Cuộc gặp gỡ cảm động cùng gác lại quá khứ, vun đắp tương lai giữa cựu chiến binh Việt Nam - Hoa Kỳ

Ngày 22/9, theo giờ địa phương, trong khuôn khổ chuyến tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc Khoá 80, kết hợp hoạt động song phương tại Hoa Kỳ, Chủ tịch nước Lương Cường đã gặp mặt các cựu chiến binh Việt Nam và Hoa Kỳ.

Cuộc gặp có nhiều chứng nhân lịch sử của cả hai nước. Đó là các anh hùng tướng lĩnh Việt Nam từng bắn rơi máy bay Mỹ, là các cựu lính Mỹ từng tham gia cuộc chiến tranh tại Việt Nam, là sự hiện diện của thế hệ sau - con trai của những phi công Mỹ bấy giờ.

Đây không chỉ là một cuộc hội ngộ thông thường, mà là khoảnh khắc lịch sử, nơi những con người từng ở hai bên chiến tuyến ngồi lại, lắng nghe, chia sẻ và cùng nhau hướng về một tương lai hòa bình, hợp tác.

Tại buổi gặp mặt, các cựu chiến binh và thân nhân đã thưởng thức những ca khúc sâu lắng, mang thông điệp về niềm tin và hòa bình, hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.

Buổi gặp mở đầu bằng bản nhạc saxophone với giai điệu: “Dù rằng đời ta thích hoa hồng/ Kẻ thù buộc ta ôm cây súng…”. Giai điệu ấy khiến cả hội trường lặng đi, bởi ký ức chiến tranh ùa về, gợi nhắc những năm tháng đạn bom đã lấy đi quá nhiều từ cả hai dân tộc - những giấc mơ còn dang dở, những nỗi đau chưa kịp lành.

Không khí càng trở nên trang nghiêm khi Chủ tịch nước Lương Cường thực hiện động tác chào điều lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam trước toàn thể cựu chiến binh và đại biểu. Một cử chỉ giản dị nhưng thấm đẫm sự tôn trọng và lòng tri ân.

Trong bài phát biểu tại buổi gặp, Chủ tịch nước Lương Cường nhắc lại, cách đây 30 năm, ngày 11/7/1995, Thủ tướng Võ Văn Kiệt và Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton công bố bình thường hóa quan hệ song phương. Tháng 8/1995, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội và Đại sứ quán CHXHCN Việt Nam tại Washington được thành lập.

Kể từ đó, bằng sự nỗ lực của cả hai bên, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ ngày càng phát triển và đến nay hai nước đã trở thành Đối tác chiến lược toàn diện của nhau.

“Chúng ta có quyền tự hào về những thành tựu rất quan trọng trong quan hệ song phương và trên hết là những lựa chọn đúng đắn trong hành trình vun đắp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ” - Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu và tin tưởng, thế hệ mai sau của Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ cùng xây đắp một kỷ nguyên của hòa bình, hợp tác, phát triển và tôn trọng lẫn nhau.

Những nhịp cầu đầu tiên từ lương tri

Cũng trong bài phát biểu, Chủ tịch nước Lương Cường xúc động nhắc đến những cựu binh Hoa Kỳ - những người từng tham chiến tại Việt Nam nhưng đã chọn lương tri để bắt tay với nhân dân Việt Nam, bắc những nhịp cầu hòa giải đầu tiên.

Nửa thế kỷ qua, hàng trăm cuộc tìm kiếm, khai quật đã đưa về Hoa Kỳ hàng nghìn di vật, hài cốt quân nhân mất tích. Chính quyền, Quốc hội và các tổ chức cựu binh Mỹ coi đây là hình mẫu hiếm có về hợp tác hậu chiến.

Cùng với đó, hai bên chung tay khắc phục hậu quả chiến tranh: tẩy độc dioxin tại Đà Nẵng, Biên Hòa; rà phá bom mìn; hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam; tìm kiếm và định danh hài cốt liệt sĩ Việt Nam bằng công nghệ ADN hiện đại. Nhờ vậy, những vùng đất từng “chết lặng” đã hồi sinh, từ Quảng Trị - “tọa độ lửa” năm xưa giờ thành cánh đồng lúa xanh, đến sân bay Đà Nẵng nay trở thành cửa ngõ du lịch sôi động của miền Trung.

Chủ tịch nước Lương Cường cũng khẳng định, lịch sử không thể viết lại, nhưng tương lai luôn nằm trong tay những thế hệ hôm nay và mai sau. Cựu chiến binh Việt Nam và Hoa Kỳ với trái tim rộng mở, tiếp tục ủng hộ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, biến nó thành nền tảng cho hòa bình và hợp tác. Bởi, như Chủ tịch nước nhấn mạnh: “Không có hận thù nào vĩnh viễn, không có vết thương nào không thể hàn gắn nếu chúng ta biết mở lòng”.

