EVNNPT và mục tiêu "top 10” châu Á về lĩnh vực truyền tải điện

Sử dụng thiết bị bay không người lái để xử lý vật cản trên đường dây

Cùng với sự phát triển của ngành Điện, quá trình phát triển lưới điện truyền tải Việt Nam đã có những bước tiến dài. Để giúp bạn đọc có thể hình dung những bước tiến ấy, chúng ta sẽ nói đến con số, hình ảnh nào, thưa ông?

Hơn 10 năm qua, hệ thống truyền tải điện quốc gia đã có bước phát triển vượt bậc về quy mô và ngày càng nâng cao về chất lượng, trình độ công nghệ. EVNNPT đã vận hành an toàn, liên tục, ổn định hệ thống truyền tải điện quốc gia với mức tăng trưởng bình quân đạt 10,95%/năm, góp phần quan trọng cùng EVN đảm bảo cung cấp điện ổn định phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Đến nay, hệ thống truyền tải điện quốc gia đã vươn tới tất cả các tỉnh, thành, trong cả nước và kết nối với lưới truyền tải điện của Trung Quốc, Lào, Campuchia.

Hiện nay, EVNNPT đang quản lý vận hành 154 trạm biến áp (TBA) với tổng dung lượng máy biến áp là 94.219 MVA trong đó có 31 TBA 500 kV, 123 TBA 220 kV. Về đường dây, EVNNPT đang quản lý vận hành 25.301 km trong đó có 8.046 km đường dây 500 kV, 17.255 km đường dây 220 kV. So với khi thành lập EVNNPT (7/2008), chiều dài đường dây truyền tải đã tăng 2,3 lần, số TBA tăng 2,5 lần, dung lượng MBA tăng 4,2 lần. Những con số ấn tượng này cho thấy bước tiến vượt bậc của lưới điện truyền tải trong những năm qua.

Thưa ông, sự phát triển đó có gây áp lực đối với EVNNPT trong giai đoạn hiện nay không, nhất là vấn đề truyền tải công suất các nhà máy điện mặt trời “rất nóng” thời gian qua, cũng như mức độ tăng trưởng điện luôn trên 10% mỗi năm?

Trong bối cảnh phải duy trì tốc độ phát triển lưới điện truyền tải nhằm đáp ứng nhu cầu điện của đất nước đồng thời phải tăng năng suất lao động thì áp lực đối với EVNNPT là rất lớn trong vận hành cũng như đầu tư lưới điện truyền tải.

Về vận hành hệ thống truyền tải điện, do một số nguồn điện chậm tiến độ như Nhiệt điện Thái Bình 2 dẫn đến quá tải các TBA 500 kV Nho Quan, Thường Tín. Các Trung tâm nhiệt điện Sông Hậu, Long Phú chậm tiến độ dẫn đến áp lực truyền tải cao trên đường dây Bắc – Nam.

Đối với việc truyền tải công suất các nhà máy điện mặt trời (ĐMT), hiện nay hệ thống truyền tải điện chưa bị quá tải do giải tỏa công suất của các ĐMT ở khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận vì một số ĐMT phải giảm phát để tránh quá tải đường dây 110 kV thuộc quản lý của các Tổng công ty Điện lực.

Tuy nhiên trong thời gian tới khi các Tổng công ty Điện lực hoàn thành dự án nâng cấp các đường dây 110 kV thì công suất ĐMT sẽ dồn lên lưới truyền tải. Cùng với một số ĐMT thuộc tỉnh Ninh Thuận tiếp tục hòa lưới từ nay đến 2020, dự kiến các TBA 500 kV Di Linh, Vĩnh Tân, Đăk Nông, các TBA 220 kV Phan Thiết, Tháp Chàm, các đường dây 220 kV Nha Trang - Tháp Chàm, Đa Nhim - Đức Trọng, Đức Trọng - Di Linh… sẽ bị quá tải.

Tổng công ty đã đặt mục tiêu đến năm 2025, sẽ là một trong các đơn vị đứng đầu châu Á về chất lượng dịch vụ truyền tải điện. Ông có thể cho biết rõ hơn về mục tiêu này và những định hướng gì cho phát triển lưới điện thông minh trong tương lai?

