Danh mục công nghệ số trọng điểm: Hướng mở cho mô hình kinh doanh mới

Thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp công nghệ số

Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến rộng rãi về dự thảo Thông tư ban hành Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc xây dựng danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm nhằm đáp ứng yêu cầu về phát triển ngành công nghiệp công nghệ số trong thời kỳ mới.

Bởi trên thực tế, danh mục sản phẩm công nghệ thông tin trọng điểm quy định tại Thông tư số 19/2021/TT-BTTTT đến thời điểm hiện tại không còn phản ánh đầy đủ quy mô và bản chất của ngành công nghiệp công nghệ số do chỉ tập trung quy định các sản phẩm công nghệ thông tin truyền thống (phần cứng, phần mềm). Thực tiễn ngành công nghiệp công nghệ số hiện nay đòi hỏi một cách tiếp cận rộng, bao quát hơn, bao gồm cả “sản phẩm” và “dịch vụ” công nghệ số, đặc biệt các nền tảng số và giải pháp tích hợp đang là xu hướng chính.

Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm theo quy định của pháp luật về công nghiệp công nghệ số không chỉ là một bản cập nhật về tính pháp lý đơn thuần mà còn là một bước chuyển dịch quan trọng thể hiện quan điểm, định hướng phát triển sản phẩm, dịch vụ công nghệ số của Việt Nam. Trong đó, chuyển dịch từ việc chỉ quy định các sản phẩm công nghệ thông tin truyền thông (phần cứng, phần mềm) sang định hướng tập trung vào các hệ sinh thái công nghệ số toàn diện, nhằm mục tiêu tự chủ về công nghệ, thúc đẩy sản xuất “Make in Việt Nam”, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và định vị Việt Nam sẽ trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Việc mở rộng Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm với nhiều sản phẩm, dịch vụ công nghệ số mới nhằm mục tiêu bắt kịp xu thế, tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình kinh doanh mới phát triển dựa trên công nghệ số. Thêm vào đó, việc xây dựng danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm còn góp phần tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp công nghệ số với các chính sách ưu đãi đầu tư.

Từ các lý do trên, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, việc xây dựng Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm đóng vai trò và cơ sở pháp lý quan trọng để xác định các dự án và tổ chức, doanh nghiệp được hưởng cơ chế hỗ trợ, ưu đãi theo quy định của Luật Công nghiệp công nghệ số.

Nguyên tắc xây dựng Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm

Theo nội dung dự thảo tờ trình của Bộ Khoa học và Công nghệ gửi Chính phủ, Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm là một công cụ chính sách hiệu quả, được thiết kế để định hướng nguồn lực quốc gia, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng cao và xây dựng năng lực nội sinh trong những lĩnh vực công nghệ được xác định là có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc gia trong tương lai.

Trên cơ sở đó, Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm được xây dựng căn cứ theo tiêu chí được quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Công nghiệp công nghệ số và dựa trên một hệ thống nguyên tắc có chọn lọc.

Thứ nhất, sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm là sản phẩm, dịch vụ công nghệ số đáp ứng một trong các tiêu chí sau: Thị trường trong nước có nhu cầu lớn và tạo ra giá trị gia tăng cao; thị trường thế giới đang có nhu cầu và có tiềm năng xuất khẩu; thực hiện các nhiệm vụ trọng điểm về chuyển đổi số quốc gia; có tác động tích cực, đột phá về đổi mới công nghệ và hiệu quả kinh tế các ngành, lĩnh vực.

Thứ hai, phù hợp với chủ trương, định hướng phát triển công nghệ số tại các văn bản chỉ đạo, điều hành của Đảng và Nhà nước.

Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm được xây dựng trên cơ sở kế thừa có chọn lọc 16 sản phẩm CNTT trọng điểm tại Thông tư số 19/2021/TT-BTTTT; tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế phù hợp (Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan); bổ sung các sản phẩm công nghệ số và dịch vụ công nghệ số đáp ứng tiêu chí trọng điểm trên cơ sở cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm được xây dựng trên cơ sở kế thừa của Danh mục sản phẩm công nghệ thông tin trọng điểm và bổ sung, cập nhật phù hợp với chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, phát triển công nghiệp công nghệ số. Đồng thời, có sự tham khảo kinh nghiệm quốc tế của một số quốc gia có các chính sách phát triển công nghiệp công nghệ số tương đồng như Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Liên minh châu Âu…

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, mục đích xây dựng Thông tư ban hành Danh mục sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm là nhằm quy định chi tiết về các sản phẩm, dịch vụ công nghệ số trọng điểm, làm căn cứ pháp lý để áp dụng chính sách ưu đãi  đối với các dự án sản xuất sản phẩm và cung cấp dịch vụ công nghệ số trọng điểm theo quy định tại Luật Công nghiệp công nghệ số.