Thỏa thuận đạt được sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng và chỉ vài ngày trước thời hạn 31/12, đánh dấu sự kết thúc của giai đoạn chuyển tiếp Brexit. Các nhà lãnh đạo EU, Nghị viện châu Âu và Nghị viện Vương quốc Anh đều cần phải thông qua thỏa thuận.
Các nhà lập pháp Anh sẽ tranh luận về luật vào ngày 30/12. Đảng Lao động đối lập cho biết sẽ ủng hộ thỏa thuận của chính phủ. Tất cả các quốc gia thành viên EU ký vào thỏa thuận, sau đó sẽ quay trở lại Nghị viện châu Âu, nơi các thành viên sẽ bỏ phiếu để phê chuẩn thỏa thuận. Nghị viện châu Âu cho rằng đã quá muộn để tổ chức một phiên bỏ phiếu khẩn cấp trước ngày 31/12. Thay vào đó, họ có kế hoạch áp dụng thỏa thuận "tạm thời", với việc các Thành viên của Nghị viện châu Âu (MEP) sẽ triệu tập lại chính thức để phê chuẩn thỏa thuận vào năm mới. Nghị viện sẽ họp vào ngày 28/12 để thảo luận về thỏa thuận đêm Giáng sinh.
Thay vì mở quà Giáng sinh, các đại sứ của 27 nước thành viên Liên minh châu Âu dành ngày 24/12 để rà soát chi tiết của thỏa thuận thương mại hậu Brexit |
Những điểm chính từ thỏa thuận hậu Brexit có thể kể đến như: Không có thuế quan và hạn ngạch đối với hàng hóa; Chấm dứt việc di chuyển tự do, nghĩa là công dân Vương quốc Anh sẽ không còn quyền làm việc, sinh sống, học tập hoặc khởi nghiệp ở EU mà không cần thị thực; Kiểm tra biên giới sẽ được áp dụng giữa Vương quốc Anh và các nước thành viên EU; Sẽ không có biên giới cứng trên đảo Ireland giữa Cộng hòa Ireland và Bắc Ireland; Vương quốc Anh sẽ có thể phát triển hơn nữa các hoạt động đánh bắt cá của Anh trong ít nhất 5 năm rưỡi, trong thời gian đó các cộng đồng ngư dân châu Âu sẽ được bảo vệ; Cam kết chung về bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu và định giá carbon; Một cam kết chung để bảo vệ các quyền xã hội và lao động; Giữ các tiêu chuẩn về minh bạch thuế; Quyền lợi của hành khách và người lao động trong lĩnh vực giao thông vận tải; Vương quốc Anh tiếp tục tham gia một số chương trình của EU cho đến năm 2027 như Horizon Europe, với sự đóng góp tài chính của Vương quốc Anh; Một bản tóm tắt về thỏa thuận đã được công bố trên trang web của chính phủ Anh.
Phát biểu ngay sau thông báo hôm 24/12, Thủ tướng Anh Boris Johnson nói rằng, đây là một "thỏa thuận tốt" cho "toàn bộ châu Âu" - một thỏa thuận biểu thị "một sự ổn định mới và một sự chắc chắn mới trong một mối quan hệ đôi khi khó khăn”. Anh đã giành lại quyền kiểm soát luật pháp và vận mệnh của mình ... từ ngày 1/1, ở bên ngoài liên minh thuế quan và bên ngoài thị trường chung; luật pháp của Anh sẽ chỉ được thực hiện bởi quốc hội Anh, được giải thích bởi các thẩm phán Vương quốc Anh ngồi trong các tòa án của Vương quốc Anh; và thẩm quyền của Tòa án Công lý Châu Âu sẽ chấm dứt.
Ông Johnson tuyên bố rằng Vương quốc Anh đã đạt được một thỏa thuận thương mại "kiểu Canada" trị giá 660 tỷ bảng Anh (893 tỷ đô la Mỹ) và giải quyết các vấn đề về thủy sản - một điểm gây tranh cãi chính trong các cuộc đàm phán - nói rằng Anh đã rút lại " toàn quyền kiểm soát "vùng biển của mình. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết EU đã đạt được một thỏa thuận thương mại công bằng và cân bằng hậu Brexit, nhưng cho rằng khối này có ưu thế hơn trong các cuộc đàm phán. Trong mọi trường hợp, nếu có một Brexit cứng, điều đó sẽ không tốt cho cả hai bên, nhưng nó sẽ ảnh hưởng nặng nề hơn đến Vương quốc Anh so với Liên minh châu Âu với tất cả sức mạnh của 450 triệu công dân. Và do đó, từ một vị thế mạnh mẽ, EU có thể đưa ra thỏa thuận toàn diện nhất từng có. Vì vậy, đối với tất cả những người châu Âu, bà Leyen cho rằng đã đến lúc bỏ lại Brexit phía sau.