Đại biểu đề nghị ưu tiên nguồn lực cho cấp điện nông thôn, miền núi

Không thể chậm hơn trong cấp điện cho vùng sâu, vùng xa

Đại biểu Trần Nhật Minh (đoàn Nghệ An) cho rằng: Theo báo cáo của Chính phủ, Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016 – 2020 theo Quyết định 1740/QĐ-TTg mới chỉ hoàn thành khoảng 18,5% tổng nhu cầu vốn, trong khi nhu cầu của toàn chương trình lên tới 30.116 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là không được bố trí đủ vốn.

Thực hiện Nghị quyết 973 của Quốc hội khóa XIV, Bộ Công Thương đã hoàn thiện hồ sơ và trình Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2021 – 2025. Tuy nhiên, đến nay chương trình vẫn chưa được phê duyệt, do còn vướng mắc lớn về nguồn vốn đầu tư và các quy định pháp luật liên quan đến dự án cấp điện.

Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chỉ đạo, Bộ Công Thương cũng đã gửi văn bản tới Bộ Tài chính, EVN và UBND các tỉnh, thành phố để phối hợp tháo gỡ khó khăn. Tuy vậy, mục tiêu bố trí đủ nguồn lực để hoàn thành việc cấp điện vào năm 2025 vẫn chưa đạt được. Hiện tỷ lệ hộ dân có điện trên cả nước đạt khoảng 99,74%, riêng khu vực nông thôn đạt 99,6%, song thực tế vẫn còn thôn, bản chưa được tiếp cận điện lưới quốc gia, ảnh hưởng đáng kể đến khả năng tiếp cận dịch vụ thiết yếu và ứng dụng công nghệ số.

Đại biểu đề nghị Chính phủ: Trong giai đoạn 2026 – 2030, sớm có lộ trình và giải pháp cụ thể để tháo gỡ các vướng mắc về nguồn lực và cơ chế. Đồng thời, ưu tiên bố trí đủ nguồn lực để hoàn thành Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo, coi đây là nhiệm vụ rất cấp bách, ảnh hưởng trực tiếp tới mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Hoàn thiện pháp luật để đẩy nhanh cấp điện vùng khó khăn

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đánh giá cao sự phối hợp giữa các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Công Thương, trong việc tổ chức triển khai các quy hoạch thuộc lĩnh vực năng lượng theo hướng thống nhất, đồng bộ với quy hoạch ngành và quy hoạch cấp tỉnh. Các địa phương đã chủ động gắn kết quy hoạch ngành, quy hoạch quốc gia với quy hoạch tỉnh; ưu tiên bố trí không gian và quỹ đất phù hợp với các định hướng đã được phê duyệt.

Đại biểu đề nghị các địa phương tiếp tục tích cực thu hút, lựa chọn nhà đầu tư có năng lực tài chính, kỹ thuật và quản trị, bảo đảm triển khai hiệu quả các dự án năng lượng. Đồng thời, các doanh nghiệp cần nỗ lực hơn nữa trong nghiên cứu, đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng quản trị, cải thiện hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Qua đó, hiện thực hóa mục tiêu, định hướng phát triển đã đặt ra trong các quy hoạch của Đảng và Nhà nước.

Về định hướng phát triển năng lượng, đại biểu nhấn mạnh mục tiêu quan trọng là đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng điện của nền kinh tế, doanh nghiệp và người dân.

Đại biểu Phạm Văn Hòa nêu rõ: Thực hiện Nghị quyết 973 của Quốc hội khóa XIV, Bộ Công Thương đã trình Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2021 – 2025. Mục tiêu của chương trình là đưa điện lưới quốc gia và các nguồn năng lượng tái tạo đến hơn 900 – 11.000 hộ dân, trong đó có 160 nghìn hộ chưa có điện, 751 nghìn hộ cần cải tạo hệ thống điện, cùng hơn 14.000 thôn, khóm, ấp thuộc hơn 3.000 xã chưa được cấp điện; đồng thời cấp điện cho 2.478 trạm bơm quy mô vừa và nhỏ tại Đồng bằng sông Cửu Long. Riêng các dự án cấp điện lưới quốc gia cho các đảo An Sơn, Nam Du (Kiên Giang) và Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây) cần tổng vốn đầu tư gần 30.000 tỷ đồng.

"Chương trình đến nay vẫn chưa được triển khai do vướng mắc về thiếu vốn đầu tư và quy định pháp luật liên quan chưa hoàn thiện, dẫn đến việc các dự án cấp điện nông thôn, miền núi, hải đảo chưa được trình và thông qua"- đại biểu nêu.

Để bảo đảm cung ứng điện cho các khu vực còn khó khăn này, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị Chính phủ giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương khẩn trương rà soát toàn bộ danh mục dự án, báo cáo Bộ Tài chính bố trí vốn, kết hợp các nguồn vốn khác để đẩy nhanh tiến độ đầu tư. Đồng thời, EVN cần tích cực phối hợp với các địa phương trong thỏa thuận, chuẩn bị đầu tư để sớm triển khai thực hiện.