Doanh nghiệp tiên phong chuyển đổi xanh trong sản xuất công nghiệp

Hướng tới công nghiệp xanh

Trong khuôn khổ Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC), sáng 28/10, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Cục ĐCK - Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo chuyên đề “Phát triển bền vững và chuyển đổi xanh trong sản xuất công nghiệp”.

Tại hội thảo, ông Hoàng Mạnh Cường, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư hạ tầng khu công nghiệp Bảo Minh đã trình bày tham luận với chủ đề: “Khu công nghiệp Bảo Minh: Từng bước đổi mới công nghệ và chuyển đổi số thúc đẩy sản xuất xanh trong ngành dệt nhuộm”.

Theo ông Hoàng Mạnh Cường, khu công nghiệp quy tụ nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành sản xuất vải và dệt may, được xem là một trung tâm dệt may quy mô lớn của miền Bắc Việt Nam. Hạ tầng của khu công nghiệp được đầu tư đồng bộ, bao gồm khu xử lý nước thải tập trung, khu dịch vụ, khu nhà ở công nhân với 388 căn hộ cùng hệ thống không gian xanh, tiện ích, trong đó hơn 12% diện tích đất dành cho cây xanh, khu thể thao, công viên và các công trình phúc lợi.

“Định hướng của chúng tôi là xây dựng khu công nghiệp Bảo Minh đạt tiêu chuẩn Net Zero. Năm 2024, khu công nghiệp Bảo Minh đã được Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ (USGBC) đánh giá và cấp chứng chỉ về tiêu chuẩn công trình xanh, qua đó trở thành một trong những khu công nghiệp tiên phong của Việt Nam đạt chứng nhận này”, ông Hoàng Mạnh Cường chia sẻ.

Thông tin thêm, về hành trình chuyển đổi xanh (2020-2025) ông Hoàng Mạnh Cường cho hay, giai đoạn 2020, khu công nghiệp có 18 lò hơi sử dụng than đá; chỉ có 2/14 doanh nghiệp lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái với tổng công suất 2,9 MW/h, chiếm khoảng 1,6% tổng sản lượng điện tiêu thụ.

Đến năm 2025, 8/9 doanh nghiệp chuyển đổi nguyên liệu đốt từ than đá sang Biomas 20 lò hơi chuyển sang Biomass; 10/17 doanh nghiệp lắp đặt điện mái nhà với tổng công suất 23,8 MW/h chiếm 13% tổng lượng điện tiêu thụ…

Bên cạnh đó, khu công nghiệp áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn và cộng sinh công nghiệp, trong đó chất thải của doanh nghiệp này trở thành nguyên liệu đầu vào cho doanh nghiệp khác. Năm 2025, khu công nghiệp Bảo Minh đã giảm được khoảng 172.000 tấn CO2 phát thải, nhờ chuyển đổi công nghệ, năng lượng sạch và tối ưu quy trình vận hành.

Chia sẻ về mục tiêu và giải pháp đến năm 2030, theo đại diện Khu công nghiệp Bảo Minh, một là tái sử dụng 30% tổng lượng nước thải phát sinh, phục vụ tái sản xuất, tưới cây, vệ sinh và phòng cháy chữa cháy; hai là sản xuất 30.000 MWh/năm từ điện mặt trời, chiếm 16.3% tổng lượng điện tiêu thụ; ba là đóng góp vào mục tiêu giảm phát thải carbon tổng thể của khu công nghiệp, hướng tới trung hòa carbon.

Theo ông Hoàng Mạnh Cường, Khu công nghiệp Bảo Minh hướng tới 4 nhóm giải pháp chính gồm: Hoàn thiện hệ thống quản lý môi trường số, áp dụng giám sát tự động và truy xuất dữ liệu theo thời gian thực; phát triển mô hình cộng sinh công nghiệp và kinh tế tuần hoàn, tối ưu tài nguyên; thành lập Quỹ “Bảo Minh Xanh” để tài trợ cho các sáng kiến xanh, đổi mới công nghệ của doanh nghiệp trong khu; xây dựng kế hoạch kiểm kê phát thải khí nhà kính hướng tới chứng nhận Carbon Neutral cho toàn khu.

