Giá gạo Thái Lan tăng cao kỷ lục, Nga gia hạn lệnh cấm xuất khẩu

Giá gạo 5% tấm của Thái Lan được niêm yết với giá 655 - 660 USD/tấn, cao nhất kể từ đầu năm 2008, so với mức 646 - 650 USD/tấn của tuần trước. Giá gạo của Thái Lan năm 2023 cũng tăng mạnh nhất kể từ đầu những năm 2000, với mức tăng khoảng 41% kể từ đầu năm nay.

Theo các nhà giao dịch, giá gạo của Thái Lan tăng là do nhu cầu mạnh từ nước ngoài, đặc biệt là từ Indonesia và Philippines, khi nguồn cung thiếu hụt trước kỳ nghỉ năm mới.

Giới chuyên gia nhận định, có 2 nguyên nhân chính khiến giá gạo thế giới tăng mạnh: Một là Ấn Độ hạn chế xuất khẩu gạo và hai là thời tiết khô hạn ảnh hưởng bất lợi đến hoạt động sản xuất lúa gạo ở nhiều quốc gia. Hai yếu tố này dẫn tới tình trạng thắt chặt nguồn cung trên thị trường gạo toàn cầu và giá gạo tăng như một hệ quả tất yếu.

Hiện tượng El Nino cùng với xung đột Ukraine khiến nguồn cung lương thực toàn cầu bị ảnh hưởng, giá lương thực tăng mạnh

Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới đã chứng kiến sản lượng gạo suy giảm do lượng mưa ít do hiệu ứng El Nino. Nhằm đảm bảo nguồn cung lương thực trong nước và kiềm chế lạm phát giá lương thực, quốc gia đông dân nhất thế giới đã quyết định hạn chế xuất khẩu gạo trong năm 2023 và dự kiến duy trì hạn chế này cho tới ít nhất giữa năm 2024.

Không chỉ hoành hành ở Ấn Độ, El Nino - hiện tượng thời tiết với lượng mưa ít và những giai đoạn khô hạn kéo dài, cũng ảnh hưởng tới các nước sản xuất gạo lớn khác như Indonesia và Thái Lan. Giá gạo tăng mạnh trong năm nay đã thúc đẩy nhiều quốc gia tăng cường mua gạo để dự trữ vì lo ngại nguồn cung gạo toàn cầu sẽ thắt chặt hơn nữa do El Nino.

Liên quan đến việc Nga gia hạn lệnh cấm xuất khẩu gạo, chính phủ nước này cho biết, “Nga gia hạn lệnh cấm xuất khẩu gạo tạm thời. Lệnh cấm sẽ có hiệu lực đến ngày 30/6/2024”. Lệnh cấm sẽ không ảnh hưởng đến các nước thành viên của Liên minh Kinh tế Á-Âu (Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan), Nam Ossetia và Abkhazia. Ngoài ra, gạo vẫn có thể được vận chuyển ra nước ngoài để viện trợ nhân đạo hoặc quá cảnh qua lãnh thổ Nga.

Trước đó, Nga ban hành lệnh cấm xuất khẩu gạo từ ngày 29/7 với thời hạn ban đầu đến 31/12. Quyết định của Nga được đưa ra chỉ một tuần sau khi Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, cấm xuất khẩu loại nông sản này để bình ổn giá trong nước.

Lệnh cấm xuất khẩu gạo của chính phủ Nga nhằm bảo vệ thị trường nội địa sau khi tổ hợp thủy điện Fedorovsky ở vùng Krasnodar gặp sự cố vào tháng 4/2022. Chính sự cố này đã khiến sản lượng gạo của Nga năm 2022 giảm xuống còn 797,6 nghìn tấn so với mức 1,076 triệu tấn được ghi nhận của năm 2021. Đây cũng là lần đầu tiên Nga ghi nhận sản lượng gạo dưới 1 triệu tấn trong những năm gần đây.

Nga vốn nổi tiếng với lúa mỳ nhưng gạo vẫn được trồng, chủ yếu ở các vùng phía Tây Nam nước này, gần biên giới với Azerbaijan, Gruzia và Kazakhstan. Ngoài ra, có một phần sản lượng nhỏ ở miền Đông nước Nga dọc biên giới với Trung Quốc và Triều Tiên. Khoảng 73% sản lượng gạo của Nga được trồng ở vùng Krasnodar.