Những người “phá băng” và di sản để lại

Tại buổi gặp, các cựu chiến binh Việt Nam và Hoa Kỳ đã chia sẻ những câu chuyện quá khứ, hành trình hàn gắn vết thương chiến tranh, đồng thời bày tỏ mong muốn cùng gác lại quá khứ, trân trọng những gì đã qua và hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.

Trung tướng Phùng Khắc Đăng, nguyên Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Phiệt, nguyên Phó tư lệnh về Chính trị Quân chủng Phòng không - Không quân; Đại tá, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Từ Đễ, phi công của Phi đội Quyết thắng, Trung đoàn 923, Sư đoàn 371… đã chia sẻ những trải nghiệm trong chiến tranh, những câu chuyện từ người trong cuộc; vượt lên tất cả là tinh thần bao dung, từ đó nhìn rõ sự khốc liệt và mất mát to lớn của chiến tranh ở Việt Nam, đồng thời khẳng định mong muốn điều đó không bao giờ lặp lại, nhấn mạnh vai trò của công lý và đạo lý để tránh những hiểu lầm cho các thế hệ sau.

Từ phía cựu binh Hoa Kỳ, ông John Terzano cùng với Thượng nghị sĩ John Kerry và Bobby Muller là những cựu chiến binh Hoa Kỳ trở lại Việt Nam sau chiến tranh. Ông đồng sáng lập tổ chức “Cựu chiến binh Hoa Kỳ tham chiến tại Việt Nam (VVA-1978) và Quỹ Cựu chiến binh Hoa Kỳ tại Việt Nam (VVAF), nằm trong trong nỗ lực hoà giải, xoá bỏ cấm vận và bình thường hoá quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.

Tại buổi gặp mặt, ông John Terzano nhớ lại năm 1972 khi rời Việt Nam - ký ức luôn in hằn trong trái tim ông. “Khi ấy, rời khỏi Việt Nam tôi cảm thấy hạnh phúc hơn bao giờ hết, bởi đó là nơi mang những ký ức về những tháng ngày không hề dễ chịu, đó là ký ức về một cuộc chiến”, ông John Terzano lý giải.

Ông chia sẻ, đối với các cựu binh Hoa Kỳ, hành trình trở lại Việt Nam là trải nghiệm đầy cảm xúc, chuyển hóa theo thời gian từ giận dữ và đau buồn của chiến tranh thành hòa giải, hòa bình, công lý và tình hữu nghị. “Cuộc gặp hôm nay chính là minh chứng cho sự chuyển hóa đó”, ông nói.

Tuy nhiên, ông John Terzano cũng nhấn mạnh, hành trình giải quyết các vấn đề hậu chiến vẫn chưa kết thúc và chúng ta ở đây đang cùng nhau bước tiếp trên con đường đó, từ thế hệ này, qua thế hệ khác, sẽ tiếp nối hành trình đó.

Tại buổi gặp, các cựu chiến binh Việt Nam và Hoa Kỳ đã chia sẻ những câu chuyện quá khứ, hành trình hàn gắn vết thương chiến tranh, đồng thời bày tỏ mong muốn cùng gác lại quá khứ, trân trọng những gì đã qua và hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.

Dưới đây là những hình ảnh ấn tượng, những khoảnh khắc vô cùng xúc động giữa các cựu chiến binh Việt Nam - Hoa Kỳ cùng các đại biểu:

Ngay sau phần phát biểu, ôn lại những ký ức chiến tranh của các anh hùng, tướng lĩnh Việt Nam, các cựu chiến binh Hoa Kỳ cũng đã có những chia sẻ:

Ông Craig McNamara - con trai của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara phát biểu qua video clip nói về sai lầm của thế hệ đi trước và mong mỏi thế hệ hôm nay gác lại quá khứ cùng nhau vun đắp tương lai, vì hợp tác, hòa bình và phát triển

Nhân dịp này, Chủ tịch nước Lương Cường và các đại biểu đã chứng kiến các cựu chiến binh hai nước trao trả kỷ vật cho gia đình các quân nhân Việt Nam và Hoa Kỳ:

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cùng lãnh đạo Chính phủ, các ban, bộ, ngành tháp tùng Chủ tịch nước Lương Cường tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 80, kết hợp hoạt động song phương tại Hoa Kỳ, từ ngày 21 đến 24/9.