Đầu tư của Italia vào Việt Nam: Sức hấp dẫn từ EVFTA

Ngày nay, với gần 100 triệu dân – bao gồm khoảng 55 triệu công nhân – và tầng lớp trung lưu mới nổi, Việt Nam là đối tác thương mại thứ hai của EU trong ASEAN và là một trong những nền kinh tế triển vọng nhất trên thế giới. Nền kinh tế Việt Nam tập trung vào xuất khẩu và sử dụng nhiều lao động, với các ngành công nghiệp chủ chốt là điện thoại thông minh và các sản phẩm điện tử, dệt may, da giày và nông nghiệp.

65% thuế đối với hàng hóa xuất khẩu của EU sang Việt Nam được xóa bỏ khi EVFTA có hiệu lực, trong khi phần còn lại sẽ dần được xóa bỏ trong thời hạn 15 năm. Mặt khác, 71% thuế đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang các nước EU sẽ được xóa bỏ ngay lập tức, số còn lại sẽ được xóa bỏ trong 7 năm. Các nhà đầu tư có thể kiểm tra xem liệu và khi nào các sản phẩm cụ thể có thể được hưởng lợi từ việc miễn thuế quan bằng cách kiểm tra mã Hệ thống hài hòa (HS) trong các tài liệu liên quan của Ủy ban Thương mại Châu Âu. Ủy ban Thương mại Châu Âu phân loại sản phẩm A (miễn thuế ngay lập tức) và sản phẩm B (miễn thuế trong vòng ba đến 15 năm).

Italia có các ngành công nghiệp chuyên môn hóa cao như dệt may, thực phẩm, máy móc, kính mắt, ... đồng thời là cường quốc kinh tế thứ ba ở lục địa Châu Âu. Ngoài ra, Italia đứng thứ 9 trong số các nước EU đã đầu tư vào Việt Nam. Phần lớn vốn đầu tư vào Việt Nam thuộc sở hữu hoàn toàn của các công ty Italia. Hầu hết các công ty Italia tại Việt Nam đều hoạt động trong lĩnh vực dược phẩm, vận tải, máy móc và thực phẩm. Hơn nữa, theo Đài Quan sát Phức hợp Kinh tế (OEC), các sản phẩm của Italia xuất khẩu sang Việt Nam chủ yếu là máy móc, da sống, sản phẩm hóa chất, dệt may và thực phẩm. Nhìn chung, có nhiều tiềm năng và cơ hội cho các sản phẩm và công ty của Italia tại Việt Nam. EVFTA sẽ cắt giảm gần 99% thuế hải quan đối với các sản phẩm của Italia xuất khẩu sang Việt Nam trong thời hạn 15 năm. Do đó, điều này sẽ làm cho các sản phẩm của Italia có thể cạnh tranh với các sản phẩm nội địa và châu Á. Hầu hết các sản phẩm nhập khẩu vào Việt Nam đến từ Trung Quốc (32,9%), Hàn Quốc (19,2%), Nhật Bản (6,15%) và các nước châu Á khác. Các sản phẩm của Hoa Kỳ nhập khẩu vào Việt Nam chỉ chiếm 3,19% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam. Đối với các sản phẩm của EU, các sản phẩm của Đức đứng đầu (1,86%), trong khi các sản phẩm của Italia là sản phẩm nhập khẩu nhiều thứ hai (0,61%)..

Những ngành chính mang lại cơ hội đáng kể cho các nhà đầu tư Italia tại Việt Nam bao gồm:

1. Dệt may: Ngành công nghiệp dệt may và da giày của Italia có tầm quan trọng đáng kể đối với ngành công nghiệp may mặc và thời trang, và hướng mạnh vào xuất khẩu. Dệt may của Việt Nam tận dụng chi phí lao động thấp để sản xuất các mặt hàng có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường toàn cầu. Hầu hết các loại thuế đối với hàng dệt may và da giày sẽ được xóa bỏ khi EVFTA có hiệu lực, trong khi thuế còn lại trong thời hạn 5 năm. Nhiều khả năng kim ngạch thương mại sẽ tăng đáng kể nếu Việt Nam có thể phát triển và mở rộng chuỗi cung ứng nội địa để tuân thủ các quy tắc Made in Vietnam (hiện nay hầu hết các loại vải đều được nhập khẩu từ Trung Quốc). Thị trường Việt Nam đang hấp dẫn đối với các nhà sản xuất Italia, họ nhắm đến các phân khúc người tiêu dùng khác nhau so với ngành công nghiệp địa phương với các mặt hàng thời trang và xa xỉ. Đồng thời, các công ty Italia có thể tìm thấy các động lực mới để chuyển một phần cơ sở sản xuất của họ sang Việt Nam để tận dụng chi phí lao động thấp và thâm nhập thị trường địa phương, hoặc tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu của họ bằng cách bao gồm các nhà thầu phụ tùy theo sản phẩm và nếu Việt Nam phát triển thành công chuỗi cung ứng nội địa về vải và tìm nguồn nguyên liệu thô.

