Đảm bảo an toàn cho phụ nữ ra nước ngoài làm việc

Việt Nam có 250.000 phụ nữ đi lao động nước ngoài

Sáng 5/12, tại Hà Nội, đã diễn ra Tọa đàm Di cư an toàn cho phụ nữ Việt Nam ra nước ngoài làm việc trong lĩnh vực chăm sóc và giúp việc gia đình. Sự kiện do Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số phối hợp với Viện Phát triển sức khỏe cộng đồng Ánh Sáng tổ chức. Đây cũng là hoạt động được thực hiện trong khuôn khổ hợp tác với chương trình Định hình di cư theo định hướng phát triển của Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ)

Sáng 5/12, tại Hà Nội, đã diễn ra Tọa đàm Di cư an toàn cho phụ nữ Việt Nam ra nước ngoài làm việc trong lĩnh vực chăm sóc và giúp việc gia đình. Ảnh: NH

Thông tin tại Tọa đàm Di cư an toàn cho phụ nữ Việt Nam ra nước ngoài làm việc trong lĩnh vực chăm sóc và giúp việc gia đình cho thấy, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 2 trong khu vực về số người ra nước ngoài làm việc.

Hiện, ước tính, có khoảng 650.000 người Việt Nam đang làm việc ở hơn 40 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong đó, thị trường lớn nhất là Nhật Bản với khoảng 300.000 người; tiếp sau là Đài Loan (Trung Quốc), khoảng 260.000 người; Hàn Quốc khoảng 50.000 người. Số lao động còn lại ở các thị trường châu Âu, Trung Đông, Malaysia.

Theo ông Nii Anddy - Giám đốc Chương trình Định hình tái định cư - định hướng phát triển Tổ chức GIZ: Chỉ tính riêng năm 2023, đã có 160.000 người Việt Nam ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng, trong đó, phụ nữ chiếm từ 30 - 40% trong số này.

Chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình - Giám đốc Economica Việt Nam - cho rằng: Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam có khoảng 250.000 phụ nữ đang làm việc tại nước ngoài. Như vậy, một tháng, sẽ mang về khoản thu nhập 2,5 tỷ USD. Đây là số tiền rất lớn, đóng góp vào nền kinh tế - xã hội Việt Nam.

TS. Hoàng Tú Anh - Giám đốc Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số - nhận định: Việt Nam đang là thị trường đưa người lao động đi nước ngoài làm việc lớn nhất trong khu vực, tạo ra cơ hội lớn cho phụ nữ thay đổi cuộc sống, thu nhập. Tham gia thị trường lao động nước ngoài, bên cạnh cải thiện thu nhập, người phụ nữ còn được mở mang tầm nhìn, giao tiếp và gia tăng cơ hội trong cuộc sống.

TS. Hoàng Tú Anh- Giám đốc Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số - phát biểu tại sự kiện. Ảnh: NH

Di cư đi làm việc tại nước ngoài phải là con đường an toàn

Theo ông Nii Anddy, trong số phụ nữ Việt Nam sang nước ngoài làm việc hiện nay, có rất nhiều phụ nữ làm các công việc chăm sóc, giúp việc gia đình.

Di cư để làm việc mang lại cơ hội sinh kế, cơ hội nghề nghiệp, phát triển cho phụ nữ Việt Nam, tuy nhiên phụ nữ đi làm việc tại nước ngoài, nhất là các công việc liên quan đến chăm sóc, giúp việc gia đình cũng đối mặt với nhiều rủi ro. Họ đối diện với nguy cơ bị lạm dụng, bị bắt nạt và không được tiếp cận đầy đủ các chính sách, pháp luật, các dịch vụ chăm sóc. Có người còn bị “ăn chặn” tiền công, khiến họ không được hưởng thu nhập xứng đáng với công sức bỏ ra.

Ông Nii Anddy cho hay: "Di cư đi lao động tại nước ngoài là con đường mang lại cơ hội kinh tế tốt hơn, nhưng cũng phải là con đường an toàn cho tất cả các cá nhân”. Theo đó, để đảm bảo an toàn cho phụ nữ trong quá trình làm việc tại nước ngoài, Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức sẽ đồng hành với các hoạt động hỗ trợ, nhất là phụ nữ - người dễ bị tổn thương trong bối cảnh này.

Thừa nhận lao động, đặc biệt là lao động nữ đi làm việc tại nước ngoài đang đối mặt với những rủi ro, bà Nguyễn Ngọc Thanh – chuyên gia nghiên cứu lao động và chính sách cho rằng: Một phần nguyên nhân là do đa số những người phụ nữ đi lao động nước ngoài ở những công việc chăm sóc, giúp việc gia đình có trình độ thấp, không có kỹ năng ngoại ngữ, gia đình có người phụ thuộc. Do vậy, mục đích ra nước ngoài lao động của họ là để kiếm tiền, chứ không phải nâng cao trình độ, họ cũng không biết cách tiếp cận chính sách của nhà nước, không biết đầy đủ vai trò của nhà nước, coi thủ tục của nhà nước là rào cản.

Để hỗ trợ lao động nữ đi làm việc tại nước ngoài được hiệu quả hơn, bà Nguyễn Ngọc Thanh cho rằng cần tập trung vào 4 giải pháp, bao gồm:

Thứ nhất, bổ sung về chính sách của nhà nước trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Các chính sách được bổ sung nhằm bảo đảm cơ chế hỗ trợ của nhà nước trong cả quá trình trước, trong và sau khi người lao động đi làm việc ở nước ngoài trở về.

Thứ hai, bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trên cơ sở kế thừa quy định của luật hiện hành, phù hợp thực tiễn trong lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, Luật số 69/2020/QH14 đã bổ sung một số hành vi bị nghiêm cấm, gồm có: Lôi kéo, dụ dỗ; phân biệt đối xử; xúc phạm danh dự...

Thứ ba, mở rộng đối tượng áp dụng của Luật và bổ sung quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;

Thứ tư, nâng cao điều kiện hoạt động dịch vụ và trách nhiệm của doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức thực hiện hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước và các đối tác, các chuyên gia cho rằng, bản thân những người phụ nữ ra nước ngoài làm việc, nhất là ở các lĩnh vực như chăm sóc, giúp việc gia đình cũng cần chủ động trang bị cho mình những kỹ năng, kiến thức, để tránh được những rủi ro có thể xảy đến cũng như gia tăng cơ hội cải thiện công việc, thu nhập khi trở về Việt Nam.