ĐBQH Phan Đức Hiếu: Nghị quyết 68 là bước ngoặt thứ 3 của kinh tế tư nhân

Khơi thông nguồn lực, giải phóng tiềm năng phát triển kinh tế tư nhân

Theo Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Đức Hiếu, sự ra đời của Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân là rất cần thiết và có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay. Những thông điệp trong Nghị quyết rất rõ ràng và mạnh mẽ, đã đi thẳng vào những vấn đề của khu vực kinh tế tư nhân đang đối mặt, giải quyết những trở ngại tồn tại lâu nay.

Nhìn lại lịch sử, ông Phan Đức Hiếu nhận thấy đã từng có 2 mốc rất quan trọng để thấy được vị trí quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế tư nhân.

Cột mốc thứ nhất là giai đoạn 1988 - 1990: Là giai đoạn đầu khi Nhà nước bắt đầu thừa nhận sự tồn tại của kinh tế tư nhân và cho phép được hoạt động trong một số ngành, lĩnh vực nhất định theo quy định của pháp luật.

Cột mốc thứ hai vào năm 1999 - 2000: Sự ra đời của Luật Doanh nghiệp, làm thay đổi quan điểm của Việt Nam đối với khu vực tư nhân. Đây là bước ngoặt lớn khi pháp luật cho phép doanh nghiệp được làm tất cả những gì pháp luật không cấm. Danh mục ngành nghề bị cấm và có điều kiện được ban hành rõ ràng. Thời gian đăng ký doanh nghiệp rút ngắn chỉ còn 15 - 30 ngày, cùng với việc bãi bỏ khoảng 150 loại giấy phép con đã tạo điều kiện cho hàng loạt doanh nghiệp tư nhân ra đời.

“Trong suốt từ thời gian từ năm 2000 đến nay, chúng ta vẫn liên tục cải cách, nhưng chưa tạo được kết quả đột phá. Với Nghị quyết 68, nếu triển khai thực hiện tốt, thành công thì đây có thể là bước ngoặt, đột phá thứ ba trong quá trình phát triển kinh tế tư nhân. Bước ngoặt này được kỳ vọng sẽ tạo ra sự thay đổi về chất, nâng cao chất lượng của khu vực kinh tế tư nhân, đưa khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng nhất trong việc đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Cho đến nay, Nghị quyết 68 được giới chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp và xã hội vui mừng đón nhận và kỳ vọng lớn”, ông Phan Đức Hiếu nhận định.

Cũng theo Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu, điểm nổi bật của Nghị quyết 68 nằm ở 3 tư tưởng lớn, đó là: Thứ nhất, giảm sự phiền hà, tập trung vào việc cắt giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp gia nhập và hoạt động trên thị trường.

Để phát triển kinh tế tư nhân thì gốc rễ của vấn đề là cải cách thể chế. Cải cách thể chế tốt, đáp ứng đúng nhu cầu nguyện vọng của người dân và doanh nghiệp thì người ta cho rằng đây là một biện pháp cải cách “rẻ nhất” nhưng lại mang lại hiệu quả lớn nhất. Nhìn vào Nghị quyết 68, số lượng giải pháp về cải cách thể chế là chủ đạo. Như vậy, đúng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói, thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn. Nếu chúng ta tập trung cải cách mạnh mẽ về thể chế thì tác động sẽ rất lớn.

Thứ hai, tăng cường mức độ bảo vệ với sự đảm bảo quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp, tạo sự an tâm cho nhà đầu tư và doanh nhân. Tinh thần cốt lõi của Nghị quyết 68 không chỉ đơn thuần là tháo gỡ những rào cản trong môi trường kinh doanh, mà quan trọng hơn là tạo ra sự thay đổi căn bản trong tư duy lập pháp và thực thi pháp luật. Với cách tiếp cận mới, doanh nghiệp sẽ không còn bị bó hẹp trong cơ chế quản lý kiểu “xin - cho”, mà từng bước được trao quyền chủ động, tự do phát triển và được bảo vệ đầy đủ về tài sản cũng như các quyền lợi hợp pháp.

