Doanh nghiệp Việt sẽ 'tỏa sáng' nếu được trao cơ hội

Tự tin đáp ứng được yêu cầu

Không chỉ đáp ứng được nhu cầu của các tập đoàn hàng đầu thế giới đang đầu tư tại Việt Nam, đại diện nhiều doanh nghiệp Việt hoạt động trong ngành công nghiệp hỗ trợ cho biết, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ do doanh nghiệp Việt sản xuất còn được xuất khẩu sang các thị trường lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương mới đây, ông Nguyễn Văn Linh - Phụ trách marketing Công ty TNHH Kỹ thuật IKYO Việt Nam - doanh nghiệp 100% vốn trong nước hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ cho biết: Hiện tại, IKYO đang cung ứng sản phẩm cho các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và cả doanh nghiệp Việt Nam.

Trong đó, khách hàng của IKYO là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phải kể đến những tập đoàn lớn như: Samsung, Foxcon, Molex, Hitachi… và đối tác doanh nghiệp Việt Nam như VinFast (Nhà máy Hải Phòng); Khoá Việt Tiệp; Công ty CP Cơ khí Phổ Yên; Công ty CP Cơ khí Thăng Long…

Cũng theo chia sẻ của anh Nguyễn Văn Linh, hiện IKYO đang là vendor cấp 1 của Tập đoàn Samsung. Và để trở thành vendor cấp 1 cho các tập đoàn lớn bên cạnh việc phải chứng minh năng lực, doanh nghiệp cũng phải đáp ứng được những yêu cầu đề bài mà khách hàng đưa ra. Cụ thể, đáp ứng được chi tiết sản phẩm theo đúng yêu cầu khách hàng và thời gian giao hàng.

Tương tự, chị Tô Thị Hồng Lĩnh - Trưởng phòng Kinh doanh Công ty Cổ phần Đầu tư thương mại công nghiệp Hà Nội (thương hiệu OSAKA SEIMITSU), doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ 100% vốn từ Việt Nam cho biết: Bên cạnh là đối tác của các doanh nghiệp nước ngoài lớn đang đầu tư tại Việt Nam, hiện phẩm do doanh nghiệp sản xuất đã được xuất khẩu sang một số thị trường lớn như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada…

Nói về khả năng đáp ứng yêu cầu của các chuỗi cung ứng toàn cầu, đại diện Công ty Cổ phần Đầu tư thương mại công nghiệp Hà Nội cho rằng, không đơn giản, nhưng doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được nếu được các đơn vị đầu chuỗi tin tưởng, trao cơ hội.

Doanh nghiệp mong được trao cơ hội

Cũng tự tin cho rằng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước có khả năng đáp ứng được yêu cầu của các tập đoàn nước ngoài, tuy nhiên anh Nguyễn Văn Linh - đại diện Công ty IKYO cho rằng, khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ hiện nay đó là phải chứng minh năng lực của mình đối với các tập đoàn, doanh nghiệp lớn. Càng khó hơn, khi nhiều tập đoàn, doanh nghiệp nước ngoài không tin tưởng vào khả năng của doanh nghiệp Việt Nam và luôn cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam không đáp ứng được yêu cầu mà họ đặt ra.

Trao đổi với phóng viên, đại diện một doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ thuần Việt cũng cho biết, cách đây 2 năm, doanh nghiệp có đi gặp một đối tác nước ngoài để tìm kiếm cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu theo lời giới thiệu của một hiệp hội doanh nghiệp. Tại cuộc gặp này, có cả các doanh nghiệp FDI hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, và tập đoàn nước ngoài kia hầu như họ chỉ mong muốn kết nối với đối tác FDI, vì cho rằng doanh nghiệp Việt Nam khó đáp ứng được yêu cầu. Từ câu chuyện trên, đại diện doanh nghiệp này mong muốn được trao cơ hội để khẳng định, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam có thể đáp ứng được những yêu cầu cao hơn của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo các chuyên gia, việc tập đoàn nước ngoài không đặt niềm tin đúng vào doanh nghiệp Việt Nam không phải không có cơ sở. Bởi theo số liệu từ Liên minh Hỗ trợ Công nghiệp Việt Nam (VISA): 88% doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa; 10% doanh nghiệp công nghiệp ứng dụng tự động hóa; 20% doanh nghiệp đạt chứng chỉ ISO hoặc áp dụng các mô hình quản trị hiện đại.

Trên thực tế, trong một thời gian dài, doanh nghiệp trong nước thường bị đánh giá hạn chế ở nhiều khía cạnh từ năng lực quản trị, trình độ công nghệ, khả năng tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế cho đến quy mô vốn. Không ít doanh nghiệp vẫn phụ thuộc vào phương thức sản xuất truyền thống, chưa chú trọng đầu tư nghiên cứu - phát triển (R&D), chưa có chiến lược dài hạn để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ngoài ra, một rào cản lớn khác là tính minh bạch và độ tin cậy trong hoạt động kinh doanh. Các tập đoàn đa quốc gia vốn đề cao yếu tố tuân thủ, kỷ luật và chuẩn mực quốc tế, trong khi nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu khắt khe về quản trị tài chính, kiểm soát chất lượng, môi trường và lao động. Sự thiếu hụt về chứng chỉ quốc tế, năng lực cung ứng không ổn định và khả năng cam kết lâu dài cũng khiến các đối tác nước ngoài còn dè dặt.

Ông Nguyễn Văn Toàn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài cho rằng: Ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam những năm qua đã có bước tiến khá tích cực. Số lượng và chất lượng doanh nghiệp trong nước đã được cải thiện. 

“Chúng ta đã hình thành được một số doanh nghiệp có khả năng cung ứng sản phẩm, linh kiện cho các tập đoàn đa quốc gia trong lĩnh vực điện tử, dệt may, da giày, ô tô. Điều đó cho thấy, năng lực của doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ nội địa đang từng bước được cải thiện” - ông Nguyễn Văn Toàn nêu.

Tuy nhiên, nhìn tổng thể ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam vẫn đang phát triển chưa tương xứng với tiềm năng. Nhiều doanh nghiệp trong nước chưa đủ khả năng đáp ứng tiêu chuẩn về chất lượng, giá thành, thời gian giao hàng của chuỗi cung ứng toàn cầu. Vì vậy, tỷ lệ nội địa hóa trong nhiều ngành vẫn còn thấp, phụ thuộc vào nhập khẩu. Để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ hiệu quả, ông Nguyễn Văn Toàn cho rằng, nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp thông qua những chính sách hỗ trợ cụ thể về vốn, mặt bằng sản xuất và cơ hội tiếp xúc với những tập đoàn toàn cầu để cung ứng linh, phụ kiện.

Để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước, Việt Nam cần có thêm những chính sách khuyến khích, hình thành các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), trung tâm đổi mới sáng tạo để hỗ trợ doanh nghiệp nâng cấp công nghệ. Đồng thời, cần có chính sách kết nối chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước, từ đó thúc đẩy ngành công nghiệp hỗ trợ phát triển.