Tại hội thảo, đại diện khu công nghiệp Bảo Minh đã có một số đề xuất, kiến nghị bao gồm, ban hành Nghị định riêng về khu công nghiệp xanh với tiêu chí rõ ràng về tái sử dụng nước, năng lượng tái tạo, tỷ lệ cây xanh, cộng sinh công nghiệp… Công nhận chủ đầu tư khu công nghiệp là đơn vị quản lý môi trường cấp vùng, có quyền và trách nhiệm tương ứng.

Xây dựng bộ chỉ số ESG (tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị) cho khu công nghiệp, bao gồm tỷ lệ tái sử dụng nước, phát thải CO2, năng lượng tái tạo, độ phủ cây xanh, điểm ESG. Khu công nghiệp đạt mức cao sẽ được xếp hạng quốc gia, hưởng ưu đãi thuế, đất đai và quảng bá đầu tư….

Thúc đẩy giải pháp tiết kiệm năng lượng cho công nghiệp

Cũng tại hội thảo, ông Kasuya Tomotoshi, chuyên gia cấp cao phụ trách kỹ thuật của Toshiba Việt Nam đã trình bày tham luận với chủ để “Công nghệ dùng cơ tiên tiến cho hiệu quả năng lượng và phát triển bền vững trong công nghiệp - Giải pháp và định hướng tương lai của Toshiba”.

Theo đó, từ sau khi Thỏa thuận Paris năm 2015 được ký kết, hầu hết các quốc gia, trong đó có Nhật Bản, đều đã đặt ra cam kết đạt trung hòa carbon vào năm 2050. Chính phủ Nhật Bản đã luật hóa các chính sách về tiết giảm năng lượng áp dụng trên toàn quốc. Trong đó, ngành mô tơ điện được xác định là một trong những lĩnh vực tiêu thụ điện năng lớn nhất, vì vậy phải áp dụng tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng cấp IE3 (hiệu suất cao).

Hai nhóm đối tượng chính chịu trách nhiệm thực hiện là nhà sản xuất và nhà nhập khẩu mô tơ, bắt buộc báo cáo hằng năm cho Chính phủ Nhật Bản về tiến độ và kết quả thực hiện.

Ông Kasuya Tomotoshi cho hay, Nhật Bản đã đề ra 4 trụ cột hành động để đạt mục tiêu trung hòa carbon bao gồm: Tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo; tiết giảm năng lượng trong sản xuất, vận hành; bù đắp lượng carbon phát thải thông qua các giải pháp hấp thụ và tái chế. Ngoài ra, Toshiba tập trung mạnh vào tiết giảm năng lượng, thông qua việc nghiên cứu và cung cấp các dòng mô tơ hiệu suất cao, giúp doanh nghiệp tiết kiệm điện năng, giảm phát thải CO2 trong quá trình vận hành.

Thông tin thêm về tiềm năng tiết kiệm năng lượng, chuyên gia cấp cao của Toshiba Việt Nam cho hay, theo thống kê, mô tơ chiếm 55% lượng điện tiêu thụ công nghiệp, nhưng chỉ khoảng 25% mô tơ hiện nay được sử dụng cùng biến tần. Đặc biệt, trong các lĩnh vực như bơm và quạt công nghiệp, tỷ lệ ứng dụng biến tần mới đạt 22,7%. Như vậy, 75% còn lại là dư địa rất lớn để doanh nghiệp triển khai, góp phần tăng hiệu quả năng lượng và giảm phát thải.

“Từ những nỗ lực trong suốt nhiều năm qua, Toshiba luôn hướng tới sứ mệnh vì một hành tinh xanh thông qua việc phát triển, sản xuất và cung cấp các giải pháp mô tơ hiệu suất cao, đóng góp thiết thực vào mục tiêu tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải toàn cầu”, ông Kasuya Tomotoshi nhấn mạnh.

Hội thảo là cầu nối hiệu quả, mang lại nhiều những cơ hội thiết thực, giúp cộng đồng doanh nghiệp, cơ sở nắm bắt được xu thế về chuyển đổi xanh và phát triển bền vững từ đó có thể xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp với đơn vị mình, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và ngày càng phát triển bền vững.