Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia: 7 nhóm giải pháp chiến lược từ PGS.TS. Vũ Trọng Lâm

An ninh năng lượng luôn được xem là huyết mạch của sự phát triển kinh tế-xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống, PGS.TS. Vũ Trọng Lâm đưa ra 7 nhóm giải pháp.
Thủ tướng đề nghị Quốc vương Qatar ủng hộ ký kết Hiệp định Bảo đảm an ninh năng lượng hai nước Phát triển điện hạt nhân: lựa chọn tất yếu cho an ninh năng lượng

An ninh năng lượng luôn được xem là huyết mạch của sự phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, Việt Nam hiện đang đối mặt với hàng loạt điểm nghẽn, đòi hỏi những giải pháp toàn diện để đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định và bền vững.

Vượt qua điểm nghẽn để phát triển bền vững

Theo PGS.TS. Vũ Trọng Lâm - Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, một trong những thách thức lớn nhất là tốc độ tăng trưởng nhu cầu năng lượng vượt xa khả năng đáp ứng của kết cấu hạ tầng hiện tại. Sự phụ thuộc ngày càng lớn vào nguồn nhiên liệu nhập khẩu, đặc biệt là than, khiến Việt Nam chịu áp lực lớn trước biến động thị trường toàn cầu. Theo Báo cáo Triển vọng năng lượng Việt Nam 2019, từ năm 2015, Việt Nam đã trở thành quốc gia nhập khẩu năng lượng thuần, với dự báo nhu cầu nhập khẩu nhiên liệu tăng gấp 8 lần vào năm 2050 so với 2019. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chi phí mà còn đe dọa nghiêm trọng đến an ninh năng lượng quốc gia.

Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia: 7 nhóm giải pháp chiến lược từ PGS.TS. Vũ Trọng Lâm
An ninh năng lượng luôn được xem là huyết mạch của sự phát triển kinh tế-xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống. Ảnh minh hoạ: Thế Duy

Ngoài ra, sự phát triển năng lượng tái tạo - vốn được kỳ vọng giảm thiểu phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch - vẫn gặp nhiều rào cản. Hệ thống pháp lý chưa hoàn chỉnh, thiếu tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật khiến các nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc triển khai các dự án. Việc lựa chọn giữa tiêu chuẩn công nghệ cao và thấp cũng gây ra nhiều tranh cãi, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh và dòng tiền của doanh nghiệp.

Hạ tầng năng lượng cũng là một điểm nghẽn quan trọng. Theo ước tính của Trung tâm Cơ sở hạ tầng Toàn cầu, Việt Nam cần ít nhất 25 tỷ USD mỗi năm trong 20 năm tới để đầu tư cho cơ sở hạ tầng, trong đó ngành năng lượng chiếm gần 45%. Tuy nhiên, sự tham gia của khu vực tư nhân vào lĩnh vực này còn hạn chế so với các nước trong khu vực ASEAN.

Bên cạnh đó, các chính sách giá năng lượng chưa phù hợp với cơ chế thị trường, thị trường năng lượng cạnh tranh còn thiếu liên thông giữa các phân ngành, khiến việc quản lý và khai thác nguồn tài nguyên chưa hiệu quả.

Để vượt qua những điểm nghẽn này, cần thúc đẩy đa dạng hóa cơ cấu nguồn cung năng lượng, ưu tiên năng lượng tái tạo, đồng thời hoàn thiện khung pháp lý và chính sách giá để khuyến khích đầu tư tư nhân. Việc tăng cường hợp tác quốc tế và phát triển công nghệ năng lượng sạch cũng là yếu tố quan trọng, đảm bảo nguồn năng lượng bền vững cho phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai.

Những giải pháp mang tính đột phá

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự chuyển mình mạnh mẽ của Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển mới, PGS.TS. Vũ Trọng Lâm đã chỉ ra rằng, việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đòi hỏi một hệ thống giải pháp đồng bộ và mang tính đột phá. Đây không chỉ là nhiệm vụ chiến lược mà còn là yêu cầu cấp bách để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội bền vững.

Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia: 7 nhóm giải pháp chiến lược từ PGS.TS. Vũ Trọng Lâm
PGS.TS. Vũ Trọng Lâm - Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Ảnh: Thế Duy

Trước hết, cần đổi mới tư duy và phương pháp quy hoạch năng lượng. Ông Lâm nhấn mạnh, các quy hoạch hiện nay cần gắn trách nhiệm của các bộ quản lý ngành vào tính khả thi, chấm dứt tình trạng lập quy hoạch chỉ để “cấp phép”. Các dự án năng lượng tái tạo cần được quy hoạch có trọng điểm, đầu tư vào công nghệ lưu trữ năng lượng như pin để tăng cường nguồn lực dự trữ. Điều này không chỉ giúp chủ động trong bảo đảm an ninh năng lượng mà còn giảm tình trạng dàn trải, không hiệu quả như hiện nay.

Tiếp theo, cơ cấu lại nền kinh tế là bước đi quan trọng nhằm giảm áp lực tiêu thụ năng lượng. Theo PGS.TS. Vũ Trọng Lâm, việc chuyển đổi sang mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, và kinh tế carbon thấp sẽ không chỉ giảm hao phí năng lượng mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Đây là định hướng tất yếu để Việt Nam đạt được tăng trưởng bền vững trong tương lai.

Bên cạnh đó, tiết kiệm năng lượng vẫn là giải pháp ưu tiên hàng đầu. Mặc dù Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã được Quốc hội thông qua từ năm 2010, nhưng kết quả đạt được vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Nguyên nhân chính đến từ nhận thức hạn chế của cộng đồng và doanh nghiệp. Do đó, cần đẩy mạnh hỗ trợ về tài chính, công nghệ để giúp doanh nghiệp thay thế dây chuyền công nghệ cũ, kém hiệu quả.

Phát triển năng lượng tái tạo cũng là một yếu tố quan trọng. Việt Nam dù có tiềm năng lớn về điện gió và điện mặt trời nhưng việc triển khai vẫn chưa đạt kỳ vọng. PGS.TS. Vũ Trọng Lâm cho rằng, vai trò của Chính phủ cần được thể hiện rõ hơn trong việc ban hành các chính sách pháp lý và khung khổ tài chính hỗ trợ, chẳng hạn như Luật Năng lượng tái tạo. Đồng thời, cần xây dựng các quỹ đặc biệt để khuyến khích các doanh nghiệp trong nước đầu tư vào lĩnh vực này.

Một giải pháp đáng chú ý khác là thúc đẩy nghiên cứu và phát triển công nghệ năng lượng mới. Việt Nam cần thành lập các trung tâm đổi mới sáng tạo, tăng cường nghiên cứu và ứng dụng các dạng năng lượng mới như năng lượng hạt nhân, địa nhiệt, sóng biển, hay hydro xanh. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu suất năng lượng mà còn giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung truyền thống.

Hướng tới hội nhập quốc tế, Việt Nam cần xây dựng thị trường năng lượng cạnh tranh, minh bạch, gắn với xu thế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc đa dạng hóa hình thức sở hữu và loại bỏ bao cấp, độc quyền sẽ tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế, đặc biệt là khu vực tư nhân, tham gia phát triển năng lượng.

Cuối cùng, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế là chìa khóa để bảo đảm nguồn cung năng lượng ổn định. PGS.TS. Vũ Trọng Lâm đề xuất, Việt Nam nên tận dụng hiệu quả tài nguyên trong nước và khai thác hợp lý nguồn tài nguyên từ nước ngoài. Việc nhập khẩu các nguồn năng lượng không có lợi thế sản xuất trong nước, như than hay điện năng, cần được tính toán kỹ lưỡng nhằm cân bằng cán cân xuất nhập khẩu năng lượng, tiến tới mục tiêu xuất lớn hơn nhập.

Với các giải pháp mang tính đột phá, đồng bộ và khả thi, an ninh năng lượng quốc gia sẽ không chỉ là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn giúp Việt Nam giữ vững nền độc lập, tự chủ trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.

Thế Duy
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Năng lượng tái tạo

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Tiết kiệm điện: Không phải ‘trend’ - là trách nhiệm!

Tiết kiệm điện: Không phải ‘trend’ - là trách nhiệm!

