màu nắng mới. Nhưng ký ức về những chiếc ca nô xuyên đêm, về những người lính bế cụ già qua dòng nước xiết, về ánh đèn pin quét lên từng mái nhà để tìm dấu hiệu sự sống,… sẽ trở thành những vệt sáng dài trong ký ức cộng đồng.

Và chính từ thử thách khắc nghiệt ấy, vùng rốn lũ Gia Lai rồi sẽ hồi sinh, mạnh mẽ như cách mà người dân nơi đây đã nắm chặt tay nhau trong dòng nước dữ. Bởi sau tất cả, tình người mới là điều ở lại bền lâu nhất.

Để kịp thời khắc phục hậu quả do mưa lũ gây ra, đồng thời phấn đấu hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm 2025, tỉnh Gia Lai đã kiến nghị Chính phủ quan tâm xem xét, hỗ trợ hóa chất để xử lý môi trường gồm 2.000 kg Chloramin B dạng bột và 100.000 viên Aquatabs. Sớm xem xét, ban hành một số chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp bị thiệt hại.