Du lịch Việt Nam: Hành trình 63 năm trở thành ngành kinh tế quan trọng của đất nước

Ngày 9/7/1960, Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng thay mặt Hội đồng Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ký ban hành Nghị định số 26 về việc thành lập Công ty Du lịch Việt Nam trực thuộc Bộ Ngoại thương.

Việt Nam đã vinh dự nhận được nhiều giải thưởng quốc tế danh giá

Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam nhấn mạnh, trong những năm tháng chiến tranh, sự ra đời của ngành du lịch Việt Nam là một dấu son lịch sử, thể hiện tầm nhìn sâu rộng của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta. Du lịch đã được xác định vai trò là một ngành kinh tế mới trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

Đặc biệt, tư duy đột phá còn thể hiện ở cơ chế Công ty Du lịch Việt Nam có thể thành lập các đại diện của Công ty ở nước ngoài, các chi nhánh du lịch ở địa phương, các khách sạn và các phương tiện vận chuyển chuyên dụng trực thuộc sự quản lý của công ty.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, ngành du lịch đã làm tốt nhiệm vụ tiếp quản, bảo toàn và phát triển các cơ sở du lịch ở các tỉnh, thành phố vừa giải phóng. Đồng thời, lần lượt mở rộng, xây dựng thêm nhiều cơ sở mới trên mọi miền Tổ quốc.

Bước vào thời kỳ đổi mới, ngành du lịch đã nỗ lực vươn lên, phát triển nhanh cả về quy mô và chất lượng, khẳng định vai trò, vị trí quan trọng trong nền kinh tế.

Tháng 10/1992, Chính phủ ban hành Nghị định số 5 thành lập Tổng cục Du lịch là cơ quan thuộc Chính phủ. Chỉ thị 46 của Ban Bí thư Trung ương Đảng vào tháng 10/1994 đã khẳng định chủ trương “Phát triển du lịch là một hướng chiến lược quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế - xã hội nhằm góp phần thực hiện công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nuớc”.

Đặc biệt, Thông báo kết luận số 179 ngày 11/11/1998 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch Việt Nam trong tình hình mới, là tiền đề cho sự ra đời của Ban Chỉ đạo Nhà nước về Du lịch năm 1999, Pháp lệnh Du lịch năm 1999 và Chương trình Hành động quốc gia về Du lịch năm 2000.

Gần 20 năm sau, ngày 16/01/2017, Bộ Chính trị lại ban hành Nghị quyết số 08 về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, thể hiện quyết tâm ở cấp cao nhất của Đảng và Nhà nước về sự nghiệp phát triển du lịch nước nhà.

Nhờ đó, nhiều cơ chế, chính sách được triển khai ở các cấp từ Trung ương đến địa phương, thu hút đầu tư, cải thiện cơ sở vật chất kỹ thuật và hạ tầng du lịch, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao thương hiệu, thúc đẩy sự phát triển đột phá của ngành du lịch trong thời kỳ mới.

Thống kê cho thấy, hệ thống cơ sở lưu trú du lịch cả nước được đầu tư ngày càng mạnh mẽ, năm 1990 mới có 350 cơ sở với 16.700 buồng thì đến năm 2019 đã có 30.000 cơ sở lưu trú du lịch với 650.000 buồng.

Đội ngũ doanh nghiệp lữ hành quốc tế ngày càng lớn mạnh, năm 2019 cả nước có 2.667 doanh nghiệp, so với năm 1990 chỉ có 4 doanh nghiệp, năm 2005 có 428 doanh nghiệp. Nếu như năm 1990 mới chỉ có 250 nghìn lượt khách du lịch quốc tế đến Việt Nam, thì năm 2019 đạt hơn 18 triệu lượt, tăng 72 lần.

Tốc độ tăng trưởng hàng năm thường đạt mức 2 con số, đặc biệt giai đoạn 2015-2019 đạt 22,7% mỗi năm - được Tổ chức Du lịch thế giới xếp vào hàng cao nhất trên thế giới. Khách du lịch nội địa tăng 85 lần, từ 1 triệu lượt vào năm 1990 lên 85 triệu lượt vào năm 2019.

Tổng thu từ khách du lịch năm 2019 đạt 755 nghìn tỷ đồng; đóng góp 9,2% GDP và còn tạo ra động lực thúc đẩy các ngành, lĩnh vực khác phát triển. Du lịch đã thực sự trở thành ngành kinh tế quan trọng của đất nước.

Ngành du lịch đang dần phục hồi và phát triển sau dịch Covid-19

Đối diện và trải qua những khó khăn do dịch Covid-19, du lịch Việt Nam chính thức mở cửa trở lại từ ngày 15/3/2022. Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, đây là bước ngoặt quan trọng tạo đà cho sự phục hồi của du lịch. Trong đó, du lịch nội địa trở thành điểm sáng với 101,3 triệu lượt trong năm 2022 - cao hơn cả con số kỷ lục 85 triệu của năm 2019.

Tiếp nối đà phục hồi, 6 tháng đầu năm 2023, lượng khách du lịch quốc tế đạt gần 5,6 triệu lượt, tương đương 69% kế hoạch năm. Khách du lịch nội địa đạt 64 triệu lượt. Tổng thu từ khách du lịch đạt 343 nghìn tỷ đồng.

Theo dữ liệu từ Google, trong 6 tháng đầu năm, lượng tìm kiếm về du lịch Việt Nam liên tục tăng trong tốp đầu thế giới, từ vị trí thứ 11 lên vị trí thứ 6 hiện nay. Việt Nam là điểm đến duy nhất trong Đông Nam Á nằm ở nhóm này.

Với những thành tựu nổi bật, Việt Nam đã vinh dự nhận được nhiều giải thưởng quốc tế danh giá. Trong 5 năm qua, Việt Nam được giải thưởng du lịch thế giới World Travel Awards 3 lần tôn vinh là Điểm đến di sản hàng đầu thế giới, 5 lần nhận danh hiệu Điểm đến Golf tốt nhất thế giới; 4 lần là Điểm đến hàng đầu châu Á. Tổng cục Du lịch 3 lần được trao giải thưởng Cơ quan quản lý du lịch hàng đầu châu Á.

Theo Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) Chỉ số năng lực phát triển du lịch Việt Nam năm 2021 xếp thứ 52 trên toàn cầu, tăng 8 bậc so với năm 2019, nằm trong nhóm 3 quốc gia tăng nhanh nhất thế giới.

Vừa qua, tại kỳ họp lần thứ 5 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã chính thức thông qua chính sách mới về thị thực và xuất nhập cảnh tạo thuận lợi thu hút khách quốc tế, ngành du lịch kỳ vọng đây sẽ là động lực lớn để thúc đẩy tăng trưởng thị trường du lịch quốc tế đến Việt Nam trong thời gian tới.