Đơn giản hóa tối đa hồ sơ yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp

Sáng 5/9/2025, tại phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, mục đích xây dựng dự án luật nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, đẩy mạnh thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác lý lịch tư pháp.

Ứng dụng hiệu quả thành tựu khoa học, công nghệ trong quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, hướng tới xây dựng, quản lý, quản trị tập trung hệ thống cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, liên thông, đồng bộ với hệ thống dữ liệu quốc gia về dân cư, khắc phục tình trạng phân tán hiện nay. 

Đồng thời, là cơ sở quan trọng triển khai thực hiện tiếp nhận yêu cầu, cấp phiếu lý lịch tư pháp toàn trình trên môi trường điện tử, cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi để người dân thực hiện dịch vụ mọi lúc, mọi nơi. Qua đó, góp phần thực hiện hiệu quả chủ trương đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hội nhập quốc tế.

Theo Thứ trưởng Bộ Công an, dự thảo Luật đã sửa đổi theo hướng mở rộng mục đích quản lý lý lịch tư pháp và quyền yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp, cung cấp thông tin lý lịch tư pháp để phù hợp với chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đáp ứng nhu cầu quản lý nhà nước cần biết về thông tin lý lịch tư pháp của các cơ quan, tổ chức nhà nước hiện nay.

Sửa đổi mô hình cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp từ 2 cấp phân tán, chưa tập trung sang mô hình cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp một cấp tập trung, thống nhất. Đồng thời, sửa đổi quy định về việc tiếp nhận, cập nhật thông tin lý lịch tư pháp cho phù hợp với mô hình Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp một cấp và chức năng, nhiệm vụ của Bộ Công an.  

Bên cạnh đó, bổ sung quy định cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp liên thông, đồng bộ với hệ thống dữ liệu quốc gia về dân cư và kết nối, chia sẻ với các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác, các tiêu chuẩn của Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.

Bổ sung trách nhiệm của cơ quan điều tra, cơ quan tòa án, viện kiểm sát trong việc cung cấp thông tin về hành vi phạm tội mới là các thông tin liên quan đến khởi tố, điều tra, truy tố của người đã có lý lịch tư pháp cho Cục Hồ sơ nghiệp vụ Bộ Công an, Công an cấp tỉnh.

Để giảm tình trạng người dân yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và phù hợp với mối quan hệ phối hợp công tác giữa các cơ quan nhà nước, dự thảo Luật đã bổ sung quy định cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho cơ quan, tổ chức bằng hình thức văn bản.

Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính

Để phù hợp với cơ cấu tổ chức của Bộ Công an, dự thảo Luật bãi bỏ quy định về nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước tại địa phương của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; bãi bỏ quy định về “Giấy chứng nhận đương nhiên xóa án tích” và việc xử lý thông tin này để phù hợp với quy định của Bộ luật Hình sự.

Về một số nội dung về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Thứ trưởng Bộ Công an cho hay, để cụ thể hóa tối đa chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện dịch vụ công trực tuyến, chuyển đổi số trong công tác lý lịch tư pháp, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về phiếu lý lịch tư pháp điện tử, đa dạng các phương thức cấp phiếu lý lịch tư pháp, trong đó khuyến khích yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến.

Thủ tục cấp phiếu lý lịch tư pháp được quy định theo hướng đơn giản hóa tối đa hồ sơ yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp, chỉ bao gồm: Tờ khai yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp và giấy tờ nhân thân (căn cước công dân, thẻ căn cước, hộ chiếu…).

Trường hợp hồ sơ yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp đã có thông tin, thành phần hồ sơ trong Cổng dịch vụ công quốc gia, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính, cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành được chia sẻ, khai thác theo quy định của pháp luật thì không yêu cầu cá nhân cung cấp hoặc xuất trình lại các thông tin, giấy tờ này. Thời gian cấp phiếu lý lịch tư pháp giảm còn 5 ngày.

Bổ sung quy định về không phân biệt địa giới hành chính trong giải quyết thủ tục hành chính cấp phiếu lý lịch tư pháp để phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành. Theo đó, cá nhân có quyền nộp hồ sơ yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp trực tiếp tại bất kỳ Công an cấp tỉnh hoặc Công an cấp xã thuận lợi nhất cho người dân.

Ngoài ra, bổ sung quy định về hồ sơ, thủ tục và thời hạn cấp phiếu lý lịch tư pháp cho người chưa đủ 14 tuổi, thời hạn cấp phiếu lý lịch tư pháp rút ngắn là 3 ngày; bổ sung “người giám hộ” là một trong các đối tượng không cần văn bản ủy quyền trong trường hợp ủy quyền yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp với các lý do như đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Hồ sơ dự án Luật đã được Chính phủ chuẩn bị công phu, nghiêm túc, đúng quy định, đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, quyết định theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, các quy định của dự thảo Luật bám sát và cụ thể hóa các yêu cầu, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị, nâng cao chất lượng dịch vụ công. 

Để tăng cường phân cấp, phân quyền trong giải quyết thủ tục hành chính cấp phiếu lý lịch tư pháp, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về việc phân cấp cho Công an cấp xã trong việc tiếp nhận và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực lý lịch tư pháp.