Dấu ấn Đảng ủy Chính phủ trong các công trình năng lượng

Sự quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành

Trong bối cảnh thế giới chuyển dịch mạnh mẽ về năng lượng, chịu tác động từ biến đổi khí hậu, khủng hoảng năng lượng, chuỗi cung ứng đứt gãy…, từ năm 2020 đến 2025, ngành năng lượng Việt Nam trải qua nhiều thách thức, nhưng cũng ghi nhiều dấu ấn quan trọng về vai trò chỉ đạo của Đảng ủy Chính phủ và hệ thống chính quyền trung ương. 

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, trên cơ sở định hướng chiến lược năng lượng quốc gia, Đảng, Bộ Chính trị đã xác định phát triển năng lượng là vấn đề quốc gia, mang tính an ninh, chiến lược. Đặc biệt, trên cơ sở Nghị quyết 55-NQ/TW về định hướng phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045 ngày 11/2/2020 và mới đây là Nghị quyết 70 về đảm bảo an ninh năng lượng của Bộ Chính trị, Đảng uỷ Chính phủ đã tập trung xây dựng kế hoạch triển khai đồng bộ quyết liệt với mục tiêu, giải pháp cụ thể, rõ ràng từ việc xây dựng văn bản pháp luật, quy hoạch, đến kiểm tra, giám sát tại hiện trường.

Trong công tác xây dựng pháp luật, Đảng uỷ Chính phủ đã xác định việc hoàn thiện thể chế, luật pháp cho lĩnh vực năng lượng được xem như “nền móng” để các công trình hạ tầng quan trọng được triển khai nhanh chóng phục vụ phát triển kinh tế đất nước.

Theo đó, chỉ trong 5 năm, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành xây dựng trình Quốc hội thông qua Luật Dầu khí, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cùng hàng loạt Nghị định thi hành; Chính phủ cũng thông qua 2 Quy hoạch ngành điện (Quy hoạch điện VIII và VIII điều chỉnh); Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia; phê duyệt Đề án phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh đến 2030, tầm nhìn 2045; Quy hoạch & kế hoạch hạ tầng dự trữ xăng dầu/khí…Năm 2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 266/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch thực hiện Tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch; ban hành Chỉ thị 01/CT-TTg về việc chủ động giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong giai đoạn cao điểm 2025-2030; Ngoài ra, các công điện, văn bản đôn đốc, chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc cho dự án điện tái tạo cũng được phát ra thường xuyên.

Bên cạnh đó, vấn đề năng lượng, đặc biệt là lĩnh vực điện cũng luôn được Bí thư Đảng uỷ Chính phủ, Thủ tướng, các phó Thủ tướng thường xuyên chỉ đạo trong các cuộc họp. Đích thân Thủ tướng cũng nhiều lần thị sát, kiểm tra, động viên lực lượng thi công trên các công trình năng lượng trọng điểm từ guồn điện, lưới truyền tải, công trình dầu khí … như đường dây 500kV mạch 3, các dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, Nhiệt điện Sông Hậu…

Qua đó đã sớm tháo gỡ nút thắt về giải phóng mặt bằng, kết nối lưới, vốn, thiết bị nhập khẩu, môi trường…nhiều dự án “đắp chiếu” trước đó đã khơi thông đưa vào hoạt động tạo ra lợi ích lớn cho đất nước.

Những kết quả nổi bật

Nhìn lại bức tranh năng lượng Việt Nam giai đoạn 2020–2025 đã có những kết quả vượt bậc thể hiện rõ vai trò của Đảng uỷ Chính phủ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành. Hệ thống năng lượng Việt Nam ngày càng vững chắc, phục vụ đắc lực cho công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Về hệ thống điện, tính đến tháng 8/2025, tổng công suất nguồn điện Việt Nam đạt khoảng 87.655 MW, đưa Việt Nam lên vị thế dẫn đầu ASEAN về quy mô công suất nguồn. Nguồn điện năng lượng tái tạo đã trở thành điểm sáng ở khu vực. Đặc biệt, nhiều nguồn điện đã được hồi sinh; các dự án lưới điện truyền tải quy mô được đẩy nhanh thần tốc. Trong đó có thể kể đến các nguồn điện lớn như nhiệt điện Sông Hậu 1 (1.200 MW), Nhiệt điện Thái Bình 2 (1.200 MW), dự án BOT Vân Phong 1 (1.320 MW), Chuỗi điện khí LNG Nhơn Trạch 3 & 4 (1.624 MW),  chuỗi khí–điện Lô B – Ô Môn (~3.800 MW). Với lưới điện truyền tải nổi bật là đường dây 500 kV mạch 3 Quảng Trạch – Phố Nối (519 km) được thi công với tốc độ kỷ lục; dự án đường dây 500kV Lào Cai – Vĩnh Yên, các dự án nhập khẩu điện..

