Đẩy mạnh kết nối thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia

Diễn đàn kết nối thương mại vùng biên giới Việt Nam - Campuchia tại tỉnh An Giang diễn ra từ ngày 10 - 14/12 do Bộ Công Thương phối hợp UBND tỉnh An Giang tổ chức tại phường Tịnh Biên, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, tổ hợp tác cũng như các doanh nghiệp trong việc kết nối, tiêu thụ và cung ứng hàng hóa. Đồng thời, thúc đẩy giao thương song phương, hoàn thiện hạ tầng cửa khẩu, phát triển logistics và mở rộng mạng lưới phân phối khu vực biên giới.

Mục tiêu kim ngạch thương mại song phương 20 tỷ USD vào năm 2030

Theo Bộ Công Thương, Campuchia được đánh giá là đối tác thương mại chiến lược của Việt Nam với tuyến biên giới đất liền dài 1.137 km, đi qua 8 tỉnh của Việt Nam và 9 tỉnh của Campuchia. Hệ thống cửa khẩu trên tuyến biên giới phân bố trải dài trên toàn tuyến tạo điều kiện quan trọng để thúc đẩy xuất nhập khẩu, giao thương hàng hóa giữa hai nước.

Trong 9 tháng năm 2025, kim ngạch xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu biên giới Việt Nam - Campuchia đạt 5,9 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất nhập khẩu của Việt Nam sang Campuchia qua các cửa khẩu biên giới đất liền đạt 5,83 tỷ USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ năm 2024. Hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam gồm dệt may, thép, thủy sản; còn hàng nhập khẩu từ Campuchia chủ yếu là cao su, hạt điều và các mặt hàng nông sản khác. Cơ cấu hàng hóa mang tính bổ sung cho nhau, song vẫn tiềm ẩn nguy cơ nhập siêu theo mùa vụ.

Tỉnh An Giang là địa phương sở hữu các cửa khẩu trọng điểm như: Tịnh Biên, Khánh Bình, Hà Tiên - được đánh giá là “điểm tựa” trong kết nối thương mại Việt Nam - Campuchia và ASEAN. Đồng thời, hệ sinh thái thương mại biên giới của tỉnh đang từng bước mở rộng, tạo thuận lợi cho lưu chuyển hàng hóa và dịch vụ.

Bà Vũ Thị Minh Ngọc, Trưởng Phòng Hạ tầng thương mại (Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước) cho biết, cùng với hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện, tỉnh An Giang đang nỗ lực rút ngắn thủ tục cho doanh nghiệp, nâng cấp hạ tầng cửa khẩu, số hóa quy trình quản lý và mở rộng các hoạt động giao thương. Tuy nhiên, thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia vẫn đối mặt nhiều thách thức: nguồn vốn đầu tư hạn chế, hạ tầng chưa đồng bộ, chợ biên giới manh mún, thiếu trung tâm thương mại quy mô lớn...

Để giải quyết những khó khăn này, Bộ Công Thương triển khai Quyết định số 2162/QĐ-BCT ngày 25/7/2025, đặt mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 20 tỷ USD vào năm 2030. Từ nay đến 2027, Bộ Công Thương đặt mục tiêu hoàn thiện hạ tầng cửa khẩu, đảm bảo 100% hệ thống kho bãi đáp ứng nhu cầu lưu trữ và 80% cung cấp dịch vụ logistics đầy đủ. Giai đoạn 2027 - 2030, Việt Nam sẽ phát triển đồng bộ các trung tâm logistics, kho ngoại quan tại cửa khẩu Mộc Bài, Tịnh Biên, Hà Tiên; chuẩn hóa chợ biên giới; xây dựng cửa khẩu thông minh; đẩy mạnh kết nối chuỗi cung ứng với Campuchia.

Tập trung hoàn thiện hạ tầng cửa khẩu, logistics

Tại diễn đàn, nhiều đại biểu cho rằng, vai trò của các cơ chế hợp tác song phương như Hiệp định Thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia (năm 2024) hay Bản thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương giữa Việt Nam - Campuchia giai đoạn 2025 - 2026 đã tạo điều kiện cho An Giang, Tây Ninh, Đồng Tháp đẩy nhanh quy hoạch trung tâm logistics, kho ngoại quan, chợ biên giới và các hạ tầng thương mại thiết yếu.