Tiết kiệm điện không phải trào lưu nhất thời, mà là trách nhiệm lâu dài với đất nước, môi trường và thế hệ tương lai. Trách nhiệm ấy thuộc về tất cả chúng ta.
Cơ cấu nguồn điện theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đến năm 2030 và 2050

Cơ cấu nguồn điện theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đến năm 2030 và 2050

Thủ tướng Chính phủ vừa có Quyết định 768/QĐ-TTg, phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, trong đó có nêu rõ cơ cấu nguồn điện của Việt Nam đến 2030 và 2050.
Sản lượng điện sạch giảm, châu Âu đối mặt phát thải tăng

Sản lượng điện sạch giảm, châu Âu đối mặt phát thải tăng

Ngành điện lực châu Âu đã thải ra lượng khí CO₂ nhiều hơn trong quý đầu tiên của năm 2025 so với bất kỳ quý nào kể từ đầu năm 2023.
Chính thức phê duyệt Quy hoạch điện VIII điều chỉnh

Chính thức phê duyệt Quy hoạch điện VIII điều chỉnh

Ngày 15/4, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã ký Quyết định số 768/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch điện VIII điều chỉnh.
Ninh Thuận tăng tốc, đẩy nhanh tiến độ lựa chọn nhà đầu tư triển khai Dự án Nhiệt điện khí LNG Cà Ná

Ninh Thuận tăng tốc, đẩy nhanh tiến độ lựa chọn nhà đầu tư triển khai Dự án Nhiệt điện khí LNG Cà Ná

Dự án Nhà máy nhiệt điện LNG Cà Ná (Ninh Thuận) mục tiêu hình thành một nhà máy điện công suất 1.500 MW, kho cảng LNG công suất từ 1 đến 1,2 triệu tấn LNG/năm.

Tin cùng chuyên mục

Những điểm mới của Quy hoạch điện VIII điều chỉnh

Những điểm mới của Quy hoạch điện VIII điều chỉnh

Quy hoạch điện VIII điều chỉnh vừa được phê duyệt, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong định hướng phát triển ngành điện lực Việt Nam với nhiều điểm nhấn.
PC Hải Phòng: Diễn tập phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn 2025

PC Hải Phòng: Diễn tập phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn 2025

Công ty TNHH MTV Điện lực Hải Phòng (PC Hải Phòng) tổ chức diễn tập PCTT và TKCN nhằm nâng cao hiệu quả ứng phó thiên tai trong bối cảnh ngày càng phức tạp.
Vĩnh Phúc thực hiện Nghị quyết 55 - Bài 2: Chuyển đổi xanh nhờ tiết kiệm năng lượng

Vĩnh Phúc thực hiện Nghị quyết 55 - Bài 2: Chuyển đổi xanh nhờ tiết kiệm năng lượng

Từ nền tảng nhận thức cộng đồng, Vĩnh Phúc đang thực hiện đồng bộ nhiều chính sách tiết kiệm năng lượng trong đó tập trung vào chuyển đổi xanh, bền vững.
Mùa khô bất thường: NSMO chủ động ‘chạy trước’ nắng nóng

Mùa khô bất thường: NSMO chủ động ‘chạy trước’ nắng nóng

NSMO đã họp với cơ quan khí tượng, thủy văn để xây dựng phương án vận hành hệ thống điện hiệu quả, ứng phó nắng nóng và thiếu nước trong mùa khô 2025.
EVNCPC gắn biển công trình Trạm biến áp 110kV Cảng Quy Nhơn

EVNCPC gắn biển công trình Trạm biến áp 110kV Cảng Quy Nhơn

Đảng ủy EVNCPC tổ chức Lễ gắn biển công trình Trạm biến áp 110kV Cảng Quy Nhơn và đấu nối chào mừng Đại hội Đảng bộ EVN lần thứ IV.
Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện than năm 2025

Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện than năm 2025

Bộ Công Thương ký quyết định số 1009/QĐ-BCT ngày 14/4/2025 phê duyệt khung giá phát điện nhà máy nhiệt điện than năm 2025.
Bộ Công Thương phê duyệt khung giá nhập khẩu điện từ Lào

Bộ Công Thương phê duyệt khung giá nhập khẩu điện từ Lào

Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định số 1007/QĐ-BCT ngày 14/4 về phê duyệt khung giá nhập khẩu điện từ Lào về Việt Nam từ ngày 31/12/2025.
Bà Rịa - Vũng Tàu: Nguyên nhân tiền điện tăng vọt thời gian qua

