EVFTA: Xe ô tô nhập khẩu vào Việt Nam giảm giá nhưng vẫn khó cạnh tranh

Theo điều khoản của Hiệp định EVFTA, Việt Nam sẽ dần dỡ bỏ và xoả bỏ thuế nhập khẩu xe châu Âu, mỗi năm giảm từ 6,8 - 7%. Trước khi có EVFTA, ôtô nhập khẩu từ châu Âu về Việt Nam phải chịu mức thuế 70% tính theo giá trị khai báo hải quan áp dụng theo thuế suất tối huệ quốc (MFN) trong các thành viên WTO. Theo lộ trình giảm thuế của Hiệp định EVFTA thì từ ngày 1/8/2020 Việt Nam sẽ cắt giảm thuế trong vòng 10 năm, mỗi năm trung bình khoảng 7% và tiến tới sau 10 năm sẽ cắt giảm về 0%.

Anh, Pháp, Đức là 2 quốc gia sản xuất xe hơi lớn nhất EU đã giảm giá đáng kể ở thị trường Việt Nam. Xe Anh hiện đang có giá bình quân hơn 2,3 tỷ đồng/chiếc, giảm bình quân 100 triệu đồng/chiếc theo khai báo giá trị hải quan của doanh nghiệp khi nhập về Việt Nam. Xe nhập từ Pháp cũng giảm từ 2,4 tỷ đồng xuống còn 1,9 tỷ đồng khi về Việt Nam. Trong khi đó, xe nhập khẩu từ Đức neo ở giá trung bình 1,7 tỷ đồng.

Các dòng xe có xuất xứ châu Âu không có dòng giá rẻ, dung tích thấp. Dung tích động cơ đốt trong của các nước cũng có tối thiểu 1.600 cc. Các mẫu như BMW, Audi nhập nguyên chiếc về Việt Nam đều có dung tích trên 2.000 cc trở lên, trong khi Mercedes lắp ráp tại Việt Nam có mẫu dung tích xy-lanh thấp nhất 1.500 cc, các mẫu nhập đều từ trên 2.000 cc. Do đó, tuy được hưởng ưu đãi từ EVFTA, nhưng giá thành của các dòng xe này vẫn còn khá cao.

Mặt khác, mặc dù thuế nhập khẩu giảm, nhưng thuế nhập tuyệt đối đánh vào xe của EU khi vào Việt Nam vẫn rất cao, đều trên 50%-64%/chiếc. Do đó, các mẫu xe này bị đội giá khá mạnh. Chưa kể những dòng xe nhập đều có dung tích xilanh lớn, chịu thuế tiêu thụ đặc biệt cao, nên rất khó giảm giá mạnh và mở rộng thị trường, khách hàng.

4 tháng đầu năm 2021, số lượng ô tô nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh. Lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu đạt 50.161 chiếc, tăng 56,5% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống đạt 33.366 chiếc, tăng 36,9%; ô tô vận tải đạt 11.998 chiếc, tăng 82,4%.

Tuy nhiên, số lượng xe nhập khẩu từ châu Âu giảm mạnh. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong 4 tháng đầu năm, lượng xe nhập khẩu từ các nước châu Âu chỉ đạt khoảng 436 chiếc, giảm gần 35 chiếc so với cùng kỳ năm trước, trong đó có cả những mẫu xe, dòng xe chuyên dụng, đặc chủng. Thị trường suy giảm nhiều nhất là Đức khi 4 tháng qua chỉ nhập được hơn 326 chiếc, giảm hơn 60 chiếc so với cùng kỳ năm trước.

Các mẫu xe châu Âu có mặt ở Việt Nam như BMW và Mercedes hiện có doanh số tốt nhất; trong đó BMW và mẫu mini có doanh số bán khá cao hơn 580 chiếc.

Bên cạnh đó, việc hạn chế nhà nhập khẩu, phân phối trên thị trường đã và đang cản trở những mẫu xe nhập từ EU vào lãnh thổ Việt Nam. Hiện chỉ có một vài hãng xe nhập ở Việt Nam nhưng tỷ lệ xe bán ra không cao, gặp khó khăn khi số khách hàng mục tiêu đã bị giảm do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19.

Hiện, xe ô tô nhập khẩu vào Việt Nam vẫn chủ yếu đến từ 3 thị trường chính: Thái Lan, Indonesia và Trung Quốc. Trong tháng 4/2021, số lượng xe từ 3 thị trường này chiếm 94% tổng số xe nhập khẩu vào Việt Nam. Nguyên nhân được cho là do các dòng xe nhập khẩu từ các nước này có giá thành thấp, phù hợp với túi tiền của người Việt Nam. Đơn cử như ô tô nhập từ Indonesia có giá trung bình 280 triệu đồng. Thái Lan và Indonesia cũng được hưởng lợi khi xe ô tô nhập vào thị trường Việt Nam không phải chịu thuế nhập khẩu.