Ngoài ra, diễn đàn cũng đề cập vấn đề chống buôn lậu và gian lận thương mại vốn là điểm nóng nhiều năm qua. Đại diện lực lượng quản lý thị trường tỉnh An Giang cho biết các đối tượng ngày càng thay đổi phương thức, lợi dụng đường mòn, lối mở, chia nhỏ hàng hóa để tránh bị phát hiện. Do đó, các địa phương biên giới cần tăng cường phối hợp liên ngành, ứng dụng công nghệ giám sát, nâng cao nghiệp vụ kiểm tra - kiểm soát.

Theo bà Nguyễn Duy Linh Thảo, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh An Giang, để phát triển thương mại biên giới, tỉnh An Giang sẽ tập trung hoàn thiện hạ tầng cửa khẩu và logistics. Trong đó, tỉnh đẩy nhanh đầu tư hạ tầng Khu kinh tế cửa khẩu Tịnh Biên, Khánh Bình, Hà Tiên. Đồng thời, xây dựng bến cảng nội địa, kho ngoại quan, kho lạnh quy mô lớn, phát triển hệ thống giao thông kết nối cửa khẩu với quốc lộ, đường cao tốc trong và ngoài tỉnh, các khu công nghiệp...

Ngoài ra, tỉnh An Giang cũng sẽ tập trung tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong thương mại biên giới, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường Campuchia; phát triển thương mại, dịch vụ vùng biên. An Giang cũng tập trung nâng cấp chợ biên giới.

Song song với đó, tỉnh sẽ phát triển loại hình thương mại mới như: Trung tâm mua sắm miễn thuế, dịch vụ logistics, vận chuyển quốc tế. Tăng cường hợp tác song phương với một số tỉnh của Campuchia và tổ chức các hội chợ biên giới Việt Nam - Campuchia thường niên tại Tịnh Biên, Long Bình.

Tại diễn đàn, nhiều doanh nghiệp đã chia sẻ thực tiễn trong mở rộng hệ thống phân phối và tham gia chuỗi cung ứng biên giới. Theo đại diện một số doanh nghiệp, việc phát triển thương mại biên giới cần được hỗ trợ mạnh hơn về kho bãi, logistics xuyên biên giới và cải cách thủ tục, đặc biệt cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Kết thúc diễn đàn, các chuyên gia nhận định, nếu các giải pháp được triển khai đồng bộ, hệ thống hạ tầng thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới, góp phần nâng cao kim ngạch xuất nhập khẩu, thúc đẩy kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh quốc phòng vùng biên.

Định hướng phát triển hạ tầng thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035, Bộ Công Thương cho biết, sẽ ưu tiên hoàn thiện, nâng cấp đồng bộ hệ thống hạ tầng thương mại tại các khu vực cửa khẩu. Trọng tâm là phát triển các trung tâm logistics, kho ngoại quan, kho lạnh tại các cửa khẩu quốc tế quan trọng như: Bình Hiệp, Mộc Bài (Tây Ninh); Hà Tiên - Giang Thành, Tịnh Biên - Vĩnh Xương (An Giang); Thường Phước - Dinh Bà (Đồng Tháp); Hoa Lư (Bình Phước); Lệ Thanh (Gia Lai)… nhằm đáp ứng nhu cầu lưu chuyển hàng hóa ngày càng tăng.

Đồng thời, Bộ Công Thương định hướng sẽ chuẩn hóa và hiện đại hóa hệ thống chợ biên giới, siêu thị, trung tâm thương mại, trung tâm mua sắm; chuyển đổi các chợ tạm, manh mún thành chợ đạt chuẩn, có khả năng thu hút doanh nghiệp đầu tư và phục vụ tốt nhu cầu tiêu dùng bền vững của cư dân biên giới. Bộ Công Thương cũng tập trung xây dựng và vận hành mô hình cửa khẩu thông minh một lần dừng, gắn với triển khai rộng rãi hải quan điện tử và các địa điểm tập kết tập trung. Việc này nhằm rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí logistics và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Đến năm 2030, Bộ Công Thương phấn đấu nâng tỷ lệ hạ tầng thương mại biên giới đạt chuẩn quốc gia; giảm 10 - 15% chi phí logistics, tăng kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu qua các cửa khẩu biên giới. Đồng thời, bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội gắn với quốc phòng, an ninh và nâng cao đời sống cư dân vùng biên giới.