2. Dược phẩm: Đại dịch COVID-19 đã thay đổi hành vi của người tiêu dùng, có thể là trong trung và dài hạn. Cụ thể, người tiêu dùng có xu hướng tăng tiêu dùng các sản phẩm tẩy rửa gia dụng và vệ sinh cá nhân, cũng như các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe như trái cây và nước trái cây giúp tăng khả năng miễn dịch. Ngoài ra, mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc sắc đẹp dự kiến ​​sẽ ghi nhận mức tăng trưởng hai con số trong vài năm tới, đặc biệt nếu đi kèm với sự tăng trưởng mạnh mẽ của GDP. Thị trường dược phẩm trong nước vẫn chỉ đáp ứng được 52% nhu cầu nội địa, chủ yếu là thuốc gốc. Với EVFTA được thực thi, khoảng một nửa lượng dược phẩm nhập khẩu của EU được miễn thuế ngay lập tức, phần còn lại được miễn thuế trong thời hạn 7 năm. Điều này sẽ mang lại khả năng tiếp cận thị trường công bằng và bình đẳng, tạo điều kiện cho các công ty Italia mở rộng hoạt động kinh doanh của mình hơn nữa. Các công ty dược phẩm nước ngoài sẽ được phép thành lập công ty để nhập khẩu các sản phẩm dược phẩm đã được ủy quyền bán tại Việt Nam cho các nhà phân phối hoặc đại lý bán buôn trong nước. Nhưng cơ hội lớn nhất đến từ việc cắt giảm hàng rào phi thuế quan trong ngành: các sản phẩm dược phẩm đã được chứng nhận tại EU sẽ không phải kiểm nghiệm và chứng nhận thêm tại Việt Nam, do đó giảm chi phí và thời gian đưa ra thị trường.

3. Thực phẩm: Một trong những thế mạnh chính của hệ thống kinh tế Italia là thực phẩm như rượu vang, pho mát, giăm bông, giấm, mì ống, cà chua chế biến, v.v. Ẩm thực Italia và chế độ ăn Địa Trung Hải nổi tiếng trên toàn thế giới. Mức thuế cao hiện nay – cùng với sở thích của người tiêu dùng địa phương – đang cản trở sự thâm nhập của thực phẩm Italia vào Việt Nam. Các thuế hiện hành đối với rượu vang, rượu mạnh, mì ống, nước sốt cà chua, giăm bông, giấm và pho mát sẽ được giảm dần và loại bỏ trong khoảng thời gian bảy năm. Một trường hợp ngoại lệ là bia với các mức thuế sẽ được xóa bỏ trong vòng 10 năm để bảo vệ các nhà máy bia địa phương. Ngoài ra, 38 chỉ dẫn địa lý của Italia sẽ được bảo hộ trong khuôn khổ EVFTA: rượu vang, pho mát, giăm bông, giấm, rượu mạnh, thịt bò và trái cây. Điều đó có nghĩa là, việc sử dụng “Asiago”, “Fontina” và “Gorgonzola” bởi bất kỳ người nào thực sự sử dụng cho mục đích thương mại với thiện chí về những chỉ dẫn đó về các sản phẩm thuộc loại pho mát sẽ vẫn được phép nếu bắt đầu trước ngày 01/01/2017.

4. Các cơ hội khác: Hệ thống kinh tế Italia có cơ hội phát triển mạnh mẽ trong nhiều ngành, đặc biệt là những ngành có mức độ chuyên môn hóa cao như kính mắt (20%, loại bỏ trong ba năm), trang trí nhà (10-25%, loại bỏ trong ba năm), máy móc (máy làm da, máy làm đá, máy bán hàng tự động, đèn điện và thiết bị phát tín hiệu, v.v.) và hàng tái sản xuất (hàng không vũ trụ, thiết bị hạng nặng và địa hình, phụ tùng xe cơ giới, CNTT, thiết bị y tế, lốp xe, v.v.) , cũng như các dịch vụ chuyên biệt như dịch vụ kiến ​​trúc và kỹ thuật.