Đề nghị đưa Uber, Grab về loại hình doanh nghiệp vận tải

Mới đây Tòa Công lý châu Âu đã phán quyết, Uber là công ty vận tải bình thường và áp dụng cho khắp châu lục này, nhất là 28 thành viên của EU. Tại Thái Lan, Singapore, Indonesia, Philippines..., các quốc gia này hiện vẫn xếp Uber, Grab là kinh doanh taxi thông thường.

Tại Việt Nam, Cục Quản lý cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), Sở Giao thông- Vận tải TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng cũng đánh giá hoạt động của Uber, Grab hiện nay là loại hình kinh doanh như taxi, riêng Bộ Giao thông vận tải lại xem Uber, Grab là kinh doanh "xe hợp đồng" và câu chuyện Uber và Grab là DN vận tải hay DN công nghệ đang là vấn đề gây bức xúc không chỉ có ngành kinh doanh taxi truyền thống mà cả ngành thuế, các cơ quan quản lý trật tự xã hội.

Chủ tịch Hiệp hội Taxi TP.Hồ Chí Minh Tạ Long Hỷ đề xuất, các cơ quan chức năng cần đưa Uber,Grab vào khuôn khổ quản lý như hoạt động taxi truyền thống. Tại Việt Nam, các DN taxi yêu cầu Uber cũng phải chịu sự quản lý của nhà nước, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế như những hãng taxi khác thì mới giải quyết được bài toán công bằng giữa các thành phần trong kinh doanh.

Theo ông Hỷ, việc Tòa Công lý châu Âu phát quyết Uber là công ty vận tải bình thường là hoàn toàn hợp lý. Đồng quan điểm này, Giám đốc Sở Giao thông -vận tải TP. Hà Nội Vũ Văn Viện cho rằng, hoạt động của Uber, Grab phải được quản lý như taxi, vì loại hình này bản chất hoạt động tương tự taxi hiện nay. Việc xếp Uber, Grab như taxi truyền thống là nhằm đảm bảo sự bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh vận tải với nhau.

Ông Nguyễn Văn Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam- phân tích, nếu DN bán phần mềm đặt xe của mình cho các DN vận tải như một số nhà cung cấp phần mềm khác thì Uber và Grab có thể được xem là DN cung cấp dịch vụ công nghệ.

Tuy nhiên tại Việt Nam, Uber, Grab lại điều hành dịch vụ taxi từ đặt xe, chỉ định tài xế đón khách, tính cước, thu tiền… như một DN vận tải bình thường, vì thế không thể xem là DN cung cấp phần mềm.

Đại diện một số hãng taxi tại TP. Hồ Chí Minh giải thích, Uber B.V (Uber Hà Lan) luôn tự nhận là DN cung cấp giải pháp công nghệ, vì thế sẽ “tránh” được nhiều trách nhiệm trong kinh doanh như: được xác nhận chỉ cung cấp dịch vụ phần mềm, không phải cơ sở thường trú, do đó sẽ được miễn thuế thu nhập DN theo Hiệp định chống đánh thuế hai lần; được miễn thuế giá trị gia tăng và các khoán thuế, phí khác mà như các DN vận tải đang thực hiện.

Theo Công văn số 15467/BTC-TCT ngày 15/11/2017 của Bộ Tài Chính, Grab taxi có dấu hiệu rủi ro thuế cao, buộc phải đưa vào diện kiểm soát thuế trọng điểm. Công văn số 78551 ngày 4/12/2017 của Cục Thuế Hà Nội cũng thể hiện, doanh thu của 197 hợp tác xã vận tải được chia từ dịch vụ Grabcar. Nhiều đối tác của Grabtaxi là hợp tác xã vận tải, lái xe đã không thực hiện nghĩa vụ thuế trong nhiều năm.

Chưa hết, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh mới đây đã truy thu Uber 66,68 tỷ đồng tiền thuế. Uber đã đóng 13,3 tỷ đồng, số tiền 53 tỷ đồng còn lại vẫn chưa đóng. Cục Thuế thành phố gửi văn bản yêu cầu 5 ngân hàng (VCB, Eximbank, Sacombank, ACB, Vietinbank) thực hiện cưỡng chế tài khoản Uber B.V vì quá hạn nộp thuế theo yêu cầu.

Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh xác nhận với phóng viên Báo Công Thương, thay vì nộp số thuế còn lại, Uber B.V lại phát đơn kiện Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh ra tòa và Tòa án Nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã có quyết định khẩn cấp tạm thời, như vậy kế hoạch cưỡng chế thuế đối với Uber B.V hiện nay chưa thể thực hiện.

Phải nhìn nhận từ khi có sự than gia của Uber và Grab, thị trường taxi Việt Nam sôi động, phát triển nhanh hơn, người tiêu dùng được hưởng lợi hơn khi có nhiều đối tác cùng tham gia. Nhưng theo các chuyên gia, các DN cùng ngành hàng khi tham gia kinh doanh đều phải bình đẳng và thượng tôn pháp luật.

Ông Trương Đình Quý - Phó Tổng giám đốc Công ty CP Ánh Dương Việt Nam (Vinasun) - so sánh, Công ty TNHH Grabtaxi được Sở Kế hoạch - đầu tư TP. Hồ Chí Minh cấp phép thành lập năm 2014. Theo Tổng cục Thuế, số thuế Grabtaxi nộp trong kỳ kinh doanh 2014 - 2016 là 9,5 tỷ đồng, bằng 1/130 số thuế Vinasun nộp cùng kỳ (1.200 tỷ đồng).

Theo ông Quý, kinh doanh cùng một thị trường, phục vụ cùng một đối tượng và có lượng xe chỉ bằng 1/6 của Grabtaxi, nhưng Vinassun lại nộp thuế nhiều hơn gấp 130 lần. Như vậy lỗ hổng thực thi chính sách về thuế đối với Grabtaxi là rất lớn và không công bằng với taxi thông thường. “Việc đưa Uber, Grab về đúng bản chất loại hình dịch vụ và không cần bổ sung khung pháp lý mới, vì pháp luật hiện hành về vận tải và thương mại điện tử đã quy định đầy đủ nhằm đem lại bình đằng trong kinh doanh, bảo vệ tốt quyền lợi khách hàng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động cũng như thực hiện tốt nghĩa vụ thuế” - ông Quý khẳng định.

.