Đối thoại cấp Bộ trưởng về thương mại: Động lực nâng kim ngạch Việt Nam - Australia lên 20 tỷ USD

Trong khuôn khổ Phiên họp Hội đồng Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) lần thứ 9 diễn ra tại Melbourne, ngày 19/11/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên đã cùng Bộ trưởng Thương mại và Du lịch Australia - Thượng nghị sĩ Hon Don Farrell chủ trì Kỳ họp lần thứ 2 Đối thoại Bộ trưởng Thương mại.

Phát biểu tại đối thoại, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, Đối thoại cấp Bộ trưởng về Thương mại lần thứ hai được tổ chức trong một thời điểm có nhiều ý nghĩa. Trước hết là để tiếp tục triển khai làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Australia mới được thiết lập năm 2024. Cùng với đó, là dịp để hai bên lắng nghe, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp hai bên mở rộng thị trường, đa dạng hóa chuỗi cung ứng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, hướng tới mục tiêu kim ngạch 20 tỷ USD trong thời gian tới.

Ngoài ra, đây còn là dịp để hai nước Việt Nam - Australia tiếp tục thúc đẩy tận dụng tối đa lợi ích từ các Hiệp định Thương mại đa phương như: CPTPP, AANZFTA và RCEP.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, kỳ họp Đối thoại cấp Bộ trưởng về Thương mại tổ chức ngay trước Phiên họp Hội đồng CPTPP lần thứ 9 cho hai nước cơ hội trao đổi, hiểu rõ hơn về lập trường, quan điểm của mỗi nước đối với nhiều vấn đề đang đặt ra cho CPTPP. Cùng đó, giúp Việt Nam - Australia phối hợp hiệu quả hơn nhằm nâng tầm Hiệp định CPTPP và vai trò, vị thế của mỗi nước.

Thúc đẩy mở cửa thị trường nông sản của nhau

Trong Kỳ họp lần thứ 2 Đối thoại Bộ trưởng Thương mại giữa hai nước Việt Nam - Australia, hai Bộ trưởng đã trao đổi, thảo luận và thống nhất nhiều định hướng, giải pháp trong các lĩnh vực để đưa thương mại song phương tăng trưởng hơn nữa.

Cụ thể về thương mại song phương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao quan hệ hợp tác kinh tế giữa hai nước trong thời gian qua. Tuy nhiên, trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang gặp nhiều khó khăn, thách thức từ chủ nghĩa bảo hộ, chiến tranh thương mại, xung đột khu vực, kim ngạch thương mại Việt Nam và Australia cũng đã chịu nhiều tác động.

Dẫn số liệu từ Hải quan Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Australia từ vị trí đối tác thương mại lớn thứ 7 (vào năm 2022) nay trở thành đối tác lớn thứ 12 của Việt Nam (tính đến 10 tháng năm 2025). Kim ngạch thương mại song phương 10 tháng năm 2025 đạt 11,6 tỷ USD, giảm 2,9%; trong đó Việt Nam xuất khẩu 5,6 tỷ USD, tăng 1,5% và nhập khẩu 6 tỷ USD, giảm 6,7% so với cùng kỳ.

Liên quan đến công tác mở cửa thị trường nông sản, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao sự hợp tác tích cực, hiệu quả giữa Bộ Nông nghiệp hai bên trong quá trình thực hiện thủ tục mở cửa thị trường cho hàng hóa có nguồn gốc thực vật và động vật. Hiện, Australia đã mở cửa thị trường cho quả bưởi Việt Nam từ tháng 10/2025. Việt Nam cũng mở cửa thị trường cho quả việt quất của nước này.

Trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị phía Australia sớm phê duyệt các cơ sở chiếu xạ cho quả bưởi để quả bưởi Việt Nam sớm xuất hiện tại thị trường Australia; đồng thời đề nghị Australia tiếp tục ưu tiên mở cửa thị trường cho quả chanh Việt Nam và Việt Nam cũng sẽ ưu tiên mở cửa thị trường cho quả vải của Australia.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị, phía Australia xem xét công nhận việc chứng nhận cho nhuyễn thể hai mảnh vỏ của Việt Nam xuất khẩu sang Australia và đề nghị phía Australia sớm triển khai cam kết hỗ trợ 5 phòng kiểm nghiệm của Việt Nam tham gia thử nghiệm thành thạo trong 3 năm tới (2026 - 2028) về xét nghiệm bệnh tôm.