“Nghị quyết số 68 khẳng định mạnh mẽ nguyên tắc không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, không áp dụng hồi tố đối với những quy định pháp luật gây bất lợi cho doanh nghiệp và bước đầu đưa ra một số giải pháp. Trong kinh doanh, sự mạo hiểm, trình độ quản trị hạn chế dẫn đến không thể không tránh được sai sót, sai lầm nhưng quan trọng là phải có cơ hội sửa sai; ngược lại nếu không thì không ai dám mạo hiểm, làm lớn. Nếu nội dung này được hiện thực hóa thì đây là công cụ bảo vệ cộng đồng doanh nghiệp, giúp họ yên tâm mở rộng đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong dài hạn”, ông Phan Đức Hiếu cho hay.

Thứ ba, khơi thông mọi nguồn lực thông qua việc tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn, công nghệ và các nguồn lực khác phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Đặc biệt Nghị quyết đặt ra yêu cầu phải tháo gỡ nguồn lực bị mắc kẹt do cơ chế giải quyết tranh chấp hợp đồng, thi hành án kéo dành, không hiệu quả, tình trạng chính quyền nợ đọng doanh nghiệp… Tháo gỡ được nút này sẽ góp phần giải phóng mạnh mẽ, khơi thông ngay nguồn lực doanh nghiệp.

“Cởi trói” cho doanh nghiệp, nâng tầm sức cạnh tranh

Theo Đại biểu Quốc hội, Nghị quyết 68 đang tạo ra động lực mạnh mẽ cho cả nhà nước và doanh nghiệp. “Tôi kỳ vọng, cách thực thi Nghị quyết 68 cũng phải dựa trên tinh thần rất đổi mới cả về tư duy, hành động và phát huy tinh thần quyết liệt. Khi chúng ta đang có tinh thần mạnh mẽ, khẩn trương, quyết liệt thì càng phải tận dụng được tinh thần này càng sớm, phạm vi thể chế hóa càng rộng thì càng tốt. Tất cả những biện pháp thực thi, nếu có quyết tâm, chúng ta đều có thể làm được”, ông Phan Đức Hiếu bày tỏ.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, cụ thể hóa các quy định của Nghị quyết, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện ở các cấp, các ngành. Các luật có liên quan phải được rà soát không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu cụ thể của nghị quyết, như cắt 30% thủ tục… mà còn phải rà soát để loại bỏ những quy định, luật không đúng tinh thần của nghị quyết.

“Về lâu dài, tôi mong muốn, Chính phủ nên có một cơ quan chuyên môn độc lập, nâng cấp hơn nhóm tư vấn chính sách và phải trao cho họ thẩm quyền trình đề xuất pháp luật - cơ quan này theo kinh nghiệm quốc tế thường có tên gọi là Cơ quan hoặc Ủy ban cải cách thể chế”, ông Phan Đức Hiếu cho biết.

Cuối cùng, để Nghị quyết 68 thực sự phát huy hiệu quả, cần có sự đồng hành và chủ động cả từ phía doanh nghiệp, không chỉ riêng cơ quan nhà nước. Các doanh nghiệp tư nhân cần tích cực tham gia vào quá trình xây dựng và phản biện chính sách, đồng thời, không ngừng nâng cao năng lực quản trị, vận hành và tuân thủ pháp luật.

Mỗi doanh nghiệp chính là một tế bào của nền kinh tế. Khi từng tế bào khỏe mạnh, cả cơ thể sẽ phát triển vững vàng. Do đó, việc chủ động đổi mới và thích nghi của doanh nghiệp sẽ là yếu tố sống còn trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh. Ngoài ra, khi thể chế đã được “cởi trói”, các doanh nghiệp sẽ không còn mang nỗi lo bị phân biệt đối xử hay gặp khó khăn khi gia nhập thị trường.

Mặt khác, họ cũng sẽ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh khốc liệt. Trong bối cảnh đó, chỉ những doanh nghiệp có năng lực thực sự, biết đổi mới và tận dụng cơ hội mới có thể bứt phá và trụ vững trong dài hạn. Như vậy, doanh nghiệp cần ý thức rằng thực thi Nghị quyết này vừa sàng lọc, nâng cao chất lượng doanh nghiệp vừa giúp họ có cơ hội bứt phá, vươn lên.

Nghị quyết 68 nêu rõ, trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững; cùng với kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân giữ vai trò nòng cốt để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, đưa đất nước thoát khỏi nguy cơ tụt hậu, vươn lên phát triển thịnh vượng.