Bà Rịa - Vũng Tàu: Nguyên nhân tiền điện tăng vọt thời gian qua

Do thời tiết nắng nóng kéo dài trong thời gian qua, người dân tại Bà Rịa - Vũng Tàu đang phải chi trả tiền điện tăng vọt.
Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện sinh khối năm 2025

Bộ Công Thương phê duyệt khung giá phát điện sinh khối năm 2025

Bộ Công Thương vừa ký quyết định số 1008/QĐ-BCT ngày 14/4/2025 phê duyệt khung giá phát điện nhà máy điện sinh khối năm 2025.
Tập trung gỡ vướng các dự án điện năng lượng tái tạo

Tập trung gỡ vướng các dự án điện năng lượng tái tạo

Tập trung gỡ vướng dự án điện năng lượng tái tạo trong tháng 5/2025; khó khăn, vướng mắc của đơn vị nào thì đơn vị phải có trách nhiệm xem xét, xử lý, tháo gỡ.
Công nghệ BESS giúp quản lý, sử dụng năng lượng hiệu quả

Công nghệ BESS giúp quản lý, sử dụng năng lượng hiệu quả

Một trong những nội dung trọng tâm của Chương trình VNEEP 3 đó là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Vĩnh Phúc thực hiện Nghị quyết 55- Bài 1: Tiết kiệm năng lượng không chỉ là khẩu hiệu

Vĩnh Phúc thực hiện Nghị quyết 55- Bài 1: Tiết kiệm năng lượng không chỉ là khẩu hiệu

Vĩnh Phúc đẩy mạnh tuyên truyền Nghị quyết 55 bằng nhiều hình thức sáng tạo, giúp nâng cao nhận thức cộng đồng và hình thành thói quen tiết kiệm năng lượng.
Việt Nam tái khởi động điện hạt nhân: Quyết định đúng đắn, kịp thời

Việt Nam tái khởi động điện hạt nhân: Quyết định đúng đắn, kịp thời

Theo Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Hàn Quốc, việc Việt Nam lựa chọn tái khởi động kế hoạch phát triển điện hạt nhân là một quyết định đúng đắn và kịp thời.
Phụ tải điện tăng, ngành điện miền Nam chủ động ứng phó

Phụ tải điện tăng, ngành điện miền Nam chủ động ứng phó

Miền Nam vào cao điểm nắng nóng, phụ tải điện tăng mạnh, EVNSPC chủ động phương án đảm bảo điện an toàn, tin cậy và ưu tiên cấp điện chống hạn mặn mùa khô 2025.
Điểm sáng hợp tác năng lượng giữa Việt Nam – Trung Quốc

Điểm sáng hợp tác năng lượng giữa Việt Nam – Trung Quốc

Nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, cùng điểm lại những kết quả hợp tác nổi bật về năng lượng giữa 2 quốc gia.
Bộ Công Thương tổ chức cuộc thi tuyên truyền viên tiết kiệm điện: Mạng xã hội sẽ

Bộ Công Thương tổ chức cuộc thi tuyên truyền viên tiết kiệm điện: Mạng xã hội sẽ 'dậy sóng' xanh

Sáng 14/4, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Lễ phát động Cuộc thi “Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025” với quy mô toàn quốc.
Thể lệ cuộc thi

Thể lệ cuộc thi 'Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025'

Sáng 14/4, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Lễ phát động Cuộc thi "Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025" trên toàn quốc.
Bộ Công Thương phát động Cuộc thi

Bộ Công Thương phát động Cuộc thi 'Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025'

Sáng 14/4, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Lễ phát động Cuộc thi "Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025" trên toàn quốc.
Ai Cập tăng giá nhiên liệu lần đầu năm 2025

Ai Cập tăng giá nhiên liệu lần đầu năm 2025

Ngày 11/4, Chính phủ Ai Cập đã chính thức điều chỉnh tăng giá các loại nhiên liệu thêm tới gần 15%.
Tương lai điện hạt nhân phụ thuộc vào nước?

Tương lai điện hạt nhân phụ thuộc vào nước?

Năng lượng hạt nhân đang trở lại mạnh mẽ trên toàn cầu. Tuy nhiên, tham vọng này đang đối mặt với thách thức lớn là nguồn nước khan hiếm.
Mobile VerionPhiên bản di động