Theo “Chiến lược phát triển EVNNPT đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2040”, định hướng đến năm 2020 EVNNPT trở thành một trong bốn tổ chức truyền tải điện hàng đầu ASEAN. Năm 2025, EVNNPT trở thành một trong các tổ chức truyền tải điện thuộc 10 nước hàng đầu châu Á. Năm 2030, EVNNPT đạt trình độ tiên tiến trên thế giới trong lĩnh vực truyền tải điện.

Về vị thế của EVNNPT trong phạm vi châu Á, căn cứ vào sản lượng điện truyền tải, EVNNPT đang nằm trong nhóm 10 tổ chức truyền tải điện hàng đầu châu Á. Căn cứ vào quy mô khối lượng đường dây truyền tải điện và dung lượng các TBA thì EVNNPT đang tiếp cận dần đến nhóm 10 tổ chức truyền tải điện hàng đầu châu Á. Căn cứ vào 4 tiêu chí đánh giá chất lượng của hệ thống truyền tải điện (độ tin cậy, độ sẵn sàng, suất sự cố và tổn thất truyền tải), EVNNPT đang tiếp cận với nhóm 10 tổ chức truyền tải điện hàng đầu châu Á nằm trong số so sánh.

Như vậy, mục tiêu đến năm 2025 EVNNPT sẽ là một trong các tổ chức truyền tải điện thuộc 10 nước hàng đầu châu Á về chất lượng dịch vụ truyền tải điện là hoàn toàn khả thi.

Hiện nay, EVNNPT đang triển khai đề án “Tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4” trong đó bao gồm nhiều dự án thành phần nhằm phát triển lưới điện thông minh như Trạm biến áp số; Hệ thống giám sát MBA nhằm đánh giá tình trạng MBA, tính toán khả năng tải động, mức độ lão hóa cách điện, tuổi thọ MBA, chẩn đoán và cảnh báo các nguy cơ, sự cố tiềm ẩn; Thiết bị giám sát khả năng tải động của đường dây nhằm tính toán, dự báo khả năng tải động của đường dây, tính toán khả năng quá tải ngắn hạn; Thiết bị bay không người lái (UAV) để quản lý vận hành đường dây; Thiết bị định vị sự cố cho các đường dây 500 kV đường dây 220kV quan trọng với độ chính xác đạt đến +/-200m; Hệ thống quan trắc cảnh báo sét nhằm cảnh báo sớm về sự hình thành, xuất hiện của các cơn giông - sét tiềm năng gây nguy hiểm tới lưới điện truyền tải, định vị và xác định các thông số của cú sét.

Ông Lưu Việt Tiến - Phó Tổng giám đốc EVNNPT

Theo ông, trở ngại lớn nhất đối với EVNNPT trong việc thực hiện những mục tiêu trên?

Để đạt được mục tiêu chiến lược đưa EVNNPT trở thành một trong các tổ chức truyền tải điện thuộc 10 nước hàng đầu châu Á, trở ngại lớn nhất đối với EVNNPT là chất lượng nguồn nhân lực. So với khi thành lập EVNNPT, tổng số CBCNV của EVNNPT tăng 15% nhưng lao động SXKD điện lại giảm 5,28%. Thực hiện chủ trương của EVN về nâng cao năng suất lao động, EVNNPT tiếp tục tiết giảm lao động SXKD theo hướng tách bạch, sắp xếp hài hòa lao động giữa các khâu quản lý vận hành, quản lý dự án đầu tư và dịch vụ kỹ thuật truyền tải điện. Tuy nhiên, việc hạn chế tiếp nhận các lao động mới, trẻ, có trình độ chuyên môn cao, có khả năng ngoại ngữ tốt sẽ dẫn đến nguy cơ già hóa đội ngũ cán bộ và làm giảm khả năng sáng tạo, năng lực ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) trong lĩnh vực truyền tải điện. Ví dụ, việc ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) để quản lý vận hành đường dây đòi hỏi lao động đủ khả năng điều khiển UAV, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào phân tích hình ảnh…

EVNNPT đã có những giải pháp đột phá nào để khắc phục những hạn chế trên thưa ông?