Kêu gọi doanh nghiệp Australia tăng đầu tư vào các dự án năng lượng

Liên quan đến hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chia sẻ, Việt Nam đang tích cực kêu gọi đầu tư nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực năng lượng để thực hiện Quy hoạch Điện VIII (điều chỉnh 2025), nhằm đạt công suất thêm 150 GW đến 2030, với trọng tâm chuyển dịch năng lượng xanh và bền vững. Tổng nhu cầu vốn đầu tư ước tính 150 - 160 tỷ USD trong thập kỷ tới.

Trong khi đó, Australia là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về phát triển năng lượng tái tạo và truyền tải điện. Chính vì vậy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị Australia khuyến khích, kêu gọi doanh nghiệp Australia đầu tư vào Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng tái tạo (nhất là điện mặt trời, điện gió ngoài khơi), sản xuất năng lượng mới (hydro xanh và sinh khối), lưu trữ năng lượng và truyền tải điện thông minh…

“Đầu tư của doanh nghiệp Australia không chỉ hiện thức hóa tiềm năng, nhu cầu hợp tác năng lượng giữa hai nước mà còn tạo cơ hội cho kim ngạch thương mại Việt Nam - Australia tăng trưởng mạnh mẽ” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Liên quan đến các giải pháp hợp tác xúc tiến thương mại, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, để đưa thương mại song phương sớm đạt mốc 20 tỷ USD, hai bên cần tiếp tục tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại. Đây là hoạt động trực tiếp, hiệu quả nhất để giúp doanh nghiệp thương mại, sản xuất hai nước tìm đến và kết nối với nhau.

Trên tinh thần đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị hai bên tiếp tục hợp tác chặt chẽ và triển khai có hiệu quả Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực xúc tiến thương mại giữa Cục Xúc tiến Thương mại Việt Nam (Vietrade) và Cơ quan Thương mại và Đầu tư Australia (Austrade), trong đó cần phối hợp tổ chức các hội chợ thương mại quốc tế; tăng cường trao đổi đoàn giao dịch thương mại…

Bộ Công Thương mong muốn tiếp tục đón nhiều hơn nữa các đoàn và doanh nghiệp Australia tới Việt Nam tham dự những hội chợ uy tín, quy mô của Việt Nam như: Triển lãm Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế, Triển lãm thực phẩm Việt Nam, Hội chợ mùa Xuân...

Về hợp tác đảm bảo chuỗi cung ứng khoáng sản thiết yếu, Việt Nam hoan nghênh đề nghị hợp tác đảm bảo chuỗi cung ứng khoáng sản của Australia, một đối tác chiến lược tin cậy với trữ lượng than đá chất lượng cao và kinh nghiệm hàng đầu trong khai thác, chế biến khoáng sản bền vững. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, hai nước duy trì chuỗi cung ứng khoáng sản bền vững; khai thác tiềm năng lớn để tăng cường hợp tác đầu tư trong năng lượng và khoáng sản quan trọng.

Cũng trong đối thoại, hai Bộ trưởng đã trao đổi, thống nhất nhiều giải pháp thúc đẩy hợp tác phát triển du lịch, giáo dục, giao thông vận tải, logistics...

Thúc đẩy khuôn khổ hợp tác song phương, đa phương

Liên quan đến các khuôn khổ hợp tác song phương, đa phương mà hai nước cùng tham gia, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, thương mại hai nước đang được hỗ trợ rất lớn từ các khuôn khổ này.

Cụ thể, về Hiệp định CPTPP, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao chủ động của Australia trong mọi hoạt động của CPTPP và mong muốn Australia tiếp tục có những đóng góp quan trọng hơn nữa trong thời gian tới.

“Việt Nam sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với Australia và các thành viên khác trong hoạt động của CPTPP, giúp khẳng định vai trò của Hiệp định CPTPP trong thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư giữa các thành viên, đồng thời góp phần xử lý các vấn đề thương mại khu vực và toàn cầu” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Về việc rà soát thực thi Hiệp định CPTPP, Việt Nam ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của các thành viên CPTPP trong việc thảo luận rà soát thực thi Hiệp định CPTPP. Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các thành viên khác trong quá trình này, giúp mang lại lợi ích nhiều hơn nữa cho doanh nghiệp và người dân, đồng thời giúp nâng tầm Hiệp định CPTPP để hiệp định đóng vai trò quan trọng hơn nữa trong thương mại khu vực và toàn cầu.

