Doanh nghiệp gỗ ở miền Trung: Khó khăn bủa vây do đâu?

Khó khăn bủa vây

Được xem là địa phương có vùng nguyên liệu lớn về ngành chế biến gỗ , Quảng Trị hiện có trên 120 doanh nghiệp, cơ sở hoạt động trong lĩnh vực này. Trong đó, chủ yếu là chế biến gỗ MDF, ván ghép thanh, mộc mỹ nghệ, viên nén và gỗ tập trung tại TP. Đông Hà, thị xã Quảng Trị và các huyện Gio Linh, Triệu Phong, Hải Lăng, Vĩnh Linh, Cam Lộ. Từ cuối năm 2022 đến những tháng đầu năm 2023, các doanh nghiệp chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh phải cắt giảm nhân công, hạ công suất thu mua, sản xuất khâu tiêu thụ sản phẩm hiện đang rất khó khăn.

Còn tại Bình Định, theo số liệu của Thống kê tỉnh này, tháng 03 đầu năm 2023, ngành gỗ Bình Định ước đạt giá trị kim ngạch xuất khẩu khoảng 236,15 triệu USD, giảm 3% so với cùng kỳ năm 2022, sử dụng khoảng 66 %. tổng giá trị xuất khẩu của tỉnh Bình Định.

Theo nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất chế biến gỗ tại tỉnh Bình Định, khó khăn lớn nhất của ngành gỗ hiện nay chính là nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường chính trên thế giới đều suy giảm nhanh.

Đồng thời, một số ý kiến ​​cho rằng, hiện tại các doanh nghiệp khó được giải ngân vốn vay để thu mua, chuẩn bị nguyên liệu cho mùa hàng năm 2023 cũng như duy trì công ăn việc làm cho người lao động, mặc dù doanh nghiệp có tài sản chắc chắn, còn hạn vay vốn, nếu không trả nợ đúng hạn sẽ bị Ngân hàng chuyển sang nợ xấu, chuyển nhóm nợ và vay lãi suất cao (không được hưởng ưu đãi). Nguyên nhân chính là doanh nghiệp hiện nay bị sa lầy hoặc thiếu đơn hàng, trả nợ vay vốn tiết kiệm động và vốn đầu tư trung, dài hạn gần đây có dấu hiệu giảm nhẹ, nhưng đang ở mức rất cao làm tăng chi phí đi vay, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư, sản xuất kinh doanh…

Khó khăn bủa vây ngành chế biến sản xuất gỗ

Ngoài ra, từ sau Tết Nguyên đán cho đến quý 2 - quý 3/2023, phần lớn các nhà máy đều đóng cửa, một số nhà máy chỉ duy trì một bộ phận lao động nhất định, cho nên rất nhiều lao động phải liên tục làm việc, nghỉ việc hoặc thất nghiệp. Do đó, doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong giải quyết bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn... Một số vấn đề khác liên quan đến tiêu chuẩn, quy định mới trong công tác phòng cháy chữa cháy theo quy định của Bộ Xây dựng, Cảnh sát PCCC, Bộ Tài nguyên Môi trường.

Ông Lê Minh Thiện – Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định- Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) ​​cho biết, có thể khẳng định đây là năm khó khăn chưa từng có về đơn hàng. Nguyên nhân do nhu cầu tiêu dùng đồ gỗ ở mức thấp nhất tại các thị trường xuất khẩu chính. Vì vậy, khách hàng nước ngoài, nhà nhập khẩu sẵn sàng ép giá hoặc bỏ hàng, hủy đơn hàng của nhà sản xuất.

“Các nước Mỹ, EU, Anh vẫn đang chịu tác động lớn của chiến tranh Nga - Ukraina, phát và lãi suất cao, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, bao gồm đồ gỗ. ​- Trong khi môi trường kinh doanh trong nước xuất hiện nhiều khó khăn: trả lãi suất tăng cao, doanh nghiệp thiếu vốn mua dự trữ nguyên liệu, vật tư đầu vào, chi trả lương và chế độ cho người lao động (BHXH, y tế, công đoàn,…), những bộn bề do quy định mới… Do vậy, dự báo mùa hàng mới 2023-2024 của ngành gỗ tiếp tục khó khăn, bấp bênh, khó tính toán kế hoạch, mặc dù có thể lượng hàng mới sẽ tăng lên vào cuối quý 2 và đầu quý 3 năm 2023” - Ông Thiện chia sẻ

Tìm hướng tháo gỡ...

Theo ông Lê Minh Thiện, hiện những khó khăn vướng mắc trong ngành đã được Hiệp hội Gỗ Việt Nam báo cáo Thủ tướng Chính phủ, các Bộ ngành, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định và các Sở ngành quý từ III/2022 đến nay, và đưa ra định hướng, khuyến nghị giải pháp để duy trì công việc của nhà máy ở mức cầm cự, chống đỡ vào tháng đầu năm 2023.

Hiệp hội đã phối hợp với Công ty CP Hội chợ ngành gỗ Việt Nam (VIFOREST FAIR), Hiệp hội ngành gỗ đã hỗ trợ tổ chức Hội chợ đồ gỗ HawaExpo 2023 tại Tp. HCM. Đồng thời, trao đổi, hỗ trợ các thành viên của Hội đồng về thông tin cập nhật thị trường, khách hàng xuất khẩu; Các biến hỗ trợ chính sách phổ biến của Chính phủ và địa phương; khuyến nghị các giải pháp để kiểm soát chi phí, phát triển mã mẫu và chào hàng, hệ thống chung giá bán đồ gỗ xuất khẩu trong bối cảnh thị trường suy giảm; đầu tư vào năng lực xuất kinh doanh cốt lõi, tái cấu trúc mô hình kinh doanh, quản trị điều hành nhân lực, tài chính; tìm kiếm thị trường, khách hàng mới như Trung Đông, Nhật Bản, Úc, New Zealand, đặc biệt là Hoa Kỳ, ưu tiên dòng hàng nội thất có khả năng chuyên môn hóa cao, nhu cầu thị trường rất lớn; định hướng sản phẩm thân thiện với môi trường, chất lượng hàng hóa và dịch vụ .

Doanh nghiệp sản xuất dăm gỗ lao đao khi không có đầu ra

Để giúp doanh nghiệp chủ động hội nhập kinh tế, giảm thiểu rủi ro trong xuất khẩu hàng hóa, thời gian qua, tỉnh Quảng Trị cũng chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất chế biến gỗ từng bước chuyển đổi mặt hàng phù hợp với quy hoạch chiến lược phát triển và xu hướng thị trường ngành chế biến gỗ, đặc biệt là thị trường EU sau khi Việt Nam và EU ký hiệp định đối tác tự nguyện giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu về thực thi Luật Lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản (VPA/FLEGT).

Tăng cường công tác thông tin thị trường, xử lý thông tin nhanh và dự báo chính xác tình hình cung-cầu, định giá cả thị trường, rào cản kỹ thuật thương mại... nhằm giúp doanh nghiệp chủ động hội nhập kinh tế, giảm thiểu rủi ro trong xuất khẩu hàng hóa.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng tăng cường phối hợp với Cục Xúc tiến Thương mại - Bộ Công Thương để hỗ trợ các doanh nghiệp gửi sản phẩm giới thiệu sản phẩm tại các Trung tâm Thương mại Việt Nam ở nước ngoài.

Trong thời gian tới, bên cạnh việc tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng và đổi mới phương thức xúc tiến thương mại tối thiểu khó khăn để tăng trưởng, các doanh nghiệp trong tỉnh cũng cần quan tâm đến việc tái cơ cấu hạ tầng giảm chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất.