Doanh nghiệp thép “kêu trời” vì Thông tư 41 thêm thủ tục làm khó

Chia sẻ vấn đề trên, ông Đỗ Duy Thái - Tổng giám đốc Công ty Thép Việt - cho biết: Thông tư 41 nói trên được doanh nghiệp (DN) sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất mong chờ nhất, thế nhưng đến khi ban hành thì DN thấy quá nhiều áp lực bởi các yếu tố về cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu phiền hà và khó khăn cho DN còn quy định nhiều hơn trước khi có thông tư hướng dẫn.

Cụ thể, trước đây, khi nhập khẩu thép phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, các DN sản xuất thép phải xin giấy phép đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất (gọi tắt là giấy xác nhận) tại Sở Tài nguyên và Môi trường nơi DN đặt nhà máy sản xuất cấp, đến nay đã quen đường đi nước bước và thuận lợi cho việc đi lại làm thủ tục mỗi khi xin cấp phép.

Tuy nhiên, với Thông tư 41/2015/BTNMT có hiệu lực thi hành từ ngày hôm nay (27/10/2015), nếu DN nhập khẩu 5.000 tấn thép phế liệu/năm trở lên thì giấy xác nhận phải do Bộ TNMT cấp, với thời hạn chờ cấp phép là 40 ngày làm việc. Điều đó gây bức xúc cho hầu hết các DN sản xuất thép, bởi mỗi lần DN phải nhập tới hàng trăm, hàng ngàn tấn, thậm chí cả triệu tấn, và phần nhiều là các DN sản xuất thép phía Nam nhập khẩu. Với khoảng cách đi lại giữa Nam và Bắc không đơn thuần chỉ mất công sức, thời gian mà còn tốn kém về kinh phí. Vậy sao không để sở cấp như trước đây mà phải bộ cấp, gây tốn kém chi phí cho DN, trong khi các DN sản xuất thép đang lao đao trước sức ép cạnh tranh gay gắt với hàng nhập khẩu bán với giá rẻ - ông Thái chia sẻ.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Hoàng Ngọc Diệp - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên (Tisco) - bày tỏ: Mỗi lần Tisco nhập khẩu phế liệu không dưới 5.000 tấn về làm nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thép. Đã là nguyên liệu cho sản xuất cần kịp tiến độ, nên việc xin cấp phép tại Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh nhà là đúng đắn, tạo thuận lợi cho việc đi lại, tránh làm giãn tiến độ trong sản xuất. Nếu nay nhập khẩu với sản lượng như vậy phải xin phép từ Bộ TNMT là cả vấn đề về thời gian, công sức đi lại… Do đó, thủ tục mới cần được cân nhắc xem xét lại. Vẫn để sở cấp phép như trước đây là điều thuận lợi nhất cho DN.

Đại diện phía Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Sưa cho biết: Qua quá trình nghiên cứu, đồng thời nhận được công văn kiến nghị của các DN thành viên của VSA về việc thực hiện Thông tư số 41/2015/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành ngày 09/9/2015 và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 27/10/2015, khoảng thời gian nói trên là quá ngắn kể từ khi ban hành Thông tư, trong đó có quy định nhiều vấn đề mới phát sinh gây áp lực cho DN nhập khẩu phế liệu sản xuất thép, như: Ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu; Cơ quan ban hành "Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất "môi trường trong quá trình nhập khẩu phế liệu gây ra theo Nghị định số 38/2015/NĐ-CP và Thông tư số 41/2015/TT-BTNMT; Thời hạn cấp Giấy xác nhận; Hồ sơ đề nghị cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện bảo vệ môi trường; Thông báo về lô hàng phế liệu nhập khẩu; Yêu cầu về Bảo vệ môi trường trong kiểm tra, thông quan phế liệu nhập khẩu; Trách nhiệm của Tổ chức, cá nhân nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất.

Theo ông Sưa, VSA đồng thuận với các cơ quan Quản lý Nhà nước về việc yêu cầu DN phải đảm bảo và chịu trách nhiệm khắc phục các rủi ro môi trường do việc không tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường trong quá trình nhập khẩu phế liệu gây ra theo Nghị định số 38/2015/NĐ-CP và Thông tư số 41/2015/TT-BTNMT. Tuy nhiên, đối với việc ký quỹ bảo đảm phế liệu nhập khẩu, trước đó VSA đã có công văn gửi các cấp xem xét với đề xuất giảm mức ký quỹ xuống 5 - 10% tổng giá trị lô hàng phế liệu NK, đồng thời cho phép DN được thực hiện ký quỹ thông qua hình thức bảo lãnh của ngân hàng cho thuận lợi.

Đối với thời gian thụ lý hồ sơ, Thông tư 41 yêu cầu 40 ngày làm việc - đây là quãng thời gian quá dài, làm ảnh hưởng lớn đến tiến độ sản xuất kinh doanh. VSA kiến nghị Bộ TNMT cấp phép là 20 ngày làm việc, Sở TNMT cấp phép là 15 ngày làm việc là hợp lý.

Về thời hạn giấy xác nhận, VSA kiến nghị, vẫn giữ 3 năm như Thông tư 34/2012/TTLT-BCT-BTNMT ban hành trước đây, để bớt thủ tục hành chính cho các DN.

Trong điều kiện DN ngành thép đang phải cạnh tranh khốc liệt với hàng nhập khẩu gia tăng chóng mặt; hàng xuất khẩu lại vướng vào rào cản là các vụ kiện chống bán phá giá khiến cho DN loay hoay khó tìm đầu ra. Chính vì vậy, một số điều quy định được đề cập trên do các DN nhập khẩu phế liệu kiến nghị cần được các cơ quan quản lý xem xét, tạo điều kiện thuận lợi trong việc cấp phép, giảm gọn nhẹ các thủ tục hành chính là điều cần thiết, để phần nào tháo gỡ khó khăn cho DN trong bối cảnh khó khăn hiện nay.