Dịch vụ ngân hàng đầu tư sẽ là ngành “hot” trong tương lai?

Theo Nhóm nghiên cứu của Diễn đàn M&A Việt Nam, trong giai đoạn 2019-2020 làn sóng M&A sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ. Việc Chính phủ đẩy mạnh thoái vốn trong các doanh nghiệp nhà nước sẽ khiến Việt Nam tiếp tục trở thành thị trường IPO lớn nhất Đông Nam Á. Tiền đề này sẽ khiến IB trở thành ngành “hot” và mang về doanh thu lớn cho các công ty chứng khoán.

Công ty Chứng khoán Phố Wal Doanh Nhân cho rằng, đến hiện tại, hầu hết các tên tuổi lớn trong ngành IB quốc tế đã xuất hiện và kinh doanh tại Việt Nam như Credit Suisse, Goldman Sachs, Morgan Stanley, J.P. Morgan, Normura Securities… Trong nước, nhiều ngân hàng thương mại như Vietcombank, BIDV, MB… cũng đã tham gia vào lĩnh vực IB với hình thức mở công ty chứng khoán.

Trường hợp điển hình có thể kể tới Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Theo đó, công ty chứng khoán của ngân hàng này là VCBS đã trở thành một trong những đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực môi giới, tư vấn cổ phần hóa và mua bán sáp nhập.

Trong những năm qua, VCBS đã thành công khi tư vấn các hợp đồng lớn như: hợp đồng làm đại lý đấu giá cho thương vụ thoái vốn của Sabeco, VCG; hợp đồng tư vấn M&A cho Tập đoàn Dệt may, Tập đoàn Pan, CTCP Thép Việt Ý,… trong các năm 2017-2018 vừa qua, doanh thu của VCSC tăng trưởng vượt bậc 280% (đạt mức 458 tỷ đồng vào cuối 2018).

Đại diện của VCBS cho biết, trong năm 2019 để tận dụng tìm kiếm cơ hội hợp tác từ những dòng vốn luân chuyển trong làn sóng M&A và IPO, đơn vị sẽ tiếp tục coi IB là lĩnh vực cốt lõi để thúc đẩy phát triển các sản phẩm dịch vụ. Cụ thể là đưa ra giải pháp tài chính trọn gói và hiệu quả nhằm hỗ trợ đối tác huy động lượng tiền lớn từ các thương vụ M&A liên quan đến yếu tố nước ngoài và thực hiện theo tiêu chuẩn quốc tế.

Các công ty chứng khoán trực thuộc các ngân hàng thương mại gồm VCSC của VietCapitalBank, BSC của BIDV, MBS của MB, TCBS của Techcombank… cũng đều đang lên kế hoạch lớn để đón làn sóng M&A và IPO lần thứ 2.

Theo đó, phía VCSC sau khi gặt hái mức lợi nhuận sau thuế 823 tỷ đồng vào cuối năm 2018 đã tăng vốn điều lệ lên mức 1.600 tỷ đồng và tập trung mạnh vào phát triển mảng môi giới mua bán sáp nhập doanh nghiệp.

Trong khi đó, để cải tổ quy mô hoạt động và cơ cấu lại các danh mục đầu tư, mới đây MBS đã chính thức chấp thuận phương thức bán vốn cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược vượt 25% mà không cần chào mua công khai, đồng thời dự kiến phát hành thêm 52,2 triệu cổ phiếu để tăng vốn điều lệ lên mức 1.740 tỷ đồng và hướng đến mục tiêu tăng trưởng lơi nhuận 77,6% so với năm 2018.

Các chuyên gia cho rằng, trong những năm tới, hoạt động IB sẽ tiếp tục được hệ thống ngân hàng đẩy mạnh và sẽ có những sáp nhập giữa các công ty chứng khoán để thực hiện hình thành các IB vững mạnh và chuyên nghiệp đủ sức cạnh tranh với các công ty chứng khoán 100% vốn nước ngoài.

Tuy nhiên, hiện nay các quy định pháp lý đối với lĩnh vực IB tại Việt Nam vẫn chưa được thể hiện cụ thể trong Luật Các tổ chức tín dụng. Vì vậy nhiều ý kiến đề xuất cần thiết phải xây dựng khung pháp lý về việc thành lập, tổ chức, cơ chế hoạt động và giám sát các IB một cách độc lập, có sự phân biệt rõ ràng giữa 2 mô hình ngân hàng thương mại và IB, tiến tới thành lập các ngân hàng tổng hợp và các tập đoàn tài chính vững mạnh.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý cần sớm đưa ra quy định về các sản phẩm tài chính mới như sản phẩm phái sinh, trái phiếu cơ cấu, các sản phẩm hình thành từ chứng khoán hóa và trái phiếu có lợi suất cao, từ đó các công ty chứng khoán phát triển thành những dịch vụ tài chính của mình nhằm bổ sung vào lĩnh vực kinh doanh.