Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân như một dấu mốc quan trọng, khẳng định mạnh mẽ chủ trương xóa bỏ định kiến, tạo điều kiện đột phá cho khu vực kinh tế này. Từ tinh thần đó, nhiều địa phương đã cụ thể hóa bằng hành động, chính sách và cách làm sáng tạo. Ở Gia Lai, khu vực kinh tế tư nhân không chỉ đang lớn mạnh về quy mô mà còn trở thành ngọn cờ tiên phong trên mặt trận phát triển kinh tế - xã hội, mở ra kỳ vọng bứt phá mới cho vùng đất "biển - rừng hội tụ" giàu tiềm năng.
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Võ Mai Hưng, Phó Giám đốc Sở Công Thương Gia Lai nhận định: "Chưa bao giờ khu vực kinh tế tư nhân của Gia Lai lại phát triển sôi động như giai đoạn hiện nay".
Theo ông Võ Mai Hưng, nếu như giai đoạn 2016-2020, trung bình mỗi năm tỉnh chỉ có khoảng 585 doanh nghiệp thành lập mới, thì sang giai đoạn 2021-2025, con số này đã tăng gần gấp ba, đạt 1.567 doanh nghiệp/năm. Tính đến nay, toàn tỉnh có khoảng 17.500 doanh nghiệp, cùng 66.900 hộ kinh doanh và gần 350 mô hình kinh tế trang trại đang hoạt động.
Toàn tỉnh Gia Lai hiện có 17.500 doanh nghiệp, 66.900 hộ kinh doanh, gần 350 mô hình kinh tế.
Sự lớn mạnh của kinh tế tư nhân không chỉ thể hiện ở quy mô mà còn ở đóng góp thực chất. Kinh tế tư nhân hiện chiếm khoảng 80% GRDP toàn tỉnh, tạo ra hơn 93% việc làm trong nền kinh tế và có tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 8%/năm, cao hơn mức tăng chung của tỉnh. Thu nhập bình quân lao động khu vực tư nhân cũng tăng mạnh, từ 72 triệu đồng/người năm 2020 lên khoảng 129 triệu đồng/người vào năm 2025, tương ứng tăng 12,4%/năm.
Ở nhiều lĩnh vực, kinh tế tư nhân đã trở thành “xương sống” phát triển. Nông nghiệp công nghệ cao và chế biến nông sản đang thu hút lượng vốn đầu tư lớn, với nhiều dây chuyền hiện đại phục vụ chế biến cà phê, hồ tiêu, cao su, chuối xuất khẩu,... chiếm tới hơn 80% kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh.
Bên cạnh đó, năng lượng tái tạo là lĩnh vực tư nhân tham gia mạnh mẽ, giúp Gia Lai vươn lên nhóm địa phương có sản lượng điện mặt trời, điện gió hàng đầu khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
Ngoài ra, ở mảng dịch vụ, thương mại, logistics, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đã tận dụng tốt xu hướng chuyển đổi số để mở rộng kênh bán hàng trực tuyến, ghi nhận mức tăng doanh thu 15-20% so với trước.
Thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, tỉnh Gia Lai đã triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp. Trước hết là cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, với mục tiêu đến năm 2025 cắt giảm tối thiểu 30% số lượng thủ tục, 50% thời gian xử lý và 30% chi phí tuân thủ. 100% thủ tục được số hóa, công khai trên Cổng Dịch vụ công, tạo thuận lợi tối đa cho người dân và doanh nghiệp.
Cùng với đó, tỉnh hỗ trợ tiếp cận công nghệ số, cung cấp miễn phí nhiều nền tảng phần mềm kế toán, quản trị, thương mại điện tử cho doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh. Một điểm nhấn quan trọng là chính sách chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp, được xem là “làn sóng thứ nhất” để gia tăng số lượng doanh nghiệp mới. “Làn sóng thứ hai” là khởi nghiệp sáng tạo, với nhiều chính sách “0 đồng”, miễn, giảm chi phí ban đầu, giúp hàng nghìn hộ mạnh dạn bước vào kinh doanh quy mô hơn.
Cảng Quy Nhơn giữ vai trò cầu nối quan trọng trong khu vực, góp phần phát triển kinh tế. Ảnh: Hiền Mai
Song song đó, Gia Lai cũng đã số hóa toàn bộ quy trình giao đất, cho thuê đất, áp dụng cơ chế xử lý “đồng thời - song song” trong thẩm định môi trường và cấp phép xây dựng, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian cho doanh nghiệp.
Dù tăng nhanh về số lượng, nhưng nhìn tổng thể, quy mô doanh nghiệp tư nhân ở Gia Lai vẫn còn nhỏ; năng lực cạnh tranh, khả năng kết nối chuỗi giá trị còn hạn chế. Hầu hết doanh nghiệp hoạt động ở quy mô vừa và nhỏ, thậm chí siêu nhỏ; công nghiệp hỗ trợ chưa phát triển; khả năng ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo còn yếu.
Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, vòng địa phương cụm Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Ảnh: Hiền Mai
Ông Phan Thanh Thiên - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Gia Lai - nhận định: “Các doanh nghiệp tư nhân ở Gia Lai đang đối mặt nhiều điểm nghẽn như hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ, chi phí logistics cao, công nghiệp hỗ trợ còn yếu. Đặc biệt, hơn 97% doanh nghiệp là nhỏ và vừa nên gặp khó trong năng lực quản trị, công nghệ và tiếp cận thị trường”.
Từ thực tế này, tỉnh xác định cần thêm những “con sếu đầu đàn” là các doanh nghiệp lớn có tiềm lực tài chính và công nghệ mạnh để dẫn dắt toàn chuỗi. Đây cũng là hướng đi mà Gia Lai đặt trọng tâm trong thu hút đầu tư thời gian tới, hướng tới hình thành hệ sinh thái doanh nghiệp năng động, gắn kết giữa doanh nghiệp tư nhân - doanh nghiệp nhà nước - doanh nghiệp FDI.
Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại xây dựng Thiên Phát sản xuất ván ghép thanh phục vụ ngành chế biến gỗ nội, ngoại thất.
Trong khi đó, ông Nguyễn Tiến Định, Giám đốc Công ty Cổ phần Vietnam Coffee United (xã Chư Prông), chia sẻ: "Những năm qua, các cấp chính quyền tỉnh đã tạo điều kiện thuận lợi, cơ chế thông thoáng giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận đất đai, vốn và các chương trình xúc tiến thương mại. Nhờ đó, chúng tôi đã xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất cà phê bền vững, mở rộng vùng nguyên liệu và xuất khẩu cà phê sang 10 quốc gia. Hiện công ty đang hướng đến các thị trường lớn như Nhật Bản, Mỹ và tiếp tục phát triển vùng nguyên liệu đạt tiêu chuẩn quốc tế".
Theo ông Định, thời gian qua, chính quyền địa phương đã luôn đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua nhiều khó khăn, đặc biệt trong lĩnh vực thủ tục hành chính và xúc tiến thương mại. Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn cho rằng: “Một số quy trình hành chính vẫn còn rườm rà, nhất là liên quan đến đất đai và tiếp cận tín dụng. Doanh nghiệp mong muốn tỉnh tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ đồng bộ, đơn giản hóa thủ tục nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí, giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư lâu dài”.
Tỉnh Gia Lai đặt mục tiêu đến năm 2030, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế Gia Lai, là lực lượng tiên phong trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số,...
Từ đây, Gia Lai phấn đấu tốc độ tăng trưởng bình quân của kinh tế tư nhân đạt 9,5 - 11,5%/năm; đóng góp 55 - 60% GRDP; 35 - 40% tổng thu ngân sách nhà nước và tạo việc làm cho 80 - 85% lao động trên địa bàn.
Toàn tỉnh có từ 60.000 - 65.000 doanh nghiệp, trong đó ít nhất 2 doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Đến năm 2035, phấn đấu có khoảng 75.000 doanh nghiệp, với ít nhất 5 doanh nghiệp vươn tầm quốc tế.
Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, tỉnh Gia Lai xác định 4 khâu đột phá trong phát triển kinh tế tư nhân, gồm: Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; đầu tư phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc cụ thể hóa, vận dụng linh hoạt sáng tạo nội dung 3 nghị quyết lớn của Bộ Chính trị. Đây sẽ là nền tảng qan trọng, cùng với Nghị quyết số 68, tạo động lực mạnh mẽ để Gia Lai vươn lên trong kỷ nguyên mới.
Tỉnh Gia Lai xác định cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư - kinh doanh - thị trường.
Tỉnh cũng xác định cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư - kinh doanh - thị trường; nâng cao năng lực doanh nghiệp; tăng cường liên kết và hội nhập chuỗi giá trị…
Trong Đề án phát triển kinh tế tư nhân tỉnh Gia Lai giai đoạn 2026 - 2030, định hướng đến năm 2035, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn kiến nghị Chính phủ cho phép tỉnh xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù và chuyên biệt như thành lập khu thương mại tự do, trung tâm tài chính nhằm tạo thuận lợi trong thu hút đầu tư FDI mới, đồng thời đóng vai trò động lực, dẫn dắt sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân trong nước phát triển. Ông cũng để xuất sớm ban hành các chính sách cụ thể hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.
Đồng thời, tỉnh cũng nghị Quốc hội xem xét, sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến khu vực kinh tế tư nhân theo hướng không hình sự hóa các vi phạm mang tính hành chính đối với doanh nghiệp.
Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai cho biết: Quan điểm và phương châm của tỉnh là luôn đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để thúc đẩy hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh, với phương châm “5 cùng” là “Cùng nhau lắng nghe - Cùng nhau bàn bạc - Cùng nhau thực hiện - Cùng nhau chia sẻ kết quả - Cùng nhau tháo gỡ khó khăn”.
"Nguyên tắc cam kết của tỉnh là không hình sự hoá các quan hệ, hoạt động kinh tế, dân sự; giải quyết khó khăn của doanh nghiệp trên cơ sở đối thoại, minh bạch, tuân thủ pháp luật; hướng tới phát triển ổn định, bền vững, tạo niềm tin lâu dài cho cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư", ông Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh.
Tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân cụm Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, tổ chức tại tỉnh Gia Lai, PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam nhấn mạnh: Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị là bước ngoặt lịch sử khi khẳng định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng, là lực lượng tiên phong của nền kinh tế.
Theo ông, phát triển kinh tế tư nhân cần tập trung “cởi trói”, xóa bỏ phân biệt đối xử, bảo đảm quyền tự do kinh doanh và cạnh tranh bình đẳng, đồng thời đòi hỏi doanh nghiệp phải trang bị năng lực mới, từ sáng tạo trí tuệ đến bản lĩnh thị trường.