Về việc xin gia nhập CPTPP, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, thời gian gần đây, CPTPP ngày càng trở nên hấp dẫn hơn với nhiều đơn xin gia nhập của các nền kinh tế. Việc xem xét cho gia nhập CPTPP nên được thực hiện trên cơ sở đồng thuận của các nước thành viên, đảm bảo nước gia nhập đáp ứng các tiêu chuẩn cao của Hiệp định.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên mong muốn, năm 2026, Việt Nam sẽ đảm nhiệm vị trí Chủ tịch luân phiên CPTPP. Hiện tại, Việt Nam đang chuẩn bị kỹ lưỡng cho năm tới và rất mong sẽ nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ tích cực của Australia khi Việt Nam đảm nhiệm vị trí này.

Liên quan đến Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA), Việt Nam hoan nghênh Nghị định thư thứ 2 sửa đổi Hiệp định thành lập Khu vực thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand đi vào hiệu lực vào ngày 21/4/2025, cũng như có hiệu lực với Việt Nam và Thái Lan lần lượt vào 22/8/2025 và 1/10/2025. Việt Nam hy vọng các nước thành viên còn lại sẽ hoàn tất phê duyệt Nghị định thư này trong năm 2025, đem lại lợi ích tối đa cho doanh nghiệp trong khu vực.

Việt Nam cũng hoan nghênh tình hình thực thi Hiệp định AANZFTA trong thời gian vừa qua và khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với Australia triển khai các chương trình nghị sự đã được thống nhất trong quá trình thực thi Hiệp định AANZFTA nâng cấp.

Liên quan đến hợp tác trong khuôn khổ Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), WTO, phía Việt Nam khẳng định sẽ nỗ lực, đóng góp vì sự phát triển, hòa bình, thịnh vượng của các đối tác, thành viên. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ đối với hệ thống thương mại dựa trên quy tắc được WTO dẫn dắt, đồng thời nhất trí tiếp tục xây dựng động lực tích cực để hỗ trợ cải cách WTO tham vọng và xây dựng quy tắc trước Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 14 vào năm 2026 và sau đó.

Thống nhất và đánh giá cao những nội dung trao đổi của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Thương mại và Du lịch Australia - Thượng nghị sĩ Hon Don Farrell cho rằng, phía Australia sẽ nỗ lực để tháo gỡ các khó khăn, rào cản để tạo thuận lợi cho quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước.

Kết thúc đối thoại thương mại, Việt Nam - Australia ra tuyên bố chung. Trong Tuyên bố chung, hai Bộ trưởng ghi nhận những thành tựu từ các sáng kiến thực tiễn trong khuôn khổ Chiến lược Tăng cường hợp tác Kinh tế Việt Nam - Australia, Chiến lược Kinh tế Đông Nam Á đến năm 2040 của Australia và Đối thoại Bộ trưởng Thương mại đã tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi và xây dựng mạng lưới đối tác vững mạnh để hỗ trợ tăng cường thương mại và đầu tư.

Trong Kỳ họp lần thứ 2 Đối thoại Bộ trưởng Thương mại, các Bộ trưởng thảo luận về các sáng kiến ưu tiên trong khuôn khổ quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư trong các lĩnh vực quan trọng đối với các ngành công nghiệp tương lai. Các Bộ trưởng nhấn mạnh nhu cầu hợp tác cùng nhau trong:

Một là, duy trì chuỗi cung ứng khoáng sản bền vững.

Hai là, hỗ trợ mục tiêu chuyển đổi khí hậu và năng lượng của mỗi nước.

Ba là, khai thác tiềm năng lớn để tăng cường hợp tác đầu tư trong năng lượng và khoáng sản quan trọng. Các Bộ trưởng công nhận tầm quan trọng của các quy tắc thương mại số và mong muốn thúc đẩy sâu sắc hơn hợp tác về chuyển đổi số và kinh tế số.