Trong giai đoạn 2020-2025, các nguồn nhiên liệu như than, khí, xăng dầu được đảm bảo dù chịu tác động của tình hình đại dịch Covid 19 và xung đột vũ trang ở nhiều nơi trên thế giới. Các dự án mỏ/hầm lò trọng điểm do Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản triển khai được đẩy nhanh; hệ thống kho cảng LNG Thị Vải do Petrovietnam thực hiện đã khánh thành và tiếp nhận mở ra bước ngoặt đa dạng hóa nguồn nhiên liệu và giảm phụ thuộc than/dầu; dự án nhà máy lọc dầu Dung Quất được mở rộng…Các nguồn năng lượng tái tạo được tháo gỡ, góp phần cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia.

Không chỉ thế, Chính phủ còn đưa ra nhiều quyết sách về giá năng lượng để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn. Đơn cử như trong đại dịch Covid19 hoặc các đợt thiên tai, Chính phủ có chính sách “giữ giá điện” hoặc hỗ trợ cho các đối tượng yếu thế, doanh nghiệp khó khăn, thể hiện tinh thần an sinh, chia sẻ gánh nặng chi phí năng lượng với xã hội; tiếp tục duy trì chính sách hỗ trợ giá điện cho người nghèo.

Tiếp nối dấu ấn, bứt phá mới

Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Đảng uỷ Chính phủ tiếp tục hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh thị trường năng lượng cạnh tranh. Trong đó, thực thi nghiêm chỉnh Nghị quyết 70-NQ/TW về an ninh năng lượng, sửa đổi luật, ban hành nghị định, cơ chế linh hoạt để phát triển năng lượng tái tạo, điện hóa, lưu trữ, thu nhận carbon. Tạo cơ chế để ngành điện, khí, than vận hành theo nguyên tắc thị trường (giá, cạnh tranh, minh bạch), giảm độc quyền và rào cản hành chính; Khuyến khích tham gia của khu vực tư nhân trong phát triển nguồn, lưới truyền tải, dịch vụ năng lượng mới, năng lượng xanh.

Phát triển hệ thống điện không chỉ đảm bảo công suất mà còn linh hoạt trong vận hành, tương thích biến động năng lượng tái tạo. Khuyến khích đầu tư hệ thống lưu trữ điện (pin, thủy điện tích năng) để giải quyết vấn đề dao động cung – cầu khi năng lượng tái tạo chiếm tỷ trọng cao; Tiếp tục đầu tư vào hệ thống lưới điện truyền tải, phát triển lưới điện thông minh, ưu tiên năng lượng tái tạo phù hợp với chuyển đổi xanh.

Có thể nói, trong giai đoạn 2020–2025, dấu ấn của Đảng ủy Chính phủ trong lĩnh vực năng lượng rất rõ: từ việc thúc đẩy hoàn thiện thể chế, đến đôn đốc kiểm tra các dự án thực tế. Kết quả là hệ thống năng lượng đã được mở rộng và vận hành chặt chẽ hơn, đảm bảo nguồn cung năng lượng trong nhiều thời điểm thử thách.

Những kết quả đó là tiền đề quan trọng để Chính phủ tiếp tục duy trì sự vào cuộc quyết liệt, đổi mới thể chế, thúc đẩy thị trường năng lượng xanh và đặt yếu tố công bằng, an sinh vào trung tâm của quá trình chuyển đổi, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, góp phần thực hiện thành công chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, đóng góp cho mục tiêu “tự lực, tự cường” trong kỷ nguyên vươn mình.