Trong những năm qua EVNNPT hết sức chú trọng vào công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực đặc biệt là tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu, từng bước thực hiện lộ trình đào tạo các cán bộ có chuyên môn giỏi thành chuyên gia.

EVNNPT đã tuyển chọn và tổ chức các khóa đào tạo nâng cao về hệ thống điều khiển bảo vệ (HTĐKBV) Siemens, ABB, Toshiba cho các cán bộ kỹ thuật. Hiện nay, các cán bộ sau khi trở về tiếp tục được giao nhiệm vụ giảng dạy, trao đổi kiến thức tại các hội thảo để truyền đạt lại các kiến thức đã học cho các cán bộ kỹ thuật khác đồng thời tự thực hiện cấu hình, tích hợp các HTĐKBV của Siemens, ABB, Toshiba hoặc dùng phần mềm của bên thứ 3 để cấu hình, tích hợp các HTĐKBV mới. Nhờ đó EVNNPT chủ động trong việc cải tạo, nâng cấp, mở rộng HTĐKBV các TBA, giảm chi phí đầu tư (so với phương án thuê nhà thầu bên ngoài thực hiện).

EVNNPT đã tuyển chọn và tổ chức đào tạo các khóa đào tạo về công nghệ MBA. Sau khi tham gia các khóa đào tạo, các học viên đã được tìm hiểu sâu hơn về cấu tạo, vận hành và bảo dưỡng sửa chữa MBA. Các cán bộ sau khi được đào tạo đã tích cực tham gia vào quá trình chuẩn đoán, xử lý sự cố MBA, bước đầu tạo thành nhóm chuyên gia tư vấn về MBA cho EVNNPT.

Bên cạnh đó, EVNNPT tiếp tục cử cán bộ tham gia vào Đề án đào tạo chuyên gia của Tập đoàn trong các lĩnh vực như tự động hoá lưới điện, thí nghiệm điện, quản lý dự án đầu tư xây dựng. Đồng thời, EVNNPT cũng chú trọng đào tạo cán bộ quản lý, đào tạo bồi huấn công nhân kỹ thuật, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ và các kỹ năng công việc cho CBCNV.

Để hướng đến mục tiêu trên, không chỉ nhìn vào quy mô lưới điện mà cần nhìn nhận vào những khía cạnh khác như năng suất lao động, suất sự cố. Những tiêu chí trên của EVNNPT hiện vẫn còn cao. Vậy giải pháp để EVNNPT tăng năng suất lao động, giảm sự cố trong thời gian tới là gì?

Thực tế, mặc dù EVNNPT cần nỗ lực hơn nữa để giảm sự cố trên lưới điện truyền tải nhưng căn cứ vào 4 tiêu chí đánh giá chất lượng của hệ thống truyền tải điện (độ tin cậy, độ sẵn sàng, suất sự cố và tổn thất truyền tải) thì EVNNPT đang tiếp cận với nhóm 10 tổ chức truyền tải điện hàng đầu châu Á nằm trong số so sánh. Để giảm sự cố trên lưới điện truyền tải, EVNNPT đang tích cực từng bước nâng cấp lưới điện truyền tải để giảm sự cố do hư hỏng thiết bị đã cũ; chuẩn hóa đặc tính kỹ thuật thiết bị để nâng cao chất lượng thiết bị đầu tư mới; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để giảm thiểu sự cố chủ quan; ứng dụng các công nghệ mới để chủ động dự báo nguy cơ sự cố tiềm ẩn…

Riêng tiêu chí đánh giá về năng suất lao động thì EVNNPT đang đứng ở cuối của nhóm có năng suất lao động trung bình trong dải từ 15-30 GWh/người. Do đó, trong thời gian tới EVNNPT sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc đưa vào vận hành các TBA không người trực theo đúng định hướng của EVN là đến 2020 đạt 60% TBA 220kV vận hành theo tiêu chí không người trực. Đồng thời, EVNNPT từng bước ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) để quản lý vận hành đường dây. Đây sẽ là hai giải pháp đột phá để EVNNPT tăng năng suất lao động thể hiện trên thực tế là chiều dài đường dây truyền tải và số TBA tăng cao theo từng năm nhưng số lao động SXKD